Söz Sanatları

Bir metinde etkileyiciliği kuvvetlendirmek , yazıyı sıradanlıktan kurtarmak amacıyla  kullanılan bazı sanatlar vardır. Bu söz sanatları  ve özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz.
1. Benzetme (Teşbih) : Aralarında türlü  yönlerden alaka bulunan iki varlıktan zayıf olanın güçlü olanla ilişkilendirilmesine benzetme denilmektedir . Benzetme sanatında dört unsur bulunmaktadır . Bu unsurların tümünün kullanıldığı benzetmelere tam benzetme adı verilmektedir . Benzetme unsurları ve özellikleri şu şekildedir .
Cümle : Gözleri bir zeytin gibi simsiyahtı . 
a. Benzeyen : Gözleri
b. Benzetilen : Zeytin 
c. Benzetme Yönü : Siyahlık
d. Benzetme Edatı : Gibi
 Örnekler :
- Çocuk keçi gibi inatçı davranıyordu .
- Bizim yurdumuz cennet gibi güzeldir.
- Taş gibi sağlam evler yapılmıştı.
- Senelerce cehennem gibi bir şehirde yaşamak zorunda bırakıldık.
- Tüy gibi hafif bir yapısı vardı.
 2. Abartma (Mübalağa) : Güçlü bir ifade oluşturmak amacıyla bir şeyi olduğundan çok fazla ya da çok az göstermeye abartma adı verilmektedir .
 Örnekler :  
- Sel oldu göz yaşları durdurabilen olmaz .
- Lokantada dağ gibi bulaşık birikmişti .
- Değirmen döndürecek kadar göz yaşı dökmüştü .
Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?
Gömelim gel seni tarihe desem,sığmazsın.
- Sekizimiz odun çeker,
Dokuzumuz ateş yakar
Kaz kaldırmış başın bakar
Kırk gün oldu ,kaynatırım kaynamaz.
 3. Kişileştirme ( Teşhis )  : İnsana has özelliklerin insan  dışındaki varlıklara verilmesine kişileştirme adı verilmektedir .
 Örnekler :
- Derinden derine ırmaklar ağlar
  Uzaktan uzağa çoban çeşmesi
- Gökyüzü bir anda ağlamaya başlamıştı .
- Yıldızlar bize göz kırpmaktaydı .
- Lale utancından boynunu bükmüştü .
- Güneş sımsıcak bir tebessümle bize bakıyordu .
- Ağaçlar rüzgarla birlikte şarkısını fısıldamaya başlamıştı .
 4. İntak ( Konuşturma ) : Çeşitli varlıkları insan gibi konuşturmaya intak yani konuşturma sanatı adı verilmektedir . İntak sanatı masal ve fabllarda sıkça kullanılmaktadır .
 Örnekler :
- Gül  sordu : Neden bu kadar üzgünsün ?
- Balık "gölden çıkarsam  yaşayamam ki" dedi.
- Ağaçlar  "O güzel günler nerede?" diye dertli dertli sallanıyordu.

0 Comments:

Yorum Gönder

Deneme