Sözcükte Anlam Soru Kalıpları
Sözcükte anlam soru kalıpları ve çözüm yolları aşağıdaki
şekildedir :
1. Yukarıdaki cümlede altı çizili sözcüğün cümleye kattığı
anlam aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır ?
Çözüm Yolu : Bu tip sorularda uygulanması gereken
şey altı çizili sözcüğü seçeneklerdeki kelimelerin yerine kullanarak en uygun
olanı bulmaktır .
Örnek Soru :
"Bu sınavı mutlaka kazanmam gerekiyor . "
Yukarıdaki cümlede altı çizili sözcüğün cümleye kattığı anlam
aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır ?
A) Yarınki maça belki ben de gelirim
B) Diyelim ki sorular istediğin gibi çıkmadı ne yapacaksın .
C) Bu konuyu kesinlikle anlayacağım .
D) Yarın babam istediğim oyuncağı alabilir .
Çözüm : Soruda örnek olarak verilen cümlede
altı çizili olan kelime "mutlaka"dır . Mutlaka cümleye kesinlik
anlamı verir . Seçenekler incelendiğinde C şıkkındaki "kesinlikle"
ifadesi cümleye mutlaka anlamı vermektedir . Cevap C .
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim cümleye uygun
değildir ?
Çözüm Yolu : Bu tip sorular çözülürken deyimlerin
anlamlarını iyi bilmek gerekir . Hngi deyimin hangi duyguyu ifade ettiği iyi
bilinirse cümleye uygun olup olmadığı da rahatlıkla belirlenebilir .
Örnek Soru :
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kullanılan deyim cümleye
uygun değildir ?
A) Çok sinirlenmiş , küplere binmişti .
B) Sevinçten ağzı kulaklarına varıyordu .
C) Anlatılanları önemsemiyor , hiç kulak asmıyordu .
D) Olup bitenden haberi yoktu , gözünü dört açmıştı .
Çözüm : D şıkkında kullanılan "gözünü
dört açmak" deyimi dikkatli izlemek anlamına gelmektedir ama cümlede olup
bitenlerden haberi olmamak ifadesi dikktasiz olunduğunu gösterir . Bu yüzden
deyim anlamına uygun kullanılmamıştır . Cevap D .
3. "…."
Sözcüğü aşağıdaki cümlelerde kaç farklı anlamda kullanılmıştır ?
Çözüm Yolu : En çok kullanılan soru kalıplarından
biridir . Bu sorularda sözcüğün mecaz anlam , gerçek anlam , yan anlam vb.
farklı anlam özellikleri kazanıp kazanmadığına dikkat etmek gerekir . Bu
sorularda bir diğer yöntem ise belirtilen kelimenin yerine cümledeki anlamına
göre aynı anlama gelen kelimeler getirmeye çalışmaktır .
Örnek Soru : Aşağıdaki numaralanmış cümlelerde
"uyanmak" sözcüğü kaç farklı anlamda kullanılmıştır ?
1. Bugün sabah erken uyandım .
2. Az kalsın kanacaktım ama erken uyandım .
3. Doğa bahar gelince yeniden uyandı .
4. Telefon elimden düşünce bebek uyandı .
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
Çözüm : Uyanmak kelimesi 1. Cümlede uykudan
kalkmak , 2. Cümlede fark etmek , 3. Cümlede canlanmak 4. Cümlede 1. Cümlede
olduğu gibi uykudan kalkmak anlamında kullanılmıştır . Yani toplamda 3 farklı
anlamda kullanılmıştır . Cevap C .
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde somut anlamlı bir sözcük
soyut anlam kazanmıştır ?
Çözüm Yolu : Bir sözcük somut anlamlı olmasına
rağmen anlam genişlemesine uğrayarak soyut anlam kazanabilir . Seçenekler
incelenir ve bu şekilde bir durum olan kelime belirlenir .
Örnek Soru :
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde somut anlamlı bir sözcük
soyut anlam kazanmıştır ?
A) Çocuk dikkatsiz koşunca kafasını çarptı .
B) Gördüğüm en yürekli insanlardan biriydi .
C) Evden aceleyle çıktım .
D) Sorularını bir an evvel sormak istiyordu .
Çözüm : B seçeneğinde kullanılan "yürek" kelimesi kalp
anlamına gelir ve somut anlamlıdır . Ancak "yürekli bir adam " derken
yürek kelimesi cesaret anlamına gelmiştir yani soyutlaşmıştır . Cevap B.
5. Aşağıdaki sözcük çiftlerinden hangisi anlam ilişkisi
yönünden diğerlerinden farklıdır ?
Çözüm Yolu : Sözcükler anlam ilişkisi yönünden eş
anlam , zıt anlam , sesteş gibi özellikler gösterir . Sözcüklerin anlam
ilişkilerine bakılarak farklı olan belirlenir .
Örnek Soru :
Aşağıdaki kelime çiftlerinden hangisi anlam ilişkisi
bakımından diğerlerinden farklıdır ?
A ) Kolay - zor
B) Uzak - ırak
C) Hızlı - Süratli
D ) Soru - sual
Çözüm : A seçeneğinde kolay - zor kelimeleri
zıt anlamlıdır . Diğer seçeneklerdeki kelimeler ise eş anlamlıdır . Cevap A .
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yansıma sözcükten türemiş
bir kelime bulunmaktadır ?
Çözüm Yolu : Doğaya ait seslerin taklidi ile
ortaya çıkan kelimelere yansıma sözcük denir . Bu tür sorularda dikkat edilmesi
gereken en önemli nokta yansıma sözcükler işitme duyusuyla ilgilidir .
Yansımaya benzeyen ancak görme duyusu ile ilgili olan kelimeler seçeneklerde çeldirici
olarak kullanılabilir .
Örnek Soru :
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yansıma sözcükten türemiş bir
kelime kullanılmamıştır ?
A) Mutfak tezgahının altından bir tıkırtı geliyor .
B) Çatlayan borudan gelen şırıltı sesi çok rahatsız ediciydi
.
C) Uzaklardan bir patlama sesi duyuldu .
D) Onun dünyası çok ışıltılıydı .
Çözüm : A seçeneğinde tıkırtı , B seçeneğinde şırıltı, "
C seçeneğinde Patlama kelimeleri yansımadır . D seçeneğindeki ışıltı kelimesi
ise görme duyusu ile ilgili olduğu için yansıma değildir . Cevap D .
7. Aşağıdaki cümlelerde geçen ikilemelerden hangisi farklı
bir yolla oluşturulmuştur ?
Çözüm Yolu : İkilemeler aynı sözcüğün tekrarı
, zıt anlamlı sözcüklerin bir arada
kullanılması , biri anlamlı biri anlamsız kelimelerin kullanılması gibi
yollarla oluşturulur . Seçenekler incelenir ve farklı yolla oluşturulan ikileme
belirlenir .
Örnek Soru :
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kullanılan ikileme
diğerlerinden farklı bir yolla oluşturulmuştur ?
A) Az çok demeden para biriktirmeye çalışıyordu .
B) İleri geri konuşmaları vardı .
C) Eş dost herkesi yemeği çağırmıştı .
D) Aşağı yukarı yirmi yaşında vardı .
Çözüm : C seçeneğinde "eş dost "
ikilemesi yakın anlamlı kelimelerle kurulmuştur . Diğer seçeneklerdeki
ikilemeler ise zıt anlamlı sözcüklerle kurulmuştur . Cevap C .
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nitel "…"
kelimesi nitel anlamda kullanılmıştır ?
Çözüm Yolu : Bir kelime miktar belirtecek şekilde
kullanılıyorsa nicel , özellik belirtecek biçimde kullanılıyorsa nitel anlam
kazanır . Kelimenin bu özellikleri dikkate alınır ve nitel ya da nicel olduğu
belirlenir .
Örnek Soru :
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "çok" kelimesi
nitel anlam belirtecek şekilde kullanılmıştır ?
A) Son zamanlarda çok para kazandı .
B) Yaşanan olaylardan çok huzursuz olduk .
C) Bugün çok çay içtik .
D) Masada çok kağıt vardı .
Çözüm : B seçeneğinde kullanılan
"çok" kelimesi sayılamayan bir özellik belirttiği için nitel
anlamlıdır .