5.Sınıf Konu Anlatımı etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
5.Sınıf Konu Anlatımı etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

15 Tane Eş Anlamlı Sözcük

15 Tane Eş Anlamlı Sözcük

Eş anlamlı sözcükler ile ilgili örneklere geçmeden önce kısaca eş anlam nediraçıklayalım :

Eş Anlamlı Kelimeler : Yazılışları ve okunuşları farklı olmasına rağmen aynı anlama gelen kelimelere eş anlamlı kelimeler denir . Mesela "ilgi" ve "alaka" kelimeleri aynı anlama geldiği için eş anlamlı kelimelerdir .
15 Tane Eş Anlamlı Kelime : Aşağıdaki cümlelerde kırmızı renkle yazılan kelimeler aynı anlama gelmektedir .

1.
- Yaz tatilinde memlekete gitmek için bir araç kiraladık .
- Ulaşımı sağlamak için çok çeşitli vasıtalar vardır .
2.
- Çocuğu sevindirmek için oyuncakçıdan bir hediye aldı .
- Hayatında aldığı en güzel armağanın bu olduğunu söylüyor .
3.
- Çöplerin toplatılması için görevlilere emir verdi .
- Padişahın buyruğu bir an bile geciktirilemez .
4.
- Karadeniz dağlarında gezerken ender rastlanan bir bitki ile karşılaştık .
- Onun gülümsediği çok nadir görülmüştür .
5.
- Hayatımızdaki esas sorun anlayışsız olmamızdır .
- Temel problemlerimizden biri de çok çabuk sinirlenmemizdir .

6.
- Edebiyat insanın ruhunu dinlendiren bir mecradır .
- Yazın tarihimizin önemli şahsiyetlerinden biri de Ömer Seyfettin'dir .
7.
- Bu tür sözlerin hiçbir manası kalmadı .
- Söylediklerime bir bir anlam veriyordu .
8.
- Sokakta yürürken meşhur bir sanatçı ile karşılaştım .
- Ünlü insanların çok havalı olduklarını sanırdım .
9.
- Akşama müsaitsen yemeğe çıkalım mı dedi .
- Uygun şartlar oluşursa yeni bir işe başlayacağım .
10.
- Baharın gelmesi ile tabiat canlandı .
- Doğa tüm güzelliği ile karşımızda duruyor .

15 Tane Zıt Anlamlı Sözcük Cümle İçerisinde

Özelden Genele Genelden Özele İfadeler

- Birtakım ortak nitelikler taşıyan varlıkların büyük çoğunluğunu ya da hepsini kapsayan kelimelere "genel anlamlı kelimeler" denilmektedir.  Genel anlamlı kelimeler kapsayıcı olarak düşünebiliriz.

- Ortak nitelikler taşıyan varlıkların tamamını değil de bir bölümünü ifade eden sözcüklere ise "özel anlamlı sözcükler" adı verilmektedir.

Bir sözcük kullanıldığı cümleye göre özel ya da genel anlam kazanabilir. Bu sebeple şu kelime genel anlamlıdır, şu kelime özel anlamlıdır diye bir ayrım yapamayız. Ancak cümlede bir varlığın ya da kavramın tamamını mı karşılamış yoksa bir kısmını buna dikkat ederek bulabiliriz.

Mesela :
- Çiçek doğanın süsüdür. ( Bu cümlede çiçek tüm türleri içine alacak şekilde kullanıldığı için genel anlamlıdır.)
- Çiçek susuzluktan boynunu iyice bükmüştü. ( Bu cümlede çiçek özel olarak bir çiçeği kastedecek şekilde kullanılmıştır.

Örnekler :

- Hayvan, bitki, insan, ders, oyun, kitap gibi kelimeler genel anlamlı kelimelerdir.
- Kurt, papatya, Ahmet, Türkçe, saklambaç, Çalıkuşu gibi kelimeler özel anlamlı kelimelerdir.

Genelden Özele Sıralama

Bir kavramın en genelini ifadeden başlayarak özeline doğru yapılan sıralamaya denir.
Örnekler :
Canlı - bitki - sebze- lahana - kara lahana
Dünya - Kıta - Avrupa - Ülke - Şehir - Sivas

Özelden Genele Sıralama

Bir kavramın en özel örneğinden başlayarak geneline doğru yapılan sıralamaya denir.
Örnekler :
Kırmızı gül - Gül - Çiçek - Bitki - Canlı
Kedi - Hayvan - Canlı

Vecize ( Özdeyiş ) Nedir ?

Özet : özdeyiş örnekleri, özdeyiş örnekleri 6. sınıf, özdeyiş nedir, vecize örnekleri, vecize nedir, vecize ve atasözü arasındaki farklar nedir, 5.Sınıf Konu Anlatımı, 


Vecize ( Özdeyiş ) Nedir ?

Genellikle kimin söylediği bilinen, bir duygu ya da düşünceyi kısa ama özlü ve derin bir manada anlatan sözlere vecize denir. Vecizenin diğer adı özdeyiştir. İslami terminoloji de ise bu sözlere Kelam-ı Kibar adı verilmektedir. Vecizeler bir konu hakkında özel olarak söylenmiş olabileceği gibi bir kişinin eserlerinden ya da konuşmalarından insanların zamanla benimseyip ön plana çıkardığı sözler de olabilir.
Türk edebiyatında Cenap Şahabettin tarafından yazılan "Tiryaki Sözleri" adlı eser bu türün en bilinen örneğidir.

Vecize Örnekleri :
  • Affetmek ve unutmak iyi insanların intikamıdır. (Schiller )
  • Aşılmasına imkan olmayan hiçbir duvar yoktur. ( Çehov )
  • Aşk duyguların şiiridir. ( Balzac )
  • Ayakta ölmek dizüstü yaşamaktan iyidir. ( Roosevelt )
  • Bana bir harf öğretenin kırk yıl kölesi olurum. ( Hz. Ali )
  • Aynı dili konuşanlar değil aynı duyguları paylaşanlar anlaşır. ( Mevlana )
  • Ne mutlu Türk'üm diyene! (M. Kemal Atatürk )
  • Damarlarımdaki kan gibisin varlığını her an hissetmiyorum ama yokluğunda yaşayamam. ( J. Saramago )
  • Beşikten mezara kadar ilim öğrenin ( Hz. Muhammed )
  • En verimli yağmur alın teridir. (Cenap Şahabettin )
  • Kitapsız yaşamak kör, sağır, dilsiz yaşamaktır. (Seneca )
  • Ne kadar bilirsen bil, söylediklerin karşındakinin anlayabileceği kadardır. ( Mevlana )
  • Umut insanı uyandıran bir rüyadır. ( Aristo )
  • Yurdu savunmanın en ucuz yolu eğitimdir. (Burke )

Destekleyici ve Açıklayıcı İfadeler

Destekleyici ve Açıklayıcı İfadeler Nelerdir ?

     Anlattıklarımızın daha anlaşılır olmasını sağlayan bazı ifadeler vardır . Bu gibi ifadelere açıklayıcı ve destekleyici ifadeler denir .

     Açıklayıcı ve destekleyici ifadeler şunlardır : Yani , başka bir deyişle , açıkçası , üstelik , özellikle , örneğin , örnek olarak , hatta , gerekirse vb .

Örnekler :

- Her zaman özgüvenimiz olmalı yani kendimize güvenmeyi bilmeliyiz .

- Bu kadar kızacağını düşünmemiştim doğrusu ben de çok şaşırdım .

- Müzi ruhun gıdasıdır başka bir deyişle müzik hayatımızın anlamıdır .

- Kimin bu şakayı yaptığını bilmiyordum ama açıkçası tahmin ediyordum .

- Sınıfın en zekilerinden di hatta en zekisiydi diyebilirim .

- Bazı kitapları tekrar tekrar okumak gerekir . Örneğin " Sol ayağım " böyle bir kitaptır .

- Hayallerimiz gerçekçi olmalıdır . Yani ulaşılamayacak hedefler hayal kırıklığına neden olabilir .
- Su o kadar temizdi ki adeta dibi görünüyordu .

- Bizim takım maçı kazandı daha doğrusu rakibini sahadan sildi .


- Bazı huylarımı hiç sevmiyorum hatta nefret ediyorum .

Nitel Anlam ve Nicel Anlam

Nitel Anlam Nedir?

Nitel anlam varlıkların sayılamayan özellikleri ile alakalıdır. Örneğin bir varlığın rengi, durumu vb. özelliklerini sayısal olarak ifade edemeyiz. Nitel anlamlı kelimeler varlıkların kaç tane olduğu ile ilgili değil, "nasıl" olduğu ile ilgilidir. Sıfatlar konusu ile ilişkilendirirsek nasıl sorusuna cevap veren niteleme sıfatları da adından da anlaşılacağı gibi varlıkların nitel özellikleri ile ilgili bilgi verir. Şimdi birkaç örnek ile daha iyi anlayabiliriz

Örnekler :
- Dün arkadaşımın annesi çok lezzetli yemekler yapmıştı.
- Güzel evler tepenin arkasında bizleri bekliyordu.
- Ekşi ayran içenlerin yüzünü buruşturdu.
- Öğle arasında yırtık gömleği değiştirmişti.
- Mavi kravat ona her zaman yakışmıştır.

Bu örneklerdeki lezzetli, güzel, ekşi, yırtık, mavi kelimeleri önüne geldikleri ismin çeşitli nitelikleri hakkında bilgi vermiştir.

Nicel Anlam Nedir ?

Varlıkların sayısal olarak ifade edilebilen uzunluk, ağırlık vb. özellikleri hakkında bilgi veren sözcüklerdir. Bu konuda en çok karıştırılan nokta nicel anlamda illa sayı olması gerektiğinin zannedilmesidir. "Çanta çok ağır" derken cümlede sayı yok ama "ağır" kelimesi ölçülebilen bir özelliği ifade etmektedir.

Örnekler :
- Satılık daire geniş odaları ile dikkat çekiyordu.
- Uzun dallar araçların görüşünü engelliyordu.
- Okula yakın bir ev çok iyi olurdu.
- Yüksek binalar güzelim şehri kuşatmıştı.
- Çocuk ağır çantayı adeta sürüklüyordu.

Bu örneklerdeki geniş, uzun, yakın, yüksek ve ağır kelimeleri ölçülebilen ve sayısal olarak ifade edilebilecek özelliklerdir. 

Görsel Okuma-2


  • Grafik Okuma : Olayların, varlıkların ya da durumların arasındaki ilişkiyi göstermek ya da onların karşılaştırmak amacıyla yapılan çizimlere grafik denir.  Bir grafikte verilen sayılara ve şekillere bakarak onu anlamlandırmaya grafik okuma denir.
Örnek Etkinlik : Aşağıdaki grafiği inceleyerek sorulara cevap verin ?
1. Grafiğe göre en çok su içilen gün hangisidir?
2. Hangi günler aynı miktarda su içilmiştir?
3. Perşembe günü içilen su miktarı hangi günlerin toplamına eşittir ?
  • Tablo Okuma : Bazı olay, kavram ya da durumlara ait bilgilerin bir tablo üzerinde aktarılması ve bu tabloya bakarak yorumlarda ve çıkarımlarda bulunmaya tablo okuma denir.
Örnek Etkinlik : Aşağıdaki tabloyu inceleyerek sorulan sorulara cevap verin.
1. En fazla hangi ayda fatura ödenmiştir ? 
2. En az Fatura hangisinden gelmiştir ?
3. En az fatura ödenen ay hangisidir ?
  • Harita Okuma : Bir yerin belli oranlarda küçültülerek kağıda aktarılmasına harita denir. Haritalardan haritanın çiziliş amacına göre çeşitli bilgilere ulaşabiliriz.
Örnek Etkinlik : Aşağıdaki haritayı inceleyerek soruları cevaplandırın.
1. Türkiye'de en çok okunan tür hangisidir?
2. Türkiye'de en az okunan tür hangisidir ?
3. En çok psikolojik roman okunan iller hangileridir ?
  • Kroki Okuma : Bir yarın başlıca özelliklerini gösterecek biçimde çizilen taslaklara kroki denir. Krokilere bakılarak yön tayini ve konum tayini yapılabilir.
Örnek Etkinlik : Aşağıdaki krokiye bakarak Oya'nın evine nasıl gidilebileceğini tarif edin.
  • Gazetelerde, Reklamlarda vb. Alanlarda Verilen Mesajları Sorgulama : Medya hedef kitlesine uygun olarak çeşitli konularda sınıflandırdığı haberleri yayınlar. Bizler bu haberlerden bizi ilgilendirenleri seçmeliyiz.
Örnek Etkinlik : Haber başlıklarını konuları ile eşleştirin.
 1. Altın Fiyatları uçtu. ( Ekonomi )
2. Futbolda dünya kupası heyecanı başlıyor. (Spor )
3. Yeni bir siyasi parti için çalışmalar başladı. (Siyaset )


Görsel Okuma - 1

Görsel Okuma Nedir ?
Yazılı metinlerin dışında kalan resim, karikatür, trafik levhaları, sembol, renk, fotoğraf vb. ile sosyal olayları ve doğa olaylarını anlamlandırarak yorumlamaya görsel okuma adı verilmektedir.
Görsel Sunu Nedir ?
Duygu ve düşüncelerin renkler, semboller, resimler vb. görsellerle anlatılmasına görsel sunu adı verilmektedir.
Görsel Okuma İle İlgili Konu Anlatımlar Ve Örnekler
  • Karikatür Yorumlama : İnsanın bireysel ya da toplumsal hayatta karşılaşabileceği her türlü konuyu abartılı bir biçimde düşündürücü ve genellikle de güldürücü biçimde ele alan resimlere karikatür denir. Karikatürlerin anlamlandırılmasına ise karikatür yorumlama denir.
Örnek Etkinlik :
Aşağıdaki Karikatürü inceleyin ve sizde uyandırdığı duygu düşünleri ifade edin.
  • Resim ve Fotoğraf Yorumlama : Herhangi bir resim ya da fotoğrafın bizde uyandırdığı duygu ve düşünceleri ifade etmek demektir.  

Örnek Etkinlik :
Aşağıdaki fotoğrafın sizde uyandırdığı duyguları ifade edin.
  • Şekil, Resim ve Sembolleri Anlamlandırma : Günlük hayatımızda bize kuralları hatırlatmak ve uyarılarda bulunmak gibi amaçlarla kullanılan bir çok işaret ve sembo vardır. Bu işaretleri ve sembolleri anlamlandırabilmek çok önemlidir. Hatta bazılarının anlamını bilmek hayati önem taşır. Örneğin trafik levhaları ve işaretlerinin anlamlarını bilmek hayati önem taşımaktadır.
Örnek Etkinlik :
Aşağıdaki trafik levhalarının anlamlarını araştırarak altlarına yazın.
Beden Dilini Yorumlama :  Duygu düşüncelerimizi ifade etmek ya da bir şeyi açıklamak için el, kol ve başımızla yaptığımız hareketlere jest adı verilir. Aynı şekilde bir şeyleri anlatır ya da açıklarken dudaklarımız, gözlerimiz vb. yüzümüzle yaptığımız hareketlere mimik adı verilir.  Karşımızdaki kişinin el, kol, yüz vb. hareketlerini anlamlandırmaya beden dilini yorumlama denilmektedir.
Örnek Etkinlik :
Aşağıdaki fotoğrafta yer alan kişinin yüz hareketlerine bakarak hangi duyguyu yaşadığını söyleyin.
                  

Konu Nasıl Bulunur ?


Herhangi bir metinde anlatılan olay, kavram ya da duruma konu denilmektedir. Bir metnin konusunu bulmak amacıyla aşağıdaki soruları sorabilirsiniz :

- Okuduğum metinde ne anlatılıyor ?
- Metinde üzerinde durulan şey nedir ?
- Yazar bu metinde neyden bahsetmektedir ?

Yukarıdaki soruları sorarak okuduğumuz bir metnin konusunu bulabiliriz. Mesela “ İçinde bulunduğumuz dönemin en önemli sorunlarının başında insanların samimiyetsizliği gelmektedir. “ cümlesinin konusunu bulmak için “ Yazar metinde neyden bahsediyor ?” sorusunu sorarsak cevap olrak “insanların samimiyetsizliği” cevabını alırız. Yani bu cümlenin konusu “ insanların samimiyetsizliği “ dir.

Örnek :

     Meslek seçimi ufak yaşlardan başlamak üzere kafamızı kurcalamaya başlayan bir meseledir. Meslek seçiminde çocukluk dönemi oldukça mühimdir. Çünkü bu çağlarda ilgi alanlarımız ve yeteneklerimiz biçimlenmeye başlar ve bu yetenekler doğrultusunda  bir mesleğe yönelmeye çalışırız. Meslek seçiminde en mühim husus kendi yeteneklerimizin ve ilgi alanlarımızın farkında olmaktır. Bunu başarabilen biri gelecekte istediği ve mutlu olacağı  mesleği yapmayı başarabilir. Örneğin  hiç ilgi alanı olmaması ve kabiliyeti bulunmamasına karşın sırf toplumda kıymet  gören bir meslek diye veya çok para getiriyor diye bir meslek seçersek ileriki yıllarda bu meslek bize duygusal anlamda  doyum sağlamayacaktır. Böyle olunca da her gün mutlu olmadığımız bir işe gitmek bize eziyetten farksız olacaktır.

Yukarıdaki paragrafta neyden bahsedildiği sorusunu kendi kendimize soracak olursak “ meslek seçimi “ cevabını alırız. Yani bu metnin konusu “meslek seçimi” dir.


Öznel ve Nesnel Yargı Soruları Nasıl Çözülür ?

İlkokul ve ortaokul öğrencilerinin sıkça karşılaştığı iki kavramdır öznel ve nesnel yargı kavramı. İlk başta çok basit gibi görülmekle beraber soru tarzları bilinmediğinde karıştırılma ve hata yapma ihtimali yüksektir.



Öznel Yargı: Kişisel fikirler içeren, kanıtlanabilme imkanı olmayan yargılardır. "bana göre", "sana göre" farklı olabilirler. (Pop müzik kulağa en hoş gelen müziktir.)



Nesnel Yargı: Kişisel düşüncelere göre değişme imkanı olmayan, kanıtlanabilen yargılardır. "bana göresi", "sana göresi olmaz". (1.Dünya Savaşı 1914-1918 yılları arasında olmuştur.)



Öznel yargı-nesnel yargı soru tarzları:

1."Aşağıdaki yargılardan hangisi kanıtlanabilirlik açısından diğerlerinden farklıdır?" Bu soru tipinde üç seçenek özneldir, bir seçenek nesneldir ya da üç seçenekte nesnel bir seçenekte öznel yargı vardır.

2."Aşağıdaki yargılardan hangisi kişisel yargı içerir/içermez." Böyle bir soru da yapılması gereken kişisel yargı içerir diyorsa öznel; içermez derse nesnel yargıyı bulmaktır.

3."Aşağıdakilerden hangisi öznel/nesneldir?" En temel soru tarzıdır.

Davetiye ve Tebrik Kartı Yazma

Davetiye

Herhangi bir özel günü kutlamak, insanları bir toplantıya davet etmek amacıyla hazırlanan yazılara "davetiye" adı verilmektedir. Davetiye hazırlarken dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

- Davetiyemiz bir kurum adına olabileceği gibi şahsi olarak düzenlediğimiz bir davetiye de olabilir. Kurum adına düzenlenen bir davetiye ise kurumun amblemini davetiyemizde kullanmamız ciddiyetimizi gösterecektir.
- Davet metnimizin anlam kargaşasına ya da yanlış anlamalara fırsat vermeyecek biçimde açık ve anlaşılır ifadelerle yazılması gerekir.
- Davet amacımızı ifade ettikten sonra davetiyenin sol alt tarafına "yer, saat ve tarih" belirtmek gerekir.

Davetiye Örneği :


Tebrik Kartı

Doğum günü, nikah, nişan, bayram, yeni yıl vb. günlerde yakınlarımızı kutlamak maksadı ile hazırlanan yazılara "tebrik kartı" adı verilir. Tebrik kartı hazırlarken dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:

- "kutlarım, kutlu olsun vb." ifadelere yer vermek gerekir.
- Yazdığımız kişi ile olan samimiyetimize bağlı olarak "sevgili arkadaşım, sayın müdürüm vb." ifadeler kullanmak gerekir.

Tebrik Kartı Örneği :





5N 1K Soruları

Özellikle olaya dayalı metinlerde metnin daha iyi anlaşılabilmesi amacıyla sorulan bazı sorular vardır. 5N 1K soruları olarak adlandırılan bu sorular şunlardır :

  • Ne ?

  • Ne zaman ?

  • Nasıl ?

  • Neden ?

  • Nerede ?

  • Kim ?


5N 1K soruları özellikle haber metinleri yazarken ya da okunurken göz önünde bulundurulmalıdır. Bir olayı ya da haberi okurken bu sorular ışığında bir değerlendirme yapmak olayın objektif değerlendirilebilmesi açısından son derece önemlidir. Ancak şunu da unutmamak lazım ki her metinde bu soruların tamamının cevabı bulunmayabilir.

Örnekler :

  • Bana verdiğiniz harçlıklarla kendime çanta aldım. ( Bu cümlede koyu siyah      yazılmış sözcük "ne ?" sorusunun yanıtıdır.)

  • Onu iki sokak aşağıdaki parkta gördüm. ( Bu cümlede koyu siyah yazılan kelime "nerede ?" sorusunun yanıtıdır.)

  • Hiç acelesi yokmuşçasına gibi ağır ağır yürüyordu. ( Bu cümlede koyu siyah yazılan sözcükler "nasıl ?" sorusunun yanıtıdır. )

  • Çok koştuğum için iyice terlemiştim. ( Bu cümlede koyu siyah yazılan sözcükler "neden ?" sorusunun yanıtıdır. )

  • Adam geldiğinde herkes bir tarafa dağılmıştı. ( Bu cümlede koyu siyah yazılan sözcükler "ne zaman ?" sorusunun yanıtıdır. )

  • Bana bu oyuncağı amcam aldı. ( Bu cümlede koyu siyah yazılmış sözcük "kim ?" sorusunun yanıtıdır. )


Etkinlik

Aşağıdaki cümlelerde altı çizili olan sözcüklerin cevabını buldurmaya yönelik sorular yazın.

  • Bizi gelecek haftaki  maça beden eğitimi öğretmenimiz hazırlıyor.


.................................................

  • Yıllardan sonra çok güzel bir kitap okudum. 


...................................................

  • Görevlerini unuttuğu için annesi onu uyarmış.


...................................................

  • Yarın okulda Öğretmenler günü kutlama töreni yapılacak.


....................................................

  • Beş gün sonra Ankara'da hükümet yetkilileri bir araya gelecek.


....................................................

  • Benim sorularıma yalnızca boş boş bakarak  cevap verdi.


....................................................
Bu Konunun Videolu Anlatımı İçin Linke Tıklayın

5N 1K SORULARI İLE İLGİLİ TEST

5N 1K SORULARI İLE İLGİLİ 17 ADET ÇALIŞMA KAĞIDI VE ETKİNLİK 

Özelden Genele Genelden Özele İfadeler

Türkçede sözcükler kullanıldıkları cümle içerisinde kazandıkları anlamlara göre dar ya da geniş kapsamlı olabilirler.

Taşıdıkları anlam bakamından geniş kapsamlı olan kelimelere "genel anlamlı kelimeler", anlam bakımından  dar kapsamlı kelimelere ise " özel anlamlı kelimeler " denir.

  • Kalem insanlığın var olma serüveninde önemli bir rol üstlenmiştir.


( Bu cümlede "kalem" kelimesi bütün kalemleri kastedecek şekilde kullanılmıştır. Bu yüzden genel anlamlıdır.)

  • Kalemimi sıranın üstüne bırakabilirsin.


( Bu cümlede ise "kalem" kelimesi belli bir kalemi kastedecek şekilde kullanıldığı için özel anlamlıdır.)

  • Matematik en zorlandığım ders


( Bu cümlede "matematik"  yalnızca bir dersi ifade ettiği için özel anlamlıdır. "ders" kelimesi ise tüm dersleri kastettiği için genel anlamlıdır. Yani bu cümlede özelden ( matematik ) genele ( ders ) bir sıralama vardır.

  • Müzik türleri içerisinde ilgimi en çok sanat müziği çeker.


( Bu cümlede "müzik" kelimesi ile müzik türlerinin hepsi anlatılırken, "sanat müziği" ile müziğin bir türü anlatılmaktadır. Bu sebeple bu cümlede genelden özele bir sıralama mevcuttur. )



Örnekler :

- Varlık- sandalye- eşya- cansız- mobilya kelimelerini özelden genele doğru sıralayalım.

( sandalye- eşya- mobilya- cansız- varlık)

- Bitki- varlık-meyve-üzüm-canlı kelimelerini genelden özele doğru sıralayalım.

( varlık-  canlı- bitki- meyve- üzüm)

-  mahalle- ülke- şehir- cadde- sokak- ilçe kelimelerini genelden özele doğru sıralayalım.

( ülke- şehir- ilçe- mahalle- cadde- sokak )

 Genelden Özele Özelden Genele İfadeler İle İlgili Test Soruları 

Kelimeleri Alfabetik Sıraya Dizme (Sözlük Sıralaması )

Kelimeleri Alfabetik Sıraya Dizme (Sözlük Sıralaması )

     Belli bir sıraya göre dizilmiş, dilimizdeki harfleri gösteren belli sayıdaki harfin birleşimine "alfabe" adı verilmektedir. Alfabedeki harfler belirli bir sıraya göre dizildiği için kelimeleri bu sıralamaya uygun biçimde sıralandırmaya "alfabetik sıralama" adı verilmektedir.

     Alfabetik sıralama sözlüklerde, ansiklopedilerde vb. kaynaklarda kullanılmaktadır. Alfabetik sıralamanın kullanılma sebebi okuyucunun aradığı kelimeye en kısa ve kolay yoldan ulaşmasını sağlamaktır. Aksi taktirde böyle bir sıralamanın olmadığı bir kitapta aradığımızı bulmak çok zor olurdu.

     Kelimeler alfabetik olarak sıralanırken şu kurallara dikkat edilmelidir :

1. İlk harflere bakılır  alfabetik olarak en önce gelen kelime sözlükte daha önde yer alır.
2. İlk harfler aynı ise ikinci harflere bakılır. İkinci harfi alfabede daha önde olan kelime sözlükte daha önde yer alır.
3. İkinci harflerde aynı ise üçüncü harflere bakılır. Üçüncü harfi önce olan kelime sözlükte daha önde yer alır.
4. Harfler aynı devam ettiği müddetçe sonraki harfe bakılır. Harfler farklılaştığında hangi harf alfabede daha önce ise o kelime sözlükte daha önde olur.

Örnek :

Aşağıdaki resimde " akademi- araba- Adana- alaka- asalak " kelimelerinin alfabetik sıralaması gösterilmiştir. Dikkat edecek olursanız tüm kelimelerin ilk harfi " A" olduğu için ikinci harflere bakılmıştır. İkinci harfler " k-r-d-l-s "dir. Bu harflerin alfabetik sıralaması "d-k-l-r-s" şeklinde olduğu için kelimelerin sözlükteki sıralaması " adana- akademi- alaka- araba- asalak " şeklinde olur.



Etkinlik : Aşağıdaki tabloda yer alan kelimeleri alfabetik sıralamaya göre dizin ve kelimelerin yanına sözlükteki sıralarını sayılarla yazın.
   
Kelimeler
sıra
Ağaç

Kalabalık

Köprü

Tren

Makarna

Yalancılık

Dünya

Para

Sağlık

Özlem

Futbolcu

Terlik


Kelimeleri Alfabetik Sıraya Dizme İle İlgili Test Soruları

Kelimeleri Alfabetik Sıraya Dizme Videolu Konu Anlatımı