9. Ulama :
Ünsüz harflerden biri ile biten bir kelimenin ardından ünlü harflerden biri ile başlayan bir kelime geldiği zaman bu iki kelime birbirinin devamıymış gibi birleştirilerek okunur. Bu ses olayına ulama adı verilir.
Örnekler :
Kahraman ırkıma ( kahrama nırkıma gibi okunur. )
Yurdumun üstünde ( yurdumu nüstünde gibi okunur.)
Helal olsun ( hela lolsun gibi okunur.)
Ben ezelden beridir ( be nezelden beridir gibi okunur.)
Çiğner aşarım ( çiğne raşarım gibi okunur.)
Not : Ulama yapılabilmesi için iki kelime arasında herhangi bir noktalama işareti bulunmamalıdır. Arada noktalama işareti bulunursa duraklama yapılması gerektiği için ulanarak okunmaz.
Örnekler :
- geldik, ancak
- yeşil, açık
- Ahmet, Ali
10. Vurgu
Konuşurken ya da okurken bazı hece ya da kelimelerin diğerlerine göre daha baskılı okunmasına vurgu denir. Vurgu ile alakalı özellikleri şöyle sıralayabiliriz.
a. Kurallı fiil cümlelerinde yüklemden önce yer alan kelime vurguyu üzerine alır.
- Bugün akşama doğru babam gelecek.
- Aylardır beklenen ziyaretçi yarın geliyor.
b. Devrik cümlelerde vurgu yüklemin kendisindedir.
- Sevgili gitti bir haber bile vermeden.
- Dün kaçırdın sen o treni
c. İsim cümlelerinde yüklem vurguyu üzerine çeker.
- Yazılmış her kitap güzeldir.
- Bizim için yaşamak bir zaferdir.
ç. "mi" soru eki bulunan cümlelerde vurgu soru ekinden önce yer alan kelimededir.
- Bu adamı tanıdın mı?
- Sen mi çağırdın taksiyi ?
d. Soru anlamı "mi" eki ile değil de kelime ile sağlanıyorsa vurgu bu kelimelerin üzerindedir.
- Akşam size gelen misafir kimdi?
