Geniş Ünlünün Daralması :
Son hecesinde düz-geniş ünlüler (a ve e) bulunan bir kelime şimdiki zaman eki olan -yor ekini aldığı zaman, son hecedeki (a ve e) daralarak (ı,i,u,ü )'ye dönüşür. Bu olaya geniş ünlülerin daralması ya da sadece ünlü daralması denir.
Örnekler :
Bekle-yor → bekliyor
Kokla- yor → kokluyor
Süsle-yor → süslüyor
Başla-yor → başlıyor
Sakla-yor → saklıyor
Başla-yor → başlıyor
Ses Türemesi :
Tek heceli bazı sözcükler küçültme eki olan -cık/-cik ekini aldıkları zaman kelimenin sonundaki ünsüz ile ekin başındaki ünsüz arasına ünlü bir harf girer. Bu olaya sess türemesi ya da ünlü türemesi adı verilir.
Örnekler :
Genç-cik → gencecik
Bir-cik → biricik
Gül-cük → gülücük
Az-cık → azıcık
Dar-cık → daracık
Not : Ünlü türemesi bazen pekiştirmeleri yaparken de meydana gelebilir. Örneğin; sağlam kelimesi pekiştirilirken sapsağlam değil de arada "a" sesi türeterek "sap-a-sağlam" şeklinde yaparız.
