Cümlenin Ögeleri İle İlgili 10 Örnek Ve Çözümleri
1. Eve geldiğimde annem ağlıyordu.
* "Ağlıyordu" kelimesi yüklemdir.
* "Ağlayan kim ya da kim ağlıyor?" sorusunu sorarız. Cevap: "annem", dolayısıyla özne olan kelime de "annem" kelimesidir.
* "Annem ne zaman ağlıyordu?" sorusuna
ise "eve geldiğimde" cevabını veririz. "Eve geldiğinde" ifadesi ise zarf
tümlecidir.
2) İnsanları çıkarları
doğrultusunda hareket ettiği zaman sevmiyorum.
* sevmiyorum: yüklem
*"Sevmeyen kim?" cevap: "ben" ben
kelimesi ise cümlemizin öznesi olur.
* "Kimi sevmiyorum?": Neyi ve kimi
sorularının cevabı olan "insanları" kelimesi de cümlemizin belirtili nesnesi
olur.
* "İnsanları ne zaman sevmiyorum?" "Çıkarları doğrultusunda hareket ettiği zaman sevmiyorum". Dolayısıyla bu
ifademiz de zarf tümleci olur.
3) Babam dedemden aldığı
borç parayı yarın köyde verecekmiş.
Yüklem: verecekmiş
"dedemden aldığı borç parayı verecek olan kim?" cevap: "babam" babam kelimesi ise öznedir.
"Babam neyi verecektir?" "dedemden
aldığı borç parayı" ifadesi de belirtili
nesnedir.
"Babam dedemden aldığı borç parayı ne zaman
verecekmiş?" cevap : "yarın" yarın kelimesi de zarf tümleci
"Babam dedemden aldığı borç parayı
nerede verecekmiş?" cevap: "köyde" köyde kelimesi de dolaylı tümleçtir.
4. Ağaçlardaki meyvelerden
tatmak beni mutlu eder.
mutlu eder: yüklem
"Beni mutlu eden nedir?" cevap: "ağaçlardaki meyvelerden tatmak" ifadesi öznedir.
"Ağaçlardaki meyvelerden tatmak kimi
mutlu eder?" cevap: "beni" beni ifadesi de belirtili nesnedir.
5. En sevdiğim kardeşim
Melek’tir.
Yüklem: Melek’tir.
"Melek kimdir?" cevap: "en sevdiğim
kardeşim" ifadesi de özne olur.
6) Toplantı için öğretmenler
odasına beni çağırdılar.
çağırdılar: yüklem
"çağıran kim?" cevap: "onlar" kelimesi
gizli öznedir.
"kimi çağırdılar?": "beni" beni
kelimesi belirtili nesnedir.
"beni nereye çağırdılar?": cevap: "öğretmenler odasına" öğretmenler odasına ifadesi dolaylı tümleç olur.
"Beni ne için, niçin çağırdılar?" cevap : "toplantı için" ifadesi de zarf
tümleci olur.
7. Bilge insanlar, gösterişsiz bir yaşam sürerler.
Sürerler: yüklem
"Gösterişsiz yaşam süren kimlerdir?" cevap: "bilge insanlar" ifadesi özne olur.
"Bilge insanlar nasıl bir yaşam
sürerler?" cevap: "gösterişsiz bir yaşam" ifadesi de zarf tümleci olur.
8) Bizi o akşam bırakıp
gitmişti.
gitmişti : yüklem
giden kim? cevap: "o" dolayısıyla o ifadesi gizli özne olur.
"ne zaman gitmişti?" cevap: "o akşam" ifadesi olur. o akşam ifadesi de zarf tümleci olur.
"nasıl gitmişti?" cevap: "bırakıp" ifadesi de zarf tümleci olur.
9) Yemek yapmamak için, bin
dereden su getiriyordu.
Bin dereden su getiriyordu: yüklem
"Bin dereden su getiren kim?" cevap: "o" ifadesi gizli özne olur.
"Niçin bin dereden su getiriyordu?":
cevap: "yemek yapmamak için" ifadesi de zarf tümleci olur.
10. Vatanını en çok seven , görevini en iyi yapandır.
Yüklem: görevini en iyi yapandır.
"Görevini en iyi yapan kim?" cevap: "vatanını en çok seven" ifadesi de özne olur.