Y Harfi İle
İlgili Tüm Atasözleri ve Anlamları
Yağmur yağarsa gelinin gözü yaşlı
olur: Yağmur verimi artırdığı için gelin daha çok çalışmak zorunda kalır.
Kırsal alanlarda kadının üzerindeki yükün azaltılması gerekir.
Yağmur yağsa kış değil mi, kişi halini
bilse hoş değil mi?: İçinde bulunduğumuz durumu bilerek hareket etmeliyiz.
Yay yiyen köpek tüyünden belli
olur: Yağ yiyen köpek besili olur, iyi olur. Durup dururken bir anda hayatı
normal düzeyden yükseğe çıkarsa o kişi hakkında şüphe duyulur ve o kişi için
çalıp çırpıyor denilir.
Yağına kıymayan çöreği zor yer:
Ürünün iyi olması için gereken emek ve harcamadan kaçınılmamalıdır.
Yaban arısı kılavuzsuz olmaz:
Yabancısı olduğumuz yerde, yol gösterici olmadan dolaşamayız.
Yağına göre tavası, kuyusuna göre
kovası olmalı: Araç ve gereçler, yapılacak işlerin durumuna göre
ayarlanmalıdır.
Yağmur yağsın da varsın kerpiçci
ağlasın: Toplumsal çıkarlar uğruna
gerekirse bireysel çıkarlardan feda edilmelidir.
Yalancının mumu yatsıya kadar
yanar: Yalanın ömrü az olur.
Yalancının yalanı tükenmez:
Yalancılığı meslek edinenler her konuda söyleyecek yalanı bulur.
Yalan dinlemek, yalan söylemekten
güçtür: Yalan söylendiğini bilerek
dinlemek, söylemekten zor gelir.
Yağmurda düşmanın koyunu, dostun
atı salsın: Dostumuzun zararına
olacak bir durumu istememeliyiz.
Yalancının evi yanmış, kimse
inanmamış: Yalancı doğru söylese bile bir daha kimse ona inanmaz.
Yalanla iman bir arada durmaz:
İnançlı kimse yalan söylemez.
Yara sıcakken sarılır: Olaylara
gerektiği zaman ve hemen tepki göstermek gerekir.
Yapmak güç, yıkmak kolay: Yapmak
güç ve emek ister. Yapıcı olmalı, yıkıcı
olmamalıyız.
Yâr anar, düşman kınar: Dost
sevdiğini sevgi ile anarken düşman da kınar. Hatırlanmak için dostluğumuzu
geliştirmeliyiz.
Yanlış hesap Bağdat’tan döner: Yanlış hesapla Bağdat’a gidilse yanlış hesap
oradan da döner.
Yar yıkıldığı gün tozar: Yar
yıkılınca toz çıkarır. Zararlı işlerden, olduğu gün etkileniriz.
Yanık yerde ot tez biter: Yanık
yerin külü gübre yerine geçer, otu besler. Üzüntüler ve sıkıntılar da başarıya
hazırlık aşaması olur.
Yalnız öküz boyunduruğa (çifte)
koşulmaz: Boyunduruk iki öküz içindir. İşimizde gerektiği kadar kişi
çalıştırmalıyız.
Yanmış harmanın öşrü (vergisi)
olmaz: Yanmış harmanda tahıl olmadığı
için , vergisi de olmaz. Vergi verecek durumu olmayandan vergi alınmamalıdır.
Yasak arzu doğurur: İnsan,
yaradılışı gereği, yasak olan şeylere ilgi ve merak duyar.
Yaramaz yarasız olmaz: Söz
dinlemeyen kişiler yaradan bereden kurtulamazlar.
Yaş kesen baş keser: Yeşil , yaş, genç ağaçları kesen kişi insan
ölüdrmüş kadar suç işlemiş sayılır. Doğayı korumalıyız ve yaş kesenleri de
affetmemeliyiz.
Yarım hekim candan, yarım hoca
dinden eder: Doktorluğu iyi bilmeyen biri insan canı ile oynar. Dini eğitim almamış
olan biri de yanlış bilgiler verir. Her işi bilene yaptırmalıyız.
Yasemin yücede biter, kokusu âleme
yeter: Yasemin çiçeği yüksek yerlerde biter ve kokusu her yana yayılır. Lider
konumundakiler, herkesi yararlı olurlar.
Yârân kusuruna bakan, yârânsız
kalır: Sevdiğinde kusur arayan, sevgilisiz kalır.
Yaş ot yanmaz, elçi öldürülmez: Yaş
ot yanmaz, başkası adına gelen kişiye de
zarar verilmez. Başkasının bize gönderdiği aracıya zarar vermemek
gerekir. Çünkü o kişi aracıdır.
Yıkmak kolay, yapmak güçtür: Yıkıcı
olmamalı, yaratıcı ve yapıcı olunmalıdır.
Yıkma yıkılırsın: Kötülük eden
kötülük bulur.
Yıkılan ağaca balta vuran çok olur:
Düşen kişiye saldıran ve darbe vuran çok olur.
Yıkılmış yıkılmışı sever: Zor
durumda olan her iki tarafta birbirini daha iyi anlar.
Yerini bilmeyen, yılda bir kat urba
eskitir: Özensiz giyen kişiye giysi dayanmaz. İnsan giyimine ve kuşamına
dikkat etmelidir.
Yetim malı ateşten gömlektir: Yetim
malı yiyen bedelini ağır bir şekilde öder.
Yerine düşman gelin yerine yerine,
boyuna düşmeyen esvap sürüne sürüne eskir: İyi bir evlilik yapmayan üzüntüyle,
boya uygun gelmeyen kıyafet de yerlerde
sürünerek yıpranır. Nerede bulunması gerektiğini önceden iyi tespit edememiş
kimseler zarar görür.
Yerdiğin oğlan yer tutar:
Küçümsenmiş olan kişi gün gelir ileride önemli biri olabilir. Kimseyi küçümsememek
gerekir.
Yıl uğursuzun, eyyam uğursuzun:
Asalak kimse, emek edenin sırtından geçinir. Kendimizi ve içinde yaşadığımız
çevremizi asalaklara kullandırmamalıyız.
Yılan sokan uyumuş, aç kalan
uyumamış: Aç kalan, yılan sokmasından daha kötü ve rahatsız edicidir.
Yılan doğrulmayınca deliğe giremez:
Durup dururken hiçbir şeye sahip olamayız.
Yiğidin malı meydandır: Yiğit kimse
malını saklamaz.
Yiğit ekmeğiyle yiğit beslenir: Bir
yiğidi ancak başka bir yiğit besleyip koruyabilir.
Yiğit arkasından vurulmaz: İnsanı
arkasından vurmak yiğitlik değildir.
Yiğit bin yaşar, fırsat bir düşer:
Her zaman aynı fırsatı yakalayamayız.
Yiğit yarasına yiğit katlanır: Zayıf ve kötü biri, yiğidin
derdine ortak olamaz.
Yiğit lakabıyla anılır:
Yiğit, yaptığı iyilikler ile anılır.
Yiğit meydanda belli
olur: Yiğitlik sözle olmaz, iş başında
belli olur.
Yiğit yiğide at bağışlar:
Yiğit insan kendi gibi olanlara da büyük iyilikler der. Herkese hak
ettiği değeri vermek gerekir.
Yoğurdum ekşidir diyen olmaz: Kimse malının kötü olduğunu
söylemez.
Yok büyümez, arık büyür: Var olmayan şey büyümez. Hayal
peşinde koşmamalıyız.
Yol bilen kervana katılmaz: İşini tek başına yapabilen
kişinin kimseye gereksinimi yoktur.
Yokluk varlıkta, güçlük darlıkta: Yokluk varlıkla giderilir, darlık sıkıntı
yaratır.
Yoktan yonga çıkmaz: Yoksulun kimseye yararı olmaz.
Yol ile giden yorulmaz: Her konuda yol yordam bilerek
hareket etmeliyiz.
Yolcu yolunda gerek: Yolcu yolundan kalmamalıdır.
Yorgun öküzün ıslık canına minnet: Yorgun öküze ıslık ninni
gibi gelir. Yorgun kişileri çalıştırmamalıyız.
Yumurtada kıl bitmez: Koşulların imkan vermediği ortamdan
verim alınamaz.
Yumurtlayan tavuk bağırtkan olur: İş yapan kişi, konuşarak
çevresindekileri de çalıştırır.
Yurdun otlusundan, kutlusu yeğdir: Yurt bağımsız değilse,
güzelliğinin bir anlamı yoktur.
Yumurtadan çıkan yine yumurta çıkarır: Bir kısım canlılar
soylarının özelliklerini taşır.
Yordamsız elin kazası çok olur: Eli işe yatkın olmayan kişi
çok kaza yapar.
Yüz verme arsız olur, az verme hırsız olur: Çocuk
şımartılmamalı ama gereksinimlerini karşılanmalıdır.
Yuvayu yapan dişi kuştur: Evdeki huzuru ve düzeni sağlayan
kişi kadınlardır.
Yürük ata kamçı olmaz: (Yürük at kamçı değdirmez.): Çalışkan
kişiyi uyarmaya gerek kalmaz.
Yük altında eşek kalır: Kişilikli insan, kendisine yapılan iyiliğin altında kalmaz.
Yüzü güzel olanın huyu da güzel olur: İnsanın iç güzelliği
dışına yansır.