Cümlenin İfade Ettiği Anlam Özellikleri-2

14. Birliktelik Cümlesi :
Bir işin başka biri ile beraber yapıldığı anlamını veren cümlelerdir. "İle, ve, birlikte" gibi kelimelerle birliktelik anlamı cümleye verilir.
Örnek :
- Yarışmaya öğretmeni ile gitti.
- Bu zaferi ikimiz birlikte kazandık.

15. Tahmin Cümleleri :
Yaşanan gelişmelere dayanarak olayların nasıl neticeleneceği ile ilgili hislere denir.
Örnek :
- Son günlerde canının bir şeylere sıkıldığını düşünüyorum.
- Bu gelişmenin bizi olumsuz etkileyeceğini zannediyorum.

16. Abartma Cümleleri :
Anlatımı ilgi çekici hale getirmek için bir şeyin olduğundan çok fazla ya da az gösterildiği cümlelere denir.
Örnek :
- Bu sene dünya kadar soru çözdüm.
- Dişinin ağrısından sabaha kadar gözlerini kırpmadı.

17. Gerçekleşmemiş Beklenti Cümlesi :
Genellikle hikaye birleşik zamanlı çekimle kurulan bu cümlelerde beklenen bir şeyin gerçekleşmediği anlamı vardır.
Örnek :
- Seni arayacaktım ama vakit bulamadım.
- Olanları duydum ama yanına gidemedim.
- Bu işten çok para kazanırım zannetmiştim.

18. Öneri Cümlesi :
Bir işin başarıya ulaşması ya da bir olayın gerçekleşmesi için yapılan tavsiyelerin yer aldığı cümlelere denir.
Örnek :
- Derslerde başarılı olmak için sınıfta dersleri iyi dinleyebilirsiniz.
- Tatilde Karadeniz'i tercih edebilirsin.
- Bence kırmızı elbiseyi almalısın.

19. Kinayeli Cümleler :
Bir gerçeği ifade ederken esprili ve alaylı bir biçimde sözün tersini ima etmeye denir.
Örnek :
- Ne kadar temiz insanlar olduğumuz sokaklardaki çöplerden belli oluyor.
- O kadar çalışkanız ki karne birlerden geçilmiyor.



20. Tasarı Cümleleri :
Bir kişinin ileride yapmak istediği işlerin planlandığı ve ifade edildiği cümlelere denir.
Örnek :
- Başarılı bir pilot olarak orduya katılmak istiyorum.
- Okulu bitirince iş hayatına hemen atılmak istiyorum.
- Yaşlanınca deniz kenarında bir evde yaşamak isterim.

21. Nesnel Cümleler :
Kişisel duygu ve düşüncelerden arınmış, doğruluğu ya da yanlışlığı ispatlanabilen ifadelerden oluşan cümlelere denir.
Örnek :
- Kitabını yayınlaması için üç yayın evi ile görüştü.
- Adam TCDD'de işçi olarak çalışıyor.
- Kale Camii, Sivas merkezde yer almaktadır.

22. Öznel Cümleler :
Kişinin kendi duygu ve düşüncelerini anlattığı, ispatlama amacı olmayan, herkesin katılmak zorunda olmadığı cümlelere denir.
Örnek :
- Mutluluk insanların hayatı için en gerekli duygudur.
- En şık elbiseler daima siyah olur.
- Bu şiir insanı uzaklara götürmeye yetiyor.

23. Doğrudan Anlatım :
Bir kişinin söylemiş olduğu bir sözü değişikliğe uğratmadan aynen aktarmaya denir. Bu tür alıntı cümleler ya tırnak içerisinde yazılır ya da sonuna virgül konularak yazılır.
Örnek :
- Yarın seni parka götüreceğim, demiştin.
- Adam : "Karşıya geçmeme yardım eder misin?" dedi.

24. Dolaylı Anlatım :
Bir kişinin sözünü olduğu gibi değil de çeşitli değişiklikler yaparak ifade etmeye denir. Yukarıdaki cümleleri aşağıda dolaylı olarak nasıl ifade ettiğimize dikkat edin.
Örnek :
- Yarın beni parka götüreceğini söylemiştin.
- Adam karşıya geçmesine yardım edebilir miyim diye sordu.

Yazının ilk bölümü için 1. sayfaya tıklayın...



3 yorum:

Deneme