Ünlü Türemesi Nedir ? Ünlü Türemesi İle İlgili Örnekler
Türkçede ünsüz harf ile biten bazı
kelimeler yine ünsüz harf ile başlayan bir ek aldıklarında iki ünsüz arasında
"-a, -e, -ı, -i, -u, -ü " ünlü
harfleri türer . Bu ses olayına ünlü türemesi adı verilmektedir . Ünlü türemesi
şu şekillerde meydana gelebilir .
1. Türkçede bazı kelimeler küçültme
eki yani " -cık , -cik , -cuk , -cük " eklerinden birini aldıklarında
kelime ile küçültme eki arasına bir ünlü girebilir .
Örnekler : Aşağıdaki cümlelerde yer alan altı çizili kelimelerde
ünlü türemesi meydana gelmiştir .
1. Yarışmayı kazanabilmek için az-ı-cık daha hızlı
olmam yeterli olacaktı .
2. Arkadaşım kazağını yanlışlıkla
yüksek sıcaklıkta yakalayınca dar-a-cık olmuştu .
3. Yolun kenarında genc-e-cik bir çocuk
oturmuş dileniyordu .
4. Etrafa gül-ü-cükler saçarak
yürüyordu .
5. Ünlü şarkıcı hayranlarına öp-ü-cükler atıyordu .
6. Bu benim bir-i-cik kızım
diyordu .
2. Türkçede "m , p , r , s
" ünsüzleri ile yapılan pekiştirmelerin bazılarında pekiştirme
oluşturulurken ünlü türemesi meydana gelebilir .
Örnekler : Aşağıdaki altı çizili kelimelerde ünlü türemesi
meydana gelmiştir .
1. Yeni yaptığımız bina sap-a-sağlam oldu diye
övünüyordu .
2. Tenha sokaklarda yap-a-yalnız yürüyordu .
3. Güp-e-gündüz meydana gelen bu hırsızlık
olayına herkes çok şaşırmıştı .
4. Düşman kuvvetleri etrafımızı çep-e-çevre sarmıştı .
5. Bu yaptığın düp-e-düz ahlaksızlık
diye bağırıyordu .
3. Bazı ikilemeler oluşurken arada
ünlü türemesi meydana gelebilir .
Örnekler : Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimelerde ünlü
türemesi meydana gelmiştir .
1. Bulduğu gölgenin altında ser-e-serpe yatıyordu .
