İsim Çekim Ekleri İle İlgili Örnekler
Çekim ekleri kelimelere gelerek
onların cümle içerisinde görev almasını sağlayan eklerdir . Çekim ekleri
bildiğiniz gibi eklendiği kelimenin anlamında değişiklik yapmaz . Bu ekler
isimlere gelen çekim ekleri ve fiillere gelen çekim ekleri olmak üzere ii gruba
ayrılır . Şimdi isim çekim ekleri ve kısaca görevleri ile bu eklerle ilgili
örneklerimize geçelim :
İsim Çekim Ekleri : İsim soylu sözcüklere gelen
eklerdir . İsim çekleri şunlardır :
a. Çokluk Eki : "-lar/-ler" ekidir
. İsimlere gelerek sayılarının birden fazla olduğu anlamını verir .
Örnekler : araba-lar, ev-ler, kuş-lar, taş-lar, balık-lar,
masa-lar, tahta-lar , defterler vb.
b. Hal Ekleri : İsimlere gelerek onların
yüklem ile ilişkisini belirten eklerdir :
- İlgi Hali (-i) : ev-i , araba-y-ı
, kapı-y-ı, duvar-ı , okul-u
- Yönelme Hali ( -e ) : okul-a ,
köprü-y-e , duvar-a , kitap-a
- Bulunma Hali (-da) : araba-da ,
defter-de, su-da , para-da , kapı-da
- Ayrılma Hali (-den ) : kağıt-dan
, yastık-dan, yol-dan , çöp-den , ses-den
c. İyelik Ekleri : İsim soylu sözcüklere gelerek bir
varlığın kime ait olduğunu gösteren eklere iyelik ekleri adı verilmektedir . Türkçede
üçü tekil üçü çoğul olmak üzere altı tane kişi zamiri vardır . Kişi zamirleri
" ben , sen , o , biz , siz , onlar "dır . İyleik eki alan
kelimelerin ise " benim , senin , onun , bizim , sizin , onların "
şeklinde söylenebilmesi lazımdır .
Örnekler :
( benim ) ev-im
( senin ) ev-in
( onun ) ev-i
( bizim ) ev-imiz
( sizin ) ev-iniz
( onların ) ev-leri
Not : iyelik eki olan "-i " ile belirtme hal eki
olan "-i" karıştırılabilir . Ayırt etmek için "-i" eki alan
kelimenin önüne "onun" getiririz anlamlı olursa iyelik ekidir ,
anlamlı olmazsa belirtme hal ekidir .
Örnek :
- ( onun ) ev-i iyice temizlediler
. ( belirtme hal eki )
- ( onun ) ev-i çok güzeldi . (
iyelik eki )
d. İlgi Eki ( -nın/-nin ) :
İlgi eki hel eklerinden farklıdır .
Çünkü hal ekleri bir ismin fiille ilgisini gösterirken , ilgi eki bir ismin
başka bir isim ile ilgisini gösterir ve iki isim arasında belirtili isim
tamlaması kurar .
Örnekler : kapı-nın , ev-in , bahçe-nin , duvar-ın , sen-in ,
kapı-nın
