Zarflar

Fiilleri, fiilimsileri ya da başka zarfları durum, zaman, yön ve miktar bakımından niteleyen ya da sıfatları derecelendiren kelimelere zarf adı verilmektedir. Zarfların diğer adına belirteç denir.

- Bağırışları duyar duymaz yanıma koşarak geldi. ( Bu cümlede koşarak kelimesi gelmek fiilinin durumunu bildirmektedir. )

- Bu okulda en başarılı öğrenci kim acaba? (Bu cümlede en sözcüğü başarılı sıfatını derecelendirmiştir. )

- Çoğu zaman çok hızlı koşuyorsun. ( Bu cümlede çok sözcüğü hızlı zarfını derecelendirmiştir. )

Not : Bir sözcüğün  zarf olabilmesi için fiil, sıfat, fiilimsi ya da zarfları etkilemesi gerekir. Bu kelimeleri anlam olarak etkiledikten sonra kelimenin önüne gelmeseler bile zarf olurlar.

- Tüm sırlar döküldü birer birer. ( "birer birer" sözcük  grubu dökülme fiilini durum yönünden etkilediği için dökülmek fiilinin önünde yer almamasına rağmen  zarftır.)

Zarflar beşe ayrılır. Şimdi her bir zarf türünü  açıklayabiliriz :

1. Durum (Hal) Zarfları : Durum zarfları iş, oluş ve hareketin nasıl yapıldığı ile alakalı bilgi verir ve fiile sorulan "nasıl?" sorusuna cevap verir.

- Yanımdan ağlayarak uzaklaştı. ( -nasıl uzaklaştı? -ağlayarak)

- Tartışan grubu gizlice izlemiş. ( -nasıl izlemiş? -gizlice.)

- Şuna bak! Utanmadan  konuşuyor. (-nasıl konuşuyor? -utanmadan)

Not : Bu konuda öğrencilerin şaşırtığı en önemli noktalardan biri durum zarfları ile niteleme sıfatlarını karıştırmaktır. Niteleme sıfatları isme sorulan nasıl sorusuna cevap verirken durum zarfları fiile sorulan nasıl sorusuna yanıt verir.

- Kederli insan her sözünden belli olur. (-nasıl insan? -kederli insan -İsme nasıl sorulduğundan dolayı niteleme sıfatıdır.)

- Arabaya yavaşça bin. (-nasıl bin? -yavaşça bin. - Fiile nasıl sorusu sorulduğu için durum zarfıdır.)

2. Zaman Zarfları : İşin, oluşun, hareketin zamanı hakkında bilgi veren zaman zarfları fiillere sorulan "ne zaman?" sorusu ile bulunur.

- Beklediğim araç birazdan gelir. ( -ne zaman gelir? -birazdan.)

- Divriği gezisine  yarın gideceğiz. ( ne zaman gideceğiz? -yarın)

- Ben sorduğunuz adamı dün akşam gördüm. ( ne zaman gördüm? - dün akşam )

3. Yer-yön Zarfları : İşin, oluşun, hareketin yönü ile ilgili bilgi veren zarflardır. Yer-yön zarflarını bulmak için fiillere "nereye, ne yöne" soruları sorulur.

- Birinci kattan aşağı düştü. ( nereye düştü? -aşağı)

- Gidebildiğin kadar ileri git.  ( nereye git? -ileri)

Not : "İleri, geri, yukarı, aşağı, dışarı, içeri" gibi kelimeler yalın halde kullanıldıklarında zarf olurlar. Bu kelimelere ismin hal ekleri getirildiği zaman artık zarf değil isim olurlar.

-  geri gel ( zarf)

- geriye gel (isim)

4. Miktar (Azlık-çokluk) Zarfları : fiil, sıfat, fiilimsi ya da başka bir zarfın anlamını miktar yönünden etkileyen zarflara miktar zarfları denir. Miktar zarfları fiil, fiilimsi, sıfat ya da zarflara sorulan "ne kadar" sorusu ile bulunur.

- Akşamları çok geziyor. ( ne kadar geziyor? -çok)

- Yarın biraz dinlenelim. ( ne kadar dinlenelim? -biraz)

- Çok sıkılgan bir çocuktu. ( ne kadar sıkılgan? -çok)

Not : "Biraz, az, çok, daha, pek,  en vb." kullanılan azlık-çokluk  zarflarından bazılarıdır.

5. Soru Zarfları : Fiilleri soru bakımından niteleyen zarflara soru zarfları denilir.  "nasıl, niçin, ne zaman, ne kadar, neden" sözcükleri soru zarfı olarak kullanılır.

Not : Bir cümledeki soru bildiren kelimenin soru zarfı olup olmadığını anlayabilmek için cümledeki soruya cevap veririz. Verdiğimiz cevap herhengi bir zarf oluyorsa soru bildiren kelime soru zarfı demektir.

- Devlet kurumları  niçin kapatılmış ?

- Bizim mahalleyi nasıl buldun?

- Yemeklerden ne kadar aldın?

- Kar ne zaman yağdı?

Zarflar İle İlgili Testi Çözmek İçin Tıklayın...