İlber Ortaylı’nın
Cumhuriyet’in Doğuşu Kitabında Geçen Alıntılar
İlber Ortaylı’nın Cumhuriyet’in
Doğuşu kitabı ile Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminden başlayarak, Kurtuluş
Savaşı’nın kazanılmasıyla kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarına kadar olan dönemi
anlatır.
Cumhuriyetin Doğuşu kitabında geçen
alıntılar şunlardır:
“Meclis konvansiyonel bir sistemle
idareye sahipti ancak her ne kadar "İstanbul'da saltanat ve hilafeti
korumak, onların hukuk ve haysiyetini kurtarmak" içinmiş gibi görünse de
artık cumhuriyetin ayak sesleri duyuluyordu.”
“Türkiye cumhuriyetini kuran
insanların idealini takip etmemiz gerekiyor. Çünkü onlar devrin modası olan
demokrasi düşmanlığına değil, kurdukları cumhuriyetin demokrasi niyetli bir
devlet olarak devamına çalıştılar.”
"Cumhuriyetin en büyük
başarılarından biri eğitim konusudur. Başlangıçta ortada çok kötü manzara
vardı. Gerçi eğitimin bugünü ile ilgili olarak da iyi şeyler düşünmüyorum.
Eğitimin en kötü olduğu sistemler, tamamıyla vatandaş ve toplumun keyfine
bırakıldığı sistemlerdir."
“26-30 Ağustos 1922 zaferinden
sonra 1922 Eylül’ündeki Mudanya Mütarekesi ve ardından kasımda padişahın
Britanya’ya iltica ederek “saltanatın meclis tarafından lağvı” üzerine
cumhuriyetin ilanı kaçınılmaz oldu.”
“1938'de aramızdan ayrılan kurucu
liderimiz Mustafa Kemal Paşa'nın bize bıraktığı Türkiye'ye bugün için
baktığımızda, uyanmamız gereken bir takım şeyler olduğu ortadadır.”
“Cumhuriyetin en büyük
başarılarından biri eğitim konusudur.”
“Asıl önemlisi Türkiye;
cumhuriyetin ilk otuz yılını sağlık, eğitim gibi hayati problemlerini çözmekle
geçirmiş, üstelik aynı zamanda İkinci Dünya Savaşı'nın sıkıntılarıyla boğuşmak
zorunda kalmıştır.”
“Türk Vatandaşlığı Ağır ve
Mesuliyetli Bir Unvandır Türk vatandaşlığı cumhuriyetin kurulması ile birlikte
mücessem olmuş bir kavramdır. Son yıllarda parayla vatandaşlık verilenler var.
Böyle uygulamalara karşıyız. Türk vatandaşlığı, çile çekmiş, ortak tarih
yaşamış bir milletin vatandaşlığıdır. Bunun arkasında Balkan göçleri vardır.
Girit göçleri vardır. Rusya baskısından kaynaklı Kafkasya ve Kırım'dan göçler
vardır. Harpler vardır. Vatan savunmaları vardır. Vatandaşlık alabilmek için
önce bu vatana fikren ve ruhen katılmak gerekir.”
“Cumhuriyetin en başarılı dönemi
bize göre ilk on beş yılıdır.”
“Bugün, bir asır sonra Büyük Millet
Meclisinin bu ruhi yapısını özlüyoruz. Bizce özlemin hep devam etmesi lazım.
Bir devletin ve sistemin kuruluşundaki ruh yaşadığı, kutsandığı derecede
istikbale emin adımlarla yürünür.”
“Cumhuriyetin ilk yıllarında
ilerleme varken son yıllarda gerileme olduğu söylenebilir.”
“Biz, paraları az olsa da onurlu
babaların çocuklarıyız. Gösterdikleri yollarla bize iyi kapılar açtılar.
Açtıkları yoldan gidemiyorsak bu kendi kabahatimizdir. Türkiye Cumhuriyeti'ni
kuran insanların idealini takip etmemiz gerekiyor. Çünkü onlar devrin modası
olan demokrasi düşmanlığına değil, kurdukları cumhuriyetin demokrasi niyetli
bir devlet olarak devamına çalıştılar. İki harbin arasında birtakım sakat
ittifaklara girerek boş işler, hayaller ve savaşlara katılmaktan ziyade sulh
istediler. Ülkeyi harbin dışında tuttular. Bunun bize getirdiği kazanç
ortadadır. Hepsini şükranla anıyoruz ve anmalıyız.”
“Türk Cumhuriyeti'nin oluşumunun,
genel okuyucu kitlesine hitap edecek şekilde çok derine girmeden anlatıldığı
bir eser. Cumhuriyet için gerekli görülen noktaları ve Atatürk 'ün, var olan
elverişsiz ortamda, gösterdiği dehasıyla Türkiye Cumhuriyeti'ne nasıl yön
verdiği genel hatlarıyla anlatılıyor. Yanlış bilinen bazı bilgileri düzeltiyor.
Ayrıca tarih okumanın yöntemi konusunda da fikir veriyor.”
“Türkiye cumhuriyetini kuran
insanların idealini takip etmemiz gerekiyor. Çünkü onlar devrin modası olan
demokrasi düşmanlığına değil, kurdukları cumhuriyetin demokrasi niyetli bir
devlet olarak devamına çalıştılar.”
“Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran
insanlar basit maceracılar, küskünler veya kendine yer arayanlar değildir. Her
birinin imparatorlukta komutan olarak, münevver olarak seçkin bir yeri zaten
vardı. Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran insanların idealini takip etmemiz
gerekiyor. Çünkü onlar devrin modası olan demokrasi düşmanlığına değil,
kurdukları cumhuriyetin demokrasi niyetli bir devlet olarak devamına
çalıştılar. Hepsini şükranla anıyoruz ve anmalıyız.”
“Cumhuriyetin en başarılı dönemi
bize göre ilk on beş yıldır. Neden? Çünkü restorasyon dönemidir. Cumhuriyetin
asıl başarısı sağlık sisteminde gelişmelerdir. Eğitimdeki önemli gelişmelerdir.
Cumhuriyet tarihinin en başarısız dönemi ne zamandır derseniz; bence onu şimdi
yaşıyoruz.”
“Biz Atatürk'ü liderimiz olarak
seviyoruz, anlıyoruz. Ve zaman geçtikçe tarihi rolünü, kültürel değişimindeki
liderlik rolünü, önem ve kıymetini daha iyi anlıyoruz.”
“Türkiye; cumhuriyetin ilk otuz yılını sağlık, eğitim gibi hayati problemlerini çözmekle geçirmiş, üstelik aynı zamanda İkinci Dünya Savaşı'nın sıkıntılarıyla boğuşmak zorunda kalmıştır.”
0 Comments:
Yorum Gönder
Deneme