Yapay Dil Nedir ?
İngilizce , Türkçe , Fransızca gibi diller tarihin akışı
içerisinde doğal olarak evrimleşip gelmiştir . Ancak bazı diller grameri ,
kelimeleri vb. bir dile ait özellikleri tamamen insan eli ile yani yapay olarak
oluşturulmuştur .
Bazı yapay dil örnekleri ve özellikleri şunlardır :
1 .Esperanto :
Polonyalı bir göz doktoru olan Ludwik Lejzer Zamenhof tarafından 1887 yılında
oluşturulan bir yapay dildir . Zamenhof Fundamento de Esperanto adlı kitabına
1905 yılında bu dilin kuralları ve yapısı hakkında bilgiler vermiştir .
Zamenhof bu dili
oluşturmasının gerekçesi olarak herkesin farklı farklı diller konuşmasını ve bu
durumun insanlar arasında iletişimi zorlaştırmasını göstermektedir . Günümüzde
en çok tanınan ve konuşulan yapay dil olmasına karşın dünya dili olma hedefini
gerçekleştirmemiştir .
2. Baleybelen :
Muhyi-i Gülşeni tarafından Osmanlı'da ortak bir kültür dili oluşturmak ve
itikadi bilgileri halktan gizlemek amacıyla 1574 yılında kurgulanan dünyanın
ilk yapay dili olma özelliğine sahip olan dildir .
Bu dil ile Muhyi iki
yüz eser yazmıştır . Öğrencileri bu dili Muhyi'den sonra devam ettirmeye
çalışsa da bu dil Muhyi'nin ölümünden sonra kullanılmamaya başlamıştır . Bu dil
ile yazılan eserlerden yalnızca birkaç tanesi günümüze kadar gelebilmiştir .
3. İdo Dili : 1907
yılında değişik dilleri konuşan insanların kolay anlaşabilmeleri için
kurgulanmıştır . Gramer ve yapı
bakımından ilk yapay dillerden Esperantoya benzer . Bu dil esperantoda
değişiklikler yapılmasını talep edenler olması üzerine ortaya çıkmıştır . Bu
yüzden Esperanto bilenlerin İdoyu çözmekte fazla zorlanmadıkları
düşünülmektedir .
