Noktalama İşaretleri etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
Noktalama İşaretleri etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

5. Sınıf Ünlem İşaretinin Kullanıldığı Yerler


5. Sınıf Ünlem İşaretinin Kullanıldığı Yerler

1. Heyecan , korku , şaşırma , sevinç vb. duyguları bildiren kelimeler ve hitaplardan sonra ünlem işareti kullanılır .

Örnekler :
- Vah zavallı çocuk ! Kim bilir canı ne kadar da acımıştır ?
- Ah ah ! Eskiden her şeyin başka bir tadı vardı .
- Of ! Yine o kadar yazdıktan sonra kaydetmeyi unutmuşum .
- Ay ne kadar da şirin bir köpek yavrusu !
- Hey! Maça giderken beni almayı unutmayın sakın!
- Ey Türk Gençliği !
- Defol ! Beni dertlerimle yalnız başıma bırak .


2. Ünlem işareti yay ayraç içerisinde kullanılırsa küçümseme, alay , söylenenlere inanmama anlamı katar .

Örnekler :
- Bizim okulun en başarılı öğrencisiymiş (! )
- Sen bu zekayla (!) daha ne işler başarırsın .
- O kadar zor sınavdan yanlış yapmadan çıkmayı başarmış (! )
- Taşı o kadar hızlı fırlatmış ki gölün diğer yakasına düşürmüş (!)
- Kıvrak zekası (!) ile her problemin üstesinden gelebilirmiş .
- Hatice çok uyumlu bir kızmış (!)
                                                 


İçinde Noktalı Virgül Kullanılan Atasözleri Hangileridir ?


İçinde Noktalı Virgül Kullanılan Atasözleri Hangileridir ?

* Allah isterse bir kulun işini , mermere geçirir dişini; istemezse işini , muhallebi yerken kırılır dişi .
* Alma alı, satma kırı, ille doru, ille doru; yağızın da binde biri
* Avrat var, arpa unundan aş yapar; avrat var, buğday unundan keş yapar.
* Ayağını sıcak tut, başını serin;  gönlünü ferah tut , düşünme derin .
* Ayda bir gel dostuna, kalksın ayak üstüne ; günde bir gel dostuna , yatsın sırtı üstüne.
* Çağrıldığın yere git, ar eyleme ; çağrılmadığın yere gidip yerini dar eyleme .
* Ekincinin karnını yarmışlar ; kırk bu yılcık , kırk bıldırcık çıkmış
* Eli boşa,  ağa uyur derler; eli doluya ağa buyur , derler.


* Emmim, dayım kesem ; elimi soksam yesem
* Eşeğin kuyruğunu kalabalıkta kesme ; kimi uzun der, kimi kısa
* Gündüz yağar gece açar , yıl bozgunluğu ; kadın söyler erkek susar , ev bozgunluğu
* Mart yağar, nisan övünür ; nisan yağar, insan övünür
* Mısıra yağmur geliyor demişler ; çapan birlik mi ? demiş
* Mirasa nereye gidiyorsun? demişler ; esip savurmaya demiş.
* Misafir on kısmetle gelir ; birini yer , dokuzunu bırakır .
* Miskçiyle konuş, miskine bulaş; pisçiyle konuş, pisine bulaş.
* Oynamasını bilmeyen kız,  yerim dar demiş; yerini genişletmişler  gerim .
* Oğlan doğurdum, oydu beni ; kız doğurdum , soydu beni.
* Pek yaş olma , sıkılırsın ; pek de kuru olma , kırılırsın .
* Sade pirinç zerde olmaz , bal gerektir kazana ; baba malı tez tükenir evlat gerek kazana .
* Soğuk; kırk kat keçe, ben ondan geçe ; bir kat deri , ben ondan geri demiş.
* Söz var, iş bitirir; söz var, baş yitirir.
* Sözünü bil, pişir; ağzını der, devşir
* Söz biliyorsan söyle, inansınlar ; bilmiyorsan söyleme, seni bir adam sansınlar
* Söz var, dağa çıkarır; söz var, dağdan indirir.
* Sormaz ki bilsin, sorsa bilirdi ; bilmez ki sorsun , bilse sorardı .
* Şahin küçük , et yer ; deve büyük , ot yer .
* Terazi var, tartı var ; her bir şeyin vakti var .
* Üveye etme , özünde bulursun ; geline etme , kızında bulursun .
* Vardı bağım malım , gelirdi kardeşlerim ; tükendi yağım balım , gelmiyor kardeşlerim .
* Varsa hünerin, var her yerde yerin ; yoksa hünerin , var her yerde yerin.
* Varsa pulun, herkes kulun ;  yoksa pulun , dardır yolun .
* Yaman komşu, yaman avrat, yaman at ; birinden göç , birin boşa , birin sat .

Kısa Çizginin Kullanıldığı Yerler Nerelerdir ?


Kısa Çizginin Kullanıldığı Yerler Nerelerdir ?

Kısa çizginin kullanıldığı yerler şunlardır :
1. Satır sonuna sığmayan sözcükleri ayırırken kullanılır .
Örnekler : Karanlık sokaklarda yürümekten korktu-
ğum için hava kararmadan  eve giderdim .

2. Dil bilgisinde bir kelimeyi kök ve eklerine ayırırken ya da kökleri ve ekleri gösterirken kullanılır .
Örnek : Balık-çı-lar ,     süt-lü ,   kolay-cı-lık vb.

3. Eklerin başında kullanılır .
Örnek :  İsimlere getirilen -de eki kelimeye bulunma anlamı katar .

4. Kelimeleri hecelerine ayırırken kullanılır .
Örnek : göz-lük-çü-lük , pa-ra-sız-lık ,  ge-rek-siz   vb.


5. İki kelime arasında " ile , ila , arasında vb. " anlamlar katmak için kullanılır .
Örnekler : Sivas-Kayseri arası yaklaşık 200 kilometredir .

6. Sıfırdan küçük olan , sıfırın altındaki değerleri göstermek için kullanılır .
Örnek : Bu yıl bu bölgede sıcaklık ortalaması -2 derece oldu .

7. Matematiksel  işlemlerde eksi işareti olarak kullanılır .
Örnek : 25-10=15

5. Sınıf Noktanın Kullanıldığı Yerler Konu Anlatımı

5. Sınıf Noktanın Kullanıldığı Yerler Konu Anlatımı

Bu yazımızda noktanın kullanıldığı yerleri 5. Sınıf öğrencilerinin seviyesine uygun olarak anlatacağız . Değiştirilen yeni Türkçe dersi öğretim programına göre 5. Sınıflarda noktanın temel kullanım özellikleri üzerinde durulmaktadır . Noktanın temel kullanım özellikleri şunlardır :

1. Tamamlanan cümlelerin sonunda nokta işareti kullanılır .
Örnekler :
- Uzun bir tatilin ardından yeniden okulumuza kavuştuk .
- Okul bizim ikinci evimiz gibidir , okulumuzu çok severiz .

2. Sayıların sonuna sıra bildirmek amacı ile konulur .
Örnekler :
- Milli takımımız dünya sıralamasında 16. sırada yer aldı .
- Bu yıl 5. sınıfa başladım .

3. Bazı kısaltmalardan sonra kullanılır .
Örnekler :
- Yarın Dr. Ahmet Bey'in muayenehanesine gideceğiz .
- Alb. Mustafa Bey birlikleri denetledi .

4. Tarihleri yazarken gün , ay ve yıl bildiren sayıların arasında kullanılır .
Örnekler :
- Bu yıl okullar 18.09.2017'de açıldı.
- Doğum günümü 09.02.2018'de kutlayacağım .

5. Saat ve dakika bildiren sayıları ayırmak için kullanılır .
Örnekler :
- Okulumuzda ilk ders sabah saat 08.30'da başlıyor .

- Yarın 12.00'de Kongre Müzesi'nin önünde buluşacağız .

 5. Sınıf Virgülün Kullanıldığı Yerler ve Örnek Cümleler

Noktalama İşaretleri-1

İnsanlar duygu, düşüncelerini ifade ederken daha açık ve anlaşılır olabilmek adına jest ve mimiklerden, duraklamalardan, ses tonunu alçaltıp yükseltme ya da değiştirme gibi çeşitli yollara başvururlar. Ancak konuşma sırasında bu tür davranışlarla duygularımızı daha açık ve anlaşılır bir biçimde ifade ederken yazıda bunu sağlamak için noktalama işaretlerine ihtiyaç duyarız. Örnek vermek gerekirse; bir insanın başarısız olduğunu alaylı bir biçimde söylerken el yüz hareketlerimizle belli ederiz ancak yazarken “çok başarılıymış” cümlesinde jest ve mimik olmadığından dolayı istediğimiz anlamı açıkça ifade edebilmek için cümlenin sonuna parantez içerisinde ünlem işareti koymamız gerekir.  Noktalama işaretleri ve kullanıldığı yerler şöyledir:

1. NOKTA (:)

-Tamamlanmış cümlelerin sonuna konur. ( bugün Türkçe konulu bir konferans düzenlenecek.)
-  Kısaltmalardan bazılarının sonuna konur. ( prof. , vb. , cad. )
- sayıların sonuna sıra bildirmek için kullanılır. ( 2. Abdülhamid, 5. öğrenci)
-  Bir yazının maddelerini gösteren harf ve rakamlardan sonra kullanılır. ( A. B. C. ; 1. 2. 3. )
- Tarihleri yazarken gün, ay, yıl bildiren sayıların arasına konur. ( 12.05.2011 )
Not : Tarihler yazılırken ay yazı ile yazılacağı zaman araya nokta konmaz ( 9 Eylül 2011 )
- Saat yazarken dakika ve saat arasına konur. ( okula 08.50’de gittim.)
- Bibliyografik künye yazarken en sona konur. ( Çalıkuşu,Y. Kadri, İnkılap yay., İstanbul, 2000.)
- Dört haneden fazla sayılarda sağdan başlanarak her üç rakamdan sonra konur. ( 1.500, 23.600 )
- Matematikte çarpma işareti yerine kullanılır. ( 2.5=10)

2. VİRGÜL (,)

- Eş görevli sözcük ve sözcük gruplarını ayırmak için kullanılır. ( masada kalem, silgi, defter ve kitap vardı.)
- Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için kullanılır. ( eve girdi, çantasını alıp çıktı.)
- Uzun cümlelerde yüklemden uzak kalmış özneyi ayırmak için kullanılır. ( Özge, arkadaşları ile yaşayacağı o güzel günün heyecanı ile çevresine gülücükler saçarak dolaşıyordu.
- Arasöz ve ya ara cümlelerin başında ve sonunda kullanılır. ( Annesini, o en sevdiği varlığı, unutamıyordu.
-  Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerin sonuna konur. ( yarın buluşalım, dedi. )
- “Evet, hayır, peki vb.” kabul ya da reddetme bildiren kelimelerden sonra kullanılır. ( Evet, yıllarca  senin geleceğin hayali ile yaşadım. )
- Kendisinden sonra anlamca ve ya yapıca herhangi bir bağlantısı olmayan kelimelerin arasına anlam karışıklığı olmaması için konur. ( Genç, doktoru görünce sevindi.)
- Hitap bildiren kelimelerden sonra kullanılır. ( Sevgili Arkadaşlar, )
- Matematikte kesirli sayıları ayırmak için kullanılır. ( 3,52 ; 12,47 )
- Bu, şu, o zamirleri özne olarak kullanıldıklarında zamirden sonra konur. ( O, yılların tecrübesine sahipti.)
- Bibliyografik künyelerde her bilginin arasına konur. ( Çalıkuşu,Y. Kadri, İnkılap yay., İstanbul, 2000.)

3. NOKTALI VİRGÜL (;)

- Cümle içinde virgülle ayrılmış türleri birbirinden ayırmak için kullanılır. ( Pazardan elma, armut, erik; fasulye, biber, soğan aldım. )
-  Ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri ayırmak için kullanılır. (At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır. (Atasözü)

4. İKİ NOKTA (:)

- Örnek verilecek cümlelerden sonra konur. ( Öğrencilerimiz içerisinde iyi not alanları sıralayalım: Ali, Ömer, Hasan, Elif.)
- Açıklama yapılacak cümlelerin sonuna konur. ( Bizim için en gerekli şey şudur : Daha fazla çalışmak. )
- Karşılıklı konuşmalarda konuşmacının adından sonra kullanılır. Tiyatro türü eserlerde sıkça yararlanılır.
- Matematikte bölme işareti yerine kullanılır. ( 8:2=4)

5. ÜÇ NOKTA (...)

- Herhangi bir sebeple tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur. ( Bize gelecek olanlar hemen yola çıkıp… )
-  Kaba olduğu için ve ya herhangi başka bir sebepten dolayı yazılmak istenmeyen kelimeler ya da bölümlerin yerine konur. ( Olayın olağan şüphelisi olarak A… gösteriliyordu. )
- Sözün bir yerde kesilerek okuyucunun hayal gücü iletamamlanmasının beklenildiği yerlerde kullanılır. ( tam karşıya geçiyorduk ki…)
- Ünlem ve seslendirmelerde anlatımı daha da güçlendirmek maksadı ile kullanılır. ( Hey!..)
Not : Burada dikkat edecek olursak ünlem işaretinden sonra üç noktaya gerek yoktur. İki nokta koymak yeterlidir.
-  karşılıklı konuşma biçimindeki metinlerde yeterli görülmeyen cevaplar ya da suskunluk, tereddüt vb. duraksamaları göstermek amacıyla da üç nokta kullanılır.

 YAZININ DEVAMI İÇİN TIKLAYINNNNNN

Kısa Çizginin Kullanıldığı Yerler

Kısa çizginin kullanıldığı yerler şunlardır :
  1. Cümlede ara sözleri ve ara cümleleri ayırmak için ara söz ya da ara cümlenin başında ve sonunda kullanılır.
  • Annesini -o en sevdiği varlığı- dünyadaki her şeyden daha fazla seviyordu.
  • Vatanını -kutsal gördüğü toprak parçasını- canı pahasına savunmaya kararlıydı.
Not : Ara söz ve ara cümleler iki kısa çizgi arasında yazılabildiği gibi iki virgül arasında da yazılabilir.
  1. Satır sonuna sığmayan kelimeleri ayırmak için kullanılır.
  • Yıllar sonra kardeşini karşısında görün-
ce ne yapacağını şaşırdı. Kısa bir duraksama-
dan sonra koştu ve boynuna sarıldı.
  1. Fiillerin kök ve gövdelerini göstermek için kullanılmaktadır.
  • Koş- , sus-, oyna-, durdur-, sustur- vb.
  1. İsim yapan eklerin başında kullanılır, fiil yapan eklerin ise hem başında hem sonunda kullanılır.
  • -cu, -lı, -lık; -tur-, -üş-, -la- vb.
  1. Bir kelimenin hecelerini göstermek amacıyla kullanılır.
  • Duy-gu-sal-lık, ya-ban-cı-lar-dan,   ye-ni-lik-ler, ka-ran-lık-tan
  1. Aralarında çeşitli ilgiler bulunan iki ya da daha fazla kelime arasında kullanılır. Kelimeler arasında kullanılan kısa çizgi "ile, ve, ila, ....-dan ....-a" gibi anlamlar katar.
  • Sivas-İstanbul arası yaklaşık 889 km.dir.
  • 30-20.30 saatleri arası Türkçe dersine çalışırım.
  1. Matematiksel işlemlerde çıkarma işareti olarak kullanılır.
  • 15-5=10
  1. Sıfırdan küçük sayılar yazılırken sayının önünde kullanılmaktadır.
  • Sıcaklık bugün -5 derece olacakmış.