Kısaltmaların Yazılışı İle İlgili Kurallar Nelerdir ?
Kısaltma bir kelime , bir kavram ,
bir terim vb. sözcük ya da sözcük gruplarının içerdiği bir ya da birkaç harfin
alınması ile yapılan simgeleştirmeye denir . Türkçede kısaltmalar ile ilgili
belli başlı kurallar şunlardır :
1. Ülke , kitap , dergi ,kuruluş ve
yön adlarının kısaltması yapılırken her kelimenin ilk harfi alınır ve büyük
olarak yazılır .
Örnekler :
- TDK ( Türk Dil Kurumu )
- KKTC ( Kuzey Kıbrıs Türk
Cumhuriyeti )
- KB ( kuzeybatı )
- TDED ( Türk Dili Edebiyatı Dergisi
)
Not 1 : Bazı kısaltmaların yapılışında kısaltmanın akılda kalması
için her kelimenin ilk harfini alma
kuralının dışına çıkılabilmektedir . Mesela BOTAŞ ( Boru Hatları ile Petrol
Taşıma Şirketi ) kısaltması bu duruma örnek olarak gösterilebilir .
Not 2 : Gelenekselleşmiş olarak T.C. ( Türkiye Cumhuriyeti ) ve T. (
Türkçe ) kısaltmaları haricinde büyük harflerle yapılan kısaltmalarda harfler
arasında nokta kullanılmaz .
2. santimetre (cm) , milimetre
(mm), kilogram (kg) gibi ölçü birimlerinin kısaltmalarında uluslararası kabul
gören kısaltmalar kullanılmaktadır .
3. Kitap , dergi , kuruluş , yön adları ve ölçü birimlerinin
kısaltılması dışında kalan kısaltmalarda ilk harf ve kelimeyi oluşturan temel
harfler esas alınır . Kısaltılan kelime özel isim , rütbe veya unvan ise ilk
harf büyük olur eğer kısaltma cins isim ise ilk harf küçük olur .
Örnekler :
- Alm . ( Almanca )
- Alb . ( Albay )
- haz . ( hazırlayan )
- çev . ( çeviren )
Not 3 :
- Küçük harflerle yapılan
kısaltmalara getirilen ekler yazılırken kelimenin okunuşu dikkate alınır . ( kg'dan , cm'yi )
- Büyük harflerle yapılan
kısaltmalara getirilen ekler yazılırken kısaltmanın son harfinin okunuşu
dikkate alınır . ( TDK'den , MEB'de vb. )
- Bir kelime gibi okunabilen
kısaltmalara getirilen ekler yazılırken kelimenin okunuşu dikkate alınır (
ASELSAN'ın , ESTAŞ'tan vb. )
Not 4 : Sonunda nokta bulunan kısaltmalara getirilen ekler
yazılırken kesme işareti kullanılmaz . (
Alm.dan vb. )
Özel İsimlerin Yazılışı İle İlgili Kurallar
Özel İsimlerin Yazılışı İle İlgili Kurallar
