Deyim : en az iki kelimeden oluşan, çoğunlukla kendi anlamından uzaklaşarak
mecazi anlam taşıyan ve belli durumları ifade etmek için kullanılan kalıplaşmış
söz öbeklerine deyim denir. Deyimler diğer kalıplaşmış söz öbekleri gibi
anlatımı ilgi çekici ve canlı kılması açısından etkileyici ifadelerdir.
Örnek : Etekleri zil
çalmak ( çok sevinmek) başından atmak ( kendinden
uzaklaştırmak)
Atasözleri : Ne zaman ortaya
çıktığı belli olmayan yüzyılların deneyimiyle meydana gelmiş, öğüt verici
nitelikteki kalıplaşmış ve topluma mal olmuş sözlere atasözleri denir.
Örnek : rüzgar eken
fırtına biçer, taşıma su ile değirmen dönmez
Atasözleri
ve Deyimlerin Benzer Özellikleri
- kalıplaşmış sözlerdir.
- söyleyenleri ve ilk ne zaman söylendikleri çoğunlukla belli değildir.
- mecazlı bir söyleyişe sahiptirler.
- kalıplaşmış ifadeler olmaları sebebiyle kelimelerin yerine eş
anlamlıları getirilemez. Örneğin "başı sıkışmak" deyimini
"kafası sıkışmak" olarak kullanmaya çalışırsak deyim olmaktan çıkar.
- kalıplamış ifadeler olduğu için sözcüklerim dizim şekilleri
değiştirilemez.
Atasözü ve
Deyimlerin Farklı Özellikleri
- atasözleri yargı bildirirken deyimler mastar şeklindedir.
Örnek : Sakla samanı
gelir zamanı ( yargı bildiriyor bir cümle-atasözü)
Etekleri tutuşmak ( mastar şeklindedir-deyim)
- atasözlerinde öğüt verici; deyimlerde korku, heyecan vb. durumları
ifade eden bir üslup vardır.
- atasözlerinde genel bir ifade varken deyimlerde anlık olayları ifade
edici bir anlatım tarzı vardır.
Korku İle İlgili Atasözleri :
- Kork Allah'tan korkmayandan : Allah korkusu
olmayan insanlardan her türlü kötülük gelebilir. bu yüzden böylesi insanlara
karşı dikkatli ve tedbirli olmak gerekir.
- Korku dağları bekletir ( aşırır ) : kişi yapmak
istediği şeylerden olumsuz bir durumla karşılaşmak korkusuyla vazgeçebilir.
diğer bir manası ise kişi ceza vb. şeylere uğrama korkusundan dolayı dağlarda
tek başına yaşamayı tercih edebilir anlamı da vardır.
- Korkulu düş ( rüya ) görmektense uyanık yatmak hayırlıdır (yeğdir) : tehlikeli bir işe girip kendini
riske atmaktansa o işe kalkışmamak en iyisidir.
- Korkunun ecele faydası yok : korkarak başımıza
gelecekleri engellemek mümkün değildir. olacak bir şeyin önüne korkuyla
geçmek mümkün değildir.
Korku İle İlgili Deyimler :
- Korktuğu başına gelmek : çekindiği bir şeyin kişinin yaşamında karşısına çıkması.
- Beti benzi atmak
- Ödü patlamak
-Rengi atmak
-Yüzü kül gibi olmak
0 Comments:
Yorum Gönder
Deneme