Bu yazı özellikle 5. Sınıf öğrencilerinin seviyeleri
göz önünde bulundurularak hazırlanmıştır. Bu konu anlatımı ile eş anlamlı ve
zıt anlamlı kelimelerin özelliklerini ve zıt anlamlı kelimeler ile eş anlamlı
kelimeler ile ilgili bazı önemli noktaları kavrayacaksınız. Konu anlatımına
çalıştıktan sonra "5. Sınıf Test Soruları" menüsünden ya da konu
anlatımının altındaki linkten mutlaka konu ile ilgili testleri çözün.
Eş
Anlamlı ve Zıt Anlamlı Kelimeler
Bugün
önemli bir mesele görüşmek üzere
beni yanına çağırdı.
Bugün
mühim bir mesele görüşmek üzere
beni yanına çağırdı.
|
Yukarıda yer alan cümlelerde koyu yazılmış olan
kelimelere dikkat edin. İki kelime de farklı yazılmış olmasına rağmen aynı
anlama gelmekte. Bu örnekte de olduğu gibi yazılış ve okunuşları farklı
olmasına rağmen aynı anlama gelen kelimelere eş anlamlı kelimeler
denilmektedir. Eş anlamlı kelimelerin diğer adı anlamdaş kelimelerdir.
Örnekler
:
Medeniyet- Uygarlık
Ak- Beyaz
Barış- Sulh
Müracaat- Başvuru
Önemli- Mühim
Saadet- Mutluluk
İlgi- Alaka
Uyarı
:
Bir sözcüğün eş anlamlısı cümlede kazandığı anlama göre değişiklik
gösterebilir.
Örnek
: Fakir
ve yoksul kelimeleri eş anlamlıdır.
"Düşünce dünyası çok fakirdi." Cümlesinde fakir
kelimesi yerine yoksul getirilemez.
Zıt
Anlamlı Kelimeler
Araba
daha dün alınmış gibi yeni
görünüyordu.
Senelerdir
bu eski eşyalardan vazgeçememişti.
|
Yukarıdaki kutuda yer alan koyu yazılmış sözcükler
anlam olarak birbirinin tersi niteliktedir. Bu örnekte de olduğu gibi anlam
olarak biri birinin tersi olan sözcüklere zıt anlamlı sözcükler denir. Zıt anlamlı
sözcüklerin diğer adı karşıt anlamlı sözcüklerdir.
Örnekler
:
Zayıf- Şişman
Kalın- İnce
İhtiyar- Genç
Uzun- Kısa
Çok- Az
Erken- Geç
Taze- Bayat
Not
: Bir
sözcüğün zıt anlamlısı ile olumsuzu aynı şey değildir. Bu yüzden dikkat etmek
gerekir.
Sözcük
|
Zıt Anlamlısı
|
Olumsuzu
|
Gülmek
|
Ağlamak
|
Gülmemek
|
Kapatmak
|
Açmak
|
Kapatmamak
|
Gitmek
|
Gelmek
|
Gitmemek
|
Uyarı
: Bir
sözcüğün zıt anlamı kullanıldığı cümlede kazandığı anlama göre değişiklik
gösterebilir.
Örnek
: Babasının
ölümünden sonra kara günler peşini
bırakmadı.
Yukarıdaki cümlede "kara" sözcüğünün zıttı
"beyaz" değildir. Çünkü cümlede kara kelimesi "kötü"
anlamında kullanılmıştır. Bu yüzden bu cümledeki kara kelimesinin zıttı
"iyi" olur.
