Ünsüz Benzeşmesi ve Ünsüz Yumuşaması İle İlgili 20 Örnek Verir Misiniz ?
Konu ile ilgili örneklere geçmeden önce isterseniz kısaca
bilgiler verelim :
Ünsüz Benzeşmesi Nedir ?
Türkçe’de f,s,t,k,ç,ş,h,p ünsüzleri ile biten kelimelerden
sonra “c,d,g” ünsüzleri ile başlayan bir ek gelirse bu ekteki “c,d,g” ünsüzleri
sırasıyla “ç,t,k” ünsüzlerine dönüşür . Bu ses olayına ünsüz benzeşmesi ya da
diğer adı ile ünsüz sertleşmesi adı verilmektedir . Şimdi örneklerimize geçelim
:
1. kapak-dan (kapaktan)
2. tabak-da ( tabakta )
3. çalış-gan ( çalışkan )
4. simit-ci (simitçi )
5. şaş-gın ( şaşkın )
6. bardak-da ( bardakta )
7. güreş-ci ( güreşçi )
8. tarak-dan ( taraktan )
9. durak-da ( durakta )
10. kasap-dan ( kasaptan )
11. sınıf-da ( sınıfta )
12. beleş-ci ( beleşçi )
13. kerpiç-den ( kerpiçten )
14. bilet-ci ( biletçi )
15. akış-gan ( akışkan )
16. hoşaf-cı ( hoşafçı )
17. köpek-den ( köpekten )
18. sahaf-da (sahafta)
19. kitap-cı ( kitap-çı )
20. toprak-da ( toprakta )
Ünsüz Yumuşaması Nedir ?
“ p,ç,t,k” ünsüzlerinden biri ile biten bir kelimeye ünlü (
a,e,ı,i,o,ö,u,ü ) ile başlayan bir ek geldiği zaman “p, ç, t, k” ünsüzleri
sırası ile “ b , c , d , g/ğ “ ünsüzlerinden birine dönüşür . Aşağıdaki
kelimeler ünsüz yumuşamasına örnek olarak verilebilir :
1. tabak-a ( tabağa )
2. bardak-ı ( bardağı )
3. yürek-i ( yüreği )
4. umut-u ( umudu )
5. ağaç-ı ( ağacı )
6. balık-ı ( balığı )
7. inat-ı ( inadı )
8. ayak-a (ayağa )
9. tarak-ı ( tarağı )
10. borç-um ( borcum )
11. genç-iz ( genciz )
12. harç-a ( harca )
13. bacak-ın (bacağın )
14.hesap-ınız ( hesabınız )
15. dolap-a ( dolaba )
16. kurt-u ( kurdu )
17. sokak-ın ( sokağın )
18. kaşık-ı ( kaşığı )
19. kulak-ım ( kulağım )
20. bilek-im ( bileğim )