"Tecahülüarif"
Kelimesinin anlamını https://sozluk.gov.tr Genel Ağ Adresini Kullanarak Araştırınız.
Bir anlam inceliği yaratmak ya da
nükte yapmak için, şairin, çok iyi bildiği bir şeyi bilmiyor görünerek söz
söylemesine tecâhül-i ârif denir. Bilip de bilmemezlikten gelmedir
kısacası.
Örnekleri şunlardır:
Cahit Sıtkı Tarancı’nın otuz beş
yaşında şiirinde geçen şu dizelerde tecahülarif
sanatını görebiliriz.
35 Yaş Şiiri
Yaş otuz beş! yolun yarısı eder.
Dante gibi ortasındayız ömrün.
Delikanlı çağımızdaki cevher,
Yalvarmak, yakarmak nafile bugün,
Gözünün yaşına bakmadan gider.
Şakaklarıma kar mı yağdı ne var? (tecehülarif)
Benim mi Allah'ım bu çizgili yüz?
Ya gözler altındaki mor halkalar?
Neden böyle düşman görünürsünüz,
Yıllar yılı dost bildiğim aynalar?
Zamanla nasıl değişiyor insan!
Hangi resmime baksam ben değilim.
Nerde o günler, o şevk, o heyecan?
Bu güler yüzlü adam ben değilim;
Yalandır kaygısız olduğum yalan.
Hayal meyal şeylerden ilk aşkımız;
Hatırası bile yabancı gelir.
Hayata beraber başladığımız,
Dostlarla da yollar ayrıldı bir
bir;
Gittikçe artıyor yalnızlığımız.
Gökyüzünün başka rengi de varmış!
Geç farkettim taşın sert olduğunu.
Su insanı boğar, ateş yakarmış! (tecehülarif)
Her doğan günün bir dert olduğunu,
İnsan bu yaşa gelince anlarmış.
Ayva sarı nar kırmızı sonbahar!
Her yıl biraz daha benimsediğim.
Ne dönüp duruyor havada kuşlar?
Nerden çıktı bu cenaze? ölen kim?
Bu kaçıncı bahçe gördüm tarumar?
Neylersin ölüm herkesin başında.
Uyudun uyanamadın olacak.
Kimbilir nerde, nasıl, kaç yaşında?
Bir namazlık saltanatın olacak,
Taht misali o musalla taşında.
Bir diğer örnekler ise şunlardır:
“Yılın ilk karı yağdı
İyice kısaldı günler
Ölülerimiz üşür
mü ki?” Son dizede şair ölülerin
üşümediklerini bildikleri halde, sorudan yaralanarak bu durumu bilmezlikten
geliyor. Yani son dizede tecahülarif vardır.
Son bir örnek ise şunu verebiliriz:
“Sözü yazdımdı da kalmış öbür
entaride
Va’diniz bûse mi
vuslat mı unuttum ne idi”
Şair, sevgilisinin kendisine buse mi vuslat sözü mü verdiğini unuttuğunu belirterek bildiği bir gerçeği bilmezlikten geliyor. Yani burada da tecahülarif sanatı vardır.
0 Comments:
Yorum Gönder
Deneme