zarflar ile ilgili konu anlatımı etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
zarflar ile ilgili konu anlatımı etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

Zarflar


Fiilleri, fiilimsileri ya da başka zarfları durum, zaman, yön ve miktar bakımından niteleyen ya da sıfatları derecelendiren kelimelere zarf adı verilmektedir. Zarfların diğer adına belirteç denir.



- Bağırışları duyar duymaz yanıma koşarak geldi. ( Bu cümlede koşarak kelimesi gelmek fiilinin durumunu bildirmektedir. )

- Bu okulda en başarılı öğrenci kim acaba? (Bu cümlede en sözcüğü başarılı sıfatını derecelendirmiştir. )

- Çoğu zaman çok hızlı koşuyorsun. ( Bu cümlede çok sözcüğü hızlı zarfını derecelendirmiştir. )



Not : Bir sözcüğün  zarf olabilmesi için fiil, sıfat, fiilimsi ya da zarfları etkilemesi gerekir. Bu kelimeleri anlam olarak etkiledikten sonra kelimenin önüne gelmeseler bile zarf olurlar.

- Tüm sırlar döküldü birer birer. ( "birer birer" sözcük  grubu dökülme fiilini durum yönünden etkilediği için dökülmek fiilinin önünde yer almamasına rağmen  zarftır.)



Zarflar beşe ayrılır. Şimdi her bir zarf türünü  açıklayabiliriz :



1. Durum (Hal) Zarfları : Durum zarfları iş, oluş ve hareketin nasıl yapıldığı ile alakalı bilgi verir ve fiile sorulan "nasıl?" sorusuna cevap verir.



- Yanımdan ağlayarak uzaklaştı. ( -nasıl uzaklaştı? -ağlayarak)

- Tartışan grubu gizlice izlemiş. ( -nasıl izlemiş? -gizlice.)

- Şuna bak! Utanmadan  konuşuyor. (-nasıl konuşuyor? -utanmadan)



Not : Bu konuda öğrencilerin şaşırtığı en önemli noktalardan biri durum zarfları ile niteleme sıfatlarını karıştırmaktır. Niteleme sıfatları isme sorulan nasıl sorusuna cevap verirken durum zarfları fiile sorulan nasıl sorusuna yanıt verir.

- Kederli insan her sözünden belli olur. (-nasıl insan? -kederli insan -İsme nasıl sorulduğundan dolayı niteleme sıfatıdır.)

- Arabaya yavaşça bin. (-nasıl bin? -yavaşça bin. - Fiile nasıl sorusu sorulduğu için durum zarfıdır.)



2. Zaman Zarfları : İşin, oluşun, hareketin zamanı hakkında bilgi veren zaman zarfları fiillere sorulan "ne zaman?" sorusu ile bulunur.


- Beklediğim araç birazdan gelir. ( -ne zaman gelir? -birazdan.)

- Divriği gezisine  yarın gideceğiz. ( ne zaman gideceğiz? -yarın)

- Ben sorduğunuz adamı dün akşam gördüm. ( ne zaman gördüm? - dün akşam )



3. Yer-yön Zarfları : İşin, oluşun, hareketin yönü ile ilgili bilgi veren zarflardır. Yer-yön zarflarını bulmak için fiillere "nereye, ne yöne" soruları sorulur.



- Birinci kattan aşağı düştü. ( nereye düştü? -aşağı)

- Gidebildiğin kadar ileri git.  ( nereye git? -ileri)



Not : "İleri, geri, yukarı, aşağı, dışarı, içeri" gibi kelimeler yalın halde kullanıldıklarında zarf olurlar. Bu kelimelere ismin hal ekleri getirildiği zaman artık zarf değil isim olurlar.

-  geri gel ( zarf)

- geriye gel (isim)



4. Miktar (Azlık-çokluk) Zarfları : fiil, sıfat, fiilimsi ya da başka bir zarfın anlamını miktar yönünden etkileyen zarflara miktar zarfları denir. Miktar zarfları fiil, fiilimsi, sıfat ya da zarflara sorulan "ne kadar" sorusu ile bulunur.

- Akşamları çok geziyor. ( ne kadar geziyor? -çok)

- Yarın biraz dinlenelim. ( ne kadar dinlenelim? -biraz)

- Çok sıkılgan bir çocuktu. ( ne kadar sıkılgan? -çok)



Not : "Biraz, az, çok, daha, pek,  en vb." kullanılan azlık-çokluk  zarflarından bazılarıdır.



5. Soru Zarfları : Fiilleri soru bakımından niteleyen zarflara soru zarfları denilir.  "nasıl, niçin, ne zaman, ne kadar, neden" sözcükleri soru zarfı olarak kullanılır.

Not : Bir cümledeki soru bildiren kelimenin soru zarfı olup olmadığını anlayabilmek için cümledeki soruya cevap veririz. Verdiğimiz cevap herhengi bir zarf oluyorsa soru bildiren kelime soru zarfı demektir.

- Devlet kurumları  niçin kapatılmış ?

- Bizim mahalleyi nasıl buldun?

- Yemeklerden ne kadar aldın?