8.Sınıf Konu Anlatımı etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
8.Sınıf Konu Anlatımı etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

İsim Fiiller İle İlgili Örnekler


İsim Fiiller İle İlgili Örnekler

İsim fiiller fiil kök ya da gövdelerine gelerek onlardan isim üreten eklerdir. İsim fiil ekleri ve eklerle ilgili örnekler şunlardır:

1. “-ma/-me” : Aşağıdaki örneklerde koyu kırmızı ile yazılan kelimeler “-ma/-me” isim fiil eki almıştır.
- Ne kadar başarılı bir futbolcu olduğumu kanıtlamaya çalışıyorum.
- Karşısındakini susturma işini gayet iyi beceriyorsun.
- Dedemin o yaşına rağmen zevkle çalışması bizi şaşırtıyordu.
- Halatın kopması ile akrobatın yere çakılması bir oldu.
- Babam arkamızdan hızla gelen arabaya geçmesi için yol verdi.
- Annem ablamdan çamaşır sepetini tutmasını rica etti.
- Frikiği kullanacak oyuncu kaleyi süzmeye başladı.
- Domatesleri bir bir kovaya doldurmaya başladık.
- Artık defterimi karalamayı bırak.
- Küçük çocuk neşeyle zıplamaya başladı.
- Polisi gören hırsız kaçmaya başladı.
- Topunu kaybeden çocuk ağlamaya başladı.
- Kar yağarken dışarıyı izlemeye bayılırım.
- Gece olunca herkes uyumaya gitti.
- Bazılarının karşısında susmaya alıştım.

2. “-mak/-mek” :
- Kendisine doğru gelen topu tutmak için yoğun çaba harcadı.
- Seninle bir süre konuşmak istemiyorum.
- Çocukluğumdaki gibi kırlarda özgürce koşmak istiyorum.
- Bahçelerinin köşesinde köpek beslemek istiyormuş.
- Hafta sonu oynanacak derbiyi stadyumda izlemek istedi.
- Evi temizlemek için kardeşinden yardım istedi.
- Meyve toplamak için bahçeye gideceksiniz.
- Kapıları kapatmak için görevliden izin istedim.
- Okulu iyi bir derece ile bitirmek için çok ders çalışıyor.
- Arabasını iyi bir fiyata satmak için ilan verdi.
- İnsanlara lakap takmak çok kötü bir davranıştır.
- Bütün yiyecekleri tatmak gerekir.
- Susmak çoğu zaman sorunların büyümesini engeller.
- Gitmek hiçbir zaman çözüm olmamıştır.
- Yazmak içimizi dökmenin en güzel yollarından birisidir.
- Meyveleri tartmak için tezgaha doğru yürüdüm.

3. “-ış/-iş” :
- Çocukların ağlayışına dayanamıyorum.
- Bakışlarındaki kızgınlığı sezebiliyorum.
- Babamın gelişiyle evimizde bir şenlik havası oluşurdu.
- Bir insan oturuşu ile kişiliğini yansıtır.
- Arabanın geçişi hepimizi heyecanlandırdı.
- Küçük kardeşimin yatışı çok komiktir.
- Gülüşü ile içimizi ısıtan ender insanlardan birisidir.
- Hırsızın bulunduğu hapishaneden kaçışı şehirde tedirginlik oluşturdu.
- Dedemin bize şefkatle sarılışını hiç unutamıyorum.
- Bahçedeki çiçeğin soluşu hepimizi üzdü.
- Onun ders anlatışını çok beğeniyorum.
- Güneşin batışını seyretmeyi çok seviyorum.


Kısa Bir Betimleme Paragrafı Yazınız .


Kısa Bir Betimleme Paragrafı Yazınız .

Güneş artık  batmak üzereydi . O yoğun ışıkları uykuya dalıyordu . Akşama doğru babam  kırmızı arabası ile geldi . Kırmızı arabasından çıktı ve arabasının  ihtişamlı tekerleklerini sildikten sonra evimize girdi. 

Annemin yaptığı sıcak yemekler mis gibi kokuyordu . Annem sofrayı kurdu .  Tahtadan yuvarlak bir yer sofrasına, ayaklarımızı altımıza alıp oturduk. Sofra örtüsünü  ise üstümüze çektik. Çünkü yemeklerin yemek kırıntılarının yere düşmemesi gerekiyordu. Babam se bağdaş kurarak baş köşeye geçti. Beni yanına aldı, abimi ise diğer yanına aldı. Karşısına da annem oturdu. Daha sonra annem hepimize tahta kaşıklarımız ve tahta tabaklarımızı uzattı. Tahta kaşıkta ve tahta tabakta yemeklerin tadı daha bir başka oluyordu. Daha sonra hepimiz yemek yemeye koyulduk. Herkeste bir sessizlik vardı. 

Çünkü yemek anında kimse konuşamazdı. Yemek sırasında konuşan olursa babam  hiç acımadan kaşığın tersi ile konuşana  vururdu.

Zarf Fiilleri Kullanarak Kısa Bir Paragraf Yazınız . Paragrafta Olan Zarf Fiillerin Altınız Çiziniz .


Zarf  Fiilleri Kullanarak Kısa Bir Paragraf  Yazınız .  Paragrafta Olan Zarf Fiillerin Altınız Çiziniz .

Zarf fiiller , fiil kök ya da gövdelerine gelerek onlardan zarf türeten eklerdir . Zarf fiil ekleri şunlardır :

-ıp
-madan
-arak
-dıkça
-a…a…
-ınca
-alı
-meksizin
-ken
-ir … -mez


Annem bakkaldan  ekmek alıp kardeşimi okula bırakınca  beni de  işe bıraktı . Annem beni görmeyeli yıllar olmuştu. Çünkü babam ile ayrı olduğu için ben babamın yanında  büyümüştüm . Annem akşam eve gelirken benim ile  yan yana yürümeyi tercih etti. Ben de çok sevindim. Kardeşimi okuldan almadan  önce  yolda bir teyzenin ağladığını gördük. Teyze ağladıkça ağlıyordu.  Annem koşarak teyzenin yanına gitti ve  ona neden ağladığını sordu. O ise başının çok ağrıdığını söyledi. Annem  teyze ile konuşurken yolda eski arkadaşım Ali’yi gördüm. Onu görür görmez saçlarının gürlüğünden tanımıştım. Daha sonra onunla konuştum . Arkadaşımla konuşurken annem eve gitme zamanının geldiğini söyledi ve arkadaşımın yanımda durmaksızın annemin yanına gittim ve  yola koyulduk .


Dil Bilgisi Konu Anlatımları 

Gözlemci Bakış Açısı İle İlgili Bir Hikaye Yazınız


Gözlemci  Bakış Açısı İle İlgili Bir Hikaye Yazınız

Bir metinde olayı yaşayan kahraman farklı , anlatan farklı ise bu tür metinlerde gözlemci bakış açısı hakimdir .  Gözlemci bakış açısında anlatıcı anlattığı olayları olduğu gibi aktarır .  Gözlemci bakış açısında “ O “ ifadesi hakimdir yani fiiller genellikle üçüncü tekil şahsın ya da üçüncü çoğul şahsın ağzından olur . Gözlemci bakış açısında anlatıcı kahramanın psikolojik durumu , iç halleri gibi özellikleri bilemez . Aşağıdaki hikaye gözlemci bakış açısına örnek olarak verilebilir .

Balık Avı

Güner ve Yüksel  iki eski arkadaştır ve balık tutmayı çok severler .  Hafta sonları mutlaka bir göl kenarına gider ortalarına atar ve sohbet ederler .  Balık tutmak onlar için birinci amaç değildir .

 Yine bir gün oltalarını göle atıp beklerken  oltaya bağladıkları zilin çok şiddetli bir şekilde çaldığını gördüler . Oltanın ucu  adeta kırılacak gibi eğiliyor tekrar düzeliyordu . Güner koşup hemen oltanın makarasını sarmaya başladı . Ama balık çok büyüktü ve çok direniyordu . Yaklaşık on beş dakikalık bir mücadelenin ardından balığı kıyıya kadar getirmeyi başarmışlardı .

Not : Yukarıdaki metinde anlatıcı olayı yaşayanlardan biri değildir ve kahramanların yalnızca gözlemleyebildiği davranışlarını aktarmıştır .

Kahraman Bakış Açısı İle İlgili Bir Hikaye Yazınız


Kahraman Bakış Açısı İle İlgili Bir Hikaye Yazınız

Bir metinde olayı yaşayan kahraman aynı zamanda olayın anlatıcısı ise bu metinde kahraman bakış açısı vardır .  Kahraman bakış açısında  ben ve biz ifadeleri kullanılır .  Yani kahraman bakış açısının olduğu metinlerde fiiller genellikle 1. tekil ve 1. çoğul şahısla çekimlenmiştir . Aşağıdaki kısa hikaye kahraman bakış açısıyla yazılmış metinlere örnek olarak verilebilir .

Okulun İlk Günü

Uzun bir tatilin ardından okulların açılacak olması beni çok heyecanlandırıyordu .  Birçok arkadaşımı uzun zamandır görmüyordum öğretmenlerimi de çok özlemiştim . Okulun açıldığı gün sabah erkenden uyandım,  kahvaltımı yaptım ,  üzerimi giyindim ve heyecanla okuluma doğru koşmaya başladım . Yeni şeyler öğreneceğim ve kendimi geliştireceğim için çok mutlu oluyordum .  Sınıfımıza yeni gelen arkadaşlarımla tanıştım ,  öğretmenlerimin derslerin işlenişi ile ilgili verdiği bilgileri dikkatli dinledim . Başka okuldan bizim okulumuza gelen arkadaşlarımla tanıştım ve onlara elimden gelen yardımı yapabileceğimi söyledim . Kısacası Okulun ilk günü hem çok heyecanlı hem de çok güzel geçti .


20 Soruda Cümlenin Ögelerini Bulma



20 Soruda Cümlenin Ögelerini Bulma

Soru 1 : Cümlenin ögeleri kaça ayrılır ?
Cevap : Temel ögeler ve yardımcı ögeler olmak üzere iki gruba ayrılır . Temel ögeler yüklem ve özne ; yardımcı ögeler ise dolaylı tümleç , zarf tümleci , belirtili nesne ve belirtisiz nesnedir .

Soru 2 : Temel ögeler nelerdir ?
Cevap : Yüklem ve özne temel ögelerdir .

Soru 3 : Yardımcı ögeler nelerdir ?
Cevap : Dolaylı tümleç, zarf tümleci , belirtili nesne ve belirtisiz nesnedir .

Soru 4 :  Cümlede tüm sorular hangi ögeye sorulur ?
Cevap : Bir cümlede önce yüklem bulunur ve diğer tüm ögeler yükleme sorulan sorularla bulunur .

Soru 5 :   Özne ne demektir ?
Cevap : Bir cümlede iş, oluş ya da durumu gerçekleştiren varlığa özne denir.



Soru 6 : Özneyi bulmak için yükleme hangi sorular sorulur ?
Cevap : Özneyi bulmak için yükleme kim” ve “ne” soruları sorulur . Özne insan ise kim sorusu , özne insan dışı bir varlıksa ne orusu kullanılır . Mesela “ Çocuk okuldan eken çıktı.” Cümlesinde yüklem “çıktı” kelimesidir . “kim” sorusunu sorunca “çocuk” cevabını alırız . Bu da özne olur .

Soru 7 : Nesne kaça ayrılır ?
Cevap : Nesne , belirtili ve belirtisiz nesne olmak üzere ikiye ayrılır . Belirtili nesne “neyi, kimi” belirtisiz nesne ise “ne” soruları ile bulunur .

Soru 8 : Belirtili nesne ismin hangi hal ekini alır ?
Cevap : Belirtili nesne ismşn belirtme yanı “i hali” ekini alır . “ dam kapıyı kırdı.” cümlesinde “kapı-y-ı” kelimesi belirtili nesnedir .

Soru 9 :  Belirtili nesneyi bulmak için hangi soru sorulur ?
Cevap : “neyi, kimi” sorulaı sorulur .

Soru 10 : Belirtisiz nesneyi bulmak için hangi soru sorulur ?
Cevap : “ne” sorusu sorulur .
Önemli Not : Hem özne hem de belirtisiz nesneyi bulurken “ne”” sorusu kullanıldığı için hata yapmamak için önce özne bulunmalı, ikinci kez “ne” sorusu sorulabilirse nesne denmelidir .

Soru 11: Yer tamlayıcı ismin hangi hal eklerini alır ?
Cevap : “-e, -de, -den” hal eklerini alır .

Soru 12 : Yer tamlayıcısını bulmak için hangi sorular sorulur ?
Cevap :  “kime, kimde, kimden, neye, neyde, neyden, nereye, nerede, nereden soruları sorulur .

Soru 13 : Zarf tümlecini bulmak için hangi sorular sorulur ?
Cevap : “ ne zaman, nasıl , niçin , ne kadar , niye” soruları ile bulunur .

Soru 14 : YÖNTem kuralı nedir ?
Cevap : Ögeler Yüklem- Özne-Nesne-Tümleçler şeklinde bulunmalıdır .

Soru 15 : Türkçede hangi sorular hiçbir ögeyi buldurmamaktadır ?
Cevap : Neyin ve kimin soruları

Soru 16 : Türkçede neler parçalanamaz ?
Cevap : Cümleler ögelerine ayrılırken isim tamlamaları ve sıfat tamlamaları parçalanamaz . Yani bu tamlamaları oluşturan kelimeler aynı ögenin içerisinde yer almalıdır .

Soru 17 : Türkçede kaç tamlama vardır ?
Cevap : İsim tamlamaları ve sıfat tamlamaları olmak üzere iki tür tamlama vardır . Lise ve üzeri düzeylerde bunlara edat tamlamaları da eklenir .

Soru 18 : İsim tamlamalarına örnek nedir ?
Cevap : adam-ın eller-i , kapı kol-u , okul-un duvarı-nın boya-sı vb.

Soru 19 : Sıfat tamlamalarına örnek nedir ?
Cevap : kırmızı kazak , yeşil elbise vb.

Soru 20: Birleşik fiiller nelerdir ?
Cevap : “etmek, olmak , eylemek, kılmak” fiillerine yardımcı fiil denir ve ögelere ayrılırken bu fiiller isim ile birlikte alınır .” İstediğiniz evrakların hepsi hazır oldu .” cümlesinde yüklem “hazır oldu” şeklinde alınır .

Sıfat Fiil Eklerinin Kodlanması


Sıfat Fiil Eklerinin Kodlanması

Sıfat fiil ekleri fiil kök ya da gövdelerine gelerek isim yapan bazı özel eklere verilen addır. Sıfat fiil ekleri şunlardır :
-an/-en
-ası/-esi
-maz/-mez
-ar/-er
-dik/-dık/-duk/-dük/-tık/-tik/-tuk/-tük
-acak/-ecek
-mış/-miş/-muş/-müş

Şimdi bu ekleri kısaca nasıl kodlayacağımıza geçelim .

Sıfat fiil eklerinin kodlaması : an-ası-mez-ar-dik-ecek-miş

Sıfat Fiil Ekleri İle İlgili Örnekler : Aşağıdaki cümlelerde koyu yazılan kelimeler sıfat fiil eki almıştır .


-an/-en
- Beklenen karar bugünkü toplantının ardından açıklandı .
- Yere düşen kitaplarını acele acele topladılar.
- Kapanan dükkanların yeniden açılabilmesi için çalışmalara başlandı.
- Sınavda sorulan soruların tamamını yalnızca iki aday yapabilmiş .         
- Kapıdan çıkan adam doğruca otobüse yöneldi .

- ası,  -esi
- Ülkemizn her yerinde görülesi mekanlar bulunmaktadır .
- Büyüklerimizin öpülesi elleri vardır .
- Kırılası eller nasıl kıydınız küçücük çocuğa.
- Bakılası manzara dedikleri bu olsa gerek .
- Yıkılası dağlar önümüze engel oldu .

-maz,  -mez

- Yangından sonra bina kullanılmaz hakem geldi .
- Çekilmez çileler içerisinde perişanım .
- Günümüzde aşılamaz yollar artık kolaylıkla geçilebiliyor .
- Milletimizin sarsılmaz bir iman vardır .
- O uslanmaz bir yalancıdır .
- Bu kulüp yenilmez armada olarak nitelendiriliyordu .

-ar/-er/-ır/-ir/-ur/-ür
- Senin bu yaptığın anlaşılır iş değil .
- Temizlik ürünlerinde bilinir markaları tercih etmek önemlidir
- Senin gibilere bakar kör diyorlar .
- İnsanların bu davranışları inanılır gibi değil .
- Olay yerinden koşar adım uzaklaştık .

-dık/-dik/-duk/-dük

- Bu işlerde umulmadık taş baş yarar .
- Tanıdık insanların üzüntülerine hiç katlanamıyorum .

-ecek/-acak

- Susulacak yerde konuşmak insanın saygınlığını kaybettirir .
- Daha önümüzde çok kazanılacak maç var .
- Bugün yapılacak çok iş var .

-mış/-miş/-muş/-müş

- Parçalanmış aileler toplumumuzun önemli bir orunudur .
- Kitap karalanmış sayfalarla doluydu .
- Kırılmış dallar dağ yolunu kapatmıştı .

İsim Fiil Eklerinin Kodlanması


İsim Fiil Eklerinin Kodlanması      

İsim fiil ekleri fiil kök ya da gövdelerine gelerek isim yapan bazı özel eklere verilen addır. İsim fiil ekleri şunlardır :
-ma, -me
-ış, -iş, -uş,  -üş
-mak, -mek

Şimdi bu ekleri kısaca nasıl kodlayacağımıza geçelim .

İsim fiil eklerinin kodlaması : ma-y-ış-mak

İsim Fiil Ekleri İle İlgili Örnekler : Aşağıdaki cümlelerde koyu yazılan kelimeler isim fiil eki almıştır .

-ma/-me
- Ağlama son derece insani bir eylemdir .
- Haksız olduğun zaman susabilmen seni daha da yüceltir .
- Akıl etme biz insanlara verilmiş en güzel yeteneklerden birisidir.
- Kontrolsüz sollama hayatımızı karartabilir .
- İnsanlara gereğinden fazla bağlanma bize zarar verebilir .

- İş,  -ış, -uş,  -üş
- Bir bakış anlayana çok şey ifade eder. 
- Aylar sonra görüş gününün gelmesini sabırsızlıkla bekliyordum .
- Bu ürünleri geliş fiyatına satıyoruz .
- Bir sorunun soruluş tarzı çok önemlidir.
- Kısa süre içerisinde giriş işlemlerinizi tamamlıyorum .

-Mak,  mek

- Sevmek en güzel şeydir .
- Hayatta her şeyi öğrenebilmek mümkün değildir .
- Bazı şeyleri de duymamak gerekir .
- Yeri geldiğinde hayatımızda da temizlik yapabilmek önemli .
- Seni her zaman böyle güzel yerlerde görmek istiyoruz .
- Bir futbolcu için her zaman en iyi seviyede oynayabilmek zordur .


Zarf-Fiil Eklerinin Kodlaması


Zarf-Fiil Eklerinin Kodlaması

Bildiğiniz gibi fiilimsi eklerinin akılda kolay kalması için çeşitli kodlamalar vardır . İsim fiil eklerini "ma-y-ış-mak" , sıfat fiil eklerini ise " an-ası-mez-ar-dik-ecek-miş" şeklinde kodlayabiliriz . Zarf-fiil eklerini de iki şekilde kodlamamız mümkündür . Aşağıdaki kodlamada renkli yazılan ekler zarf fiil ekleridir .

1. Kenyalı asiye ince ipi araklamadan oldukça  gittiğinde (-ken, -alı, -asiye, -ince, -ip, -arak , -madan, -dıkça )
2. Ali madan dağındayaramazken ince ip atarak incelmeksizin dikçe durdu.

Zar-fiil Ekleri iLe İlgili Örnekler : Aşağıdaki cümlelerde kırmızı yazılan ekler zarf fiil eklerine örnektir .


- Seni ağlarken görmeye dayanamam.
- Seni görmeyeli işlerim hiç iyi gitmiyor .
- Masum adamı öldüresiye dövmüşler .
- Akşam gelince ben seni ararım demişti .
- Açık kapının aralığından bakıp içeri kaçtı .
- Anlamadığınız konuları sorarak kolayca öğrenebilirsiniz .
- Hiçbir konuda bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olmayın .
- İnsanları tanıdıkça hayvanları daha fazla sever oldum .
- Bazen aklına gelenleri düşünmeksizin söyleyiveriyor .
- Bu taraflara geldiğinde mutlaka bizim de yanımıza uğramayı unutma .

Not : Zarf-fiil eklerinden sonra virgül kullanılmaz . Ancakbir cümlede iki zarf-fiil eki gelirse virgül kullanılır .