Türkçe dersinde öğrencilerin konuşma becerilerini geliştirme önemli bir öğrenme alanıdır. Öğrencilerin etkili konuşma becerisine sahip olabilmeleri için kullanılabilecek konuşma yöntem ve teknikleri şunlardır :
1. İkna Etme :
Amaç : Konuşmacının fikirlerini karşısındaki dinleyicilere kabul ettirebilmesidir.
Uygulama : Ses ve beden dilinden de faydalanılarak anlatılanlar delillerle desteklenir.
2. Eleştirel Konuşma :
Amaç : Bir konuyu hem olumsuz hem olumlu yönleriyle sunmak ve tarafsız bir bakış açısıyla değerlendirmektir.
Uygulama : Konu tüm yönleriyle anlatılır. Daha sonra beğeni ve eleştiriler bilimsel verilere dayanılarak ortaya konur ve çözüm yolları önerilir.
3. Tartışma :
Amaç : Kendi düşüncelerini savunmak ve karşıt düşünceleri de eleştirebilme becerisi kazanmaktır.
Uygulama : Öncelikle bir tartışma konusu belirlenir. Belirlenen konu dinleyiciler ve jüri önünde tartışılır. Tartışma esnasında konuşanın sözü kesilmez, herkes fikrini örneklerle, açıklamalarla savunur. Herkes amacın gerçeği ortaya çıkarmak olduğunu bilerek saygı içerisinde hareket eder.
4. Kendisini Karşısındakinin Yerine Koyarak Konuşma :
Amaç : Dinleyicilerin hislerini anlayabilmektir.
Uygulama : Konuşan kişi dinleyenlerin içinde bulunduğu şartları göz önünde bulundurarak onların neler hissettiğini anlamaya çalışır.
5. Güdümlü Konuşma :
Amaç : Belirli bir konu ile ilgili duygu ve düşüncelerin etkili bir biçimde aktarılmasını sağlamaktır.
Uygulama : Bir konu belirlenir. Konu ile ilgili beyin fırtınası yapılır. Daha sonra isteyen öğrenciler konu ile ilgili duygu ve düşüncelerini sözlü olarak aktarır.
6. Kelime ve Kavram Havuzundan Seçerek Konuşma :
Amaç : Kelime hazinesini zenginleştirmek ve geliştirmektir.
Uygulama : Konu ile ilgili bir kelime ve kavram havuzu oluşturulur. Öğrenci konuşmasını yaparken kelime ve kavram havuzundan seçtiği kelimelerden de faydalanır.
7. Serbest Konuşma :
Amaç : Hazırlık yapmadan da konuşabilme becerisi kazandırmaktır.
Uygulama : Konuşmacı kendi belirlediği ya da kendisine söylenen konu ile ilgili duygu ve düşüncelerini serbest bir biçimde ifade eder.
8. Yaratıcı Konuşma :
Amaç : Etkili ve yaratıcı konuşma becerisi kazandırmaktır.
Uygulama : Konuşma konusu belirlenir. Daha sonra ilk konuşmacı konu ile ilgili duygu ve düşüncelerini söyler. Daha sonra diğer konuşmacı bir önceki konuşmacının sözlerinden hareketle konuşmayı sürdürür. Bu şekilde konuşmacılar sırayla devam eder. Böylece hem konuşan konuşmaya yeni bir fikir katmış olur.
9. Tümevarım :
Amaç : Akıl yürütme, genelleme, problem çözme becerilerini geliştirmektir.
Uygulama : Gruplar aynı konuyu farklı yönlerinden tartışır. Daha sonra varılan sonuçlar birleştirilerek genel bir yargıya ulaşılır.
10. Tümdengelim :
Amaç : Yaratıcı düşünme, bilimsel düşünme ve problem çözme becerilerini geliştirmektir.
Uygulama : Genel bir görüş ortaya konulur. Daha sonra bu sonucun özel durumlarda uygulanım uygulanamayacağı tartışılır.
11. Hafızada Tutma :
Amaç : Akıcı bir biçimde ara vermeden konuşma becerisi kazandırmaktır.
Uygulama : Anlatılacak olanların zihinde bir sıralaması yapılır. Ve bu bölümleri hatırlatacak nitelikteki sözcüklerden bir liste oluşturulur. Konuşma sırasında bu sözcükler arasındaki ilişkiler kurularak konuşma sürdürülür.
12. Katılımlı Konuşma :
Amaç : Konunun daha iyi anlaşılması ve farklı bakış açılarının kazanılması için dinleyicilerin de konuşmaya katılmasıdır.
Uygulama : Konuşmacı zaman zaman konuşmasını keserek dinleyicilerin duygu ve düşüncelerini alır varsa sorularını dinler. Böylece onlarında aktif olmasını ve konuyu zenginleştirmesini sağlamış olur.
Konuşma Yanlışları
Konuşma Yanlışları
Türkçe Dersinde Kullanılan Yöntem ve Teknikler
