İkilemeler ve Oluşum Biçimleri

Özet : İkileme nedir ? ve ikilemelerin oluşum biçimleri nelerdir ?

İkileme Nedir ?

Anlatıma güç kazandırmak maksadıyla , anlamı güçlendirmek ve pekiştirmek için sözcüğün tekrar edilmesi veya birbirine karşıt ya da yakın anlamlı iki kelimenin yan yana kullanılmasına ikileme denilmektedir .

İkilemeler farklı biçimlerde oluşabilir :

1. Bir kelimenin tekrar edilmesiyle oluşanlar

yavaş yavaş , azar azar , hızlı hızlı , koşa koşa , ağır ağır , tatlı tatlı

Örnek Cümleler

- Arabalar önümüzden yavaş yavaş geçti .

- Önüne gelen yemekleri azar azar ye .

- Kediler mahallede hızlı hızlı koşuyor .

- Okuldan koşa koşa çıktı .

- Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden .

- Köşe başında tatlı tatlı konuşuyorlardı .

2. Karşıt ( Zıt ) anlamlı kelimelerin tekrar edilmesiyle oluşanlar

aşağı yukarı , az çok , ileri geri ,iyi kötü , gece gündüz , sabah akşam

Örnek Cümleler

- Bu mahallede aşağı yukarı yirmi yıldır oturuyoruz .

- Onun nasıl biri olduğunu az çok biliyoruz .

- Benim hakkımda ileri geri konuşmayı bırakın .

- Geçimimizi iyi kötü sağlıyoruz .

- Gece gündüz demeden çalışıyor .

- Sabah akşam demeden elinden gelen gayreti gösterdi .

3. Biri anlamlı biri anlamsız kelimeler ile oluşanlar

saçma sapan , ufak tefek , para mara , eğri büğrü , tek tük

Örnek Cümleler

- Ne kadar da saçma sapan düşüncelerin var .

- İşin bitmesi için ufak tefek ayrıntılar kaldı .

- Bu saatten sonra para mara derdim olmaz .

- Bir çizgi çek eğri büğrü olmasın .

- Bu gün tek tük müşteri geldi .

4. Her ikisi de anlamsız sözcüklerin tekrar edilmesiyle olanlar

abuk subuk , ıvır zıvır ,apar topar , fosur fosur , mırın kırın

Örnek Cümleler

- abuk subuk sözlerle insanların kafasını karıştırıyorlar .

- Ivır zıvır ne varsa çantaya doldurmuş .

- Haberi alınca apar topar hazırlanıp yola çıktık .

- Saatlerdir fosur fosur uyuyor .

- Mırın kırın etme de söylediklerimi yapıver .

5. Yansıma sözcüklerden oluşanlar

tıkır tıkır , şırıl şırıl , çatır çatır , lıkır lıkır , fokur fokur

Örnek Cümleler

- İşler tıkır tıkır ilerliyor .

- Şelaleden sular şırıl şırıl akıyordu .

- Bizim takım çatır çatır oynuyor .

- Sütü lıkır lıkır içti .

- Çaydanlıktaki su fokur fokur kaynıyor .

6. Yakın anlamlı sözcüklerden oluşanlar

eş dost , yalan yanlış , doğru dürüst ,sağ salim , mal mülk

Örnek Cümleler

- Eş dost düğünümüze herkes katıldı .

- yalan yanlış bilgilerle bizi kandırmaya çalışıyor .

- Hiçbir zaman doğru dürüst konuşmayı öğrenemeyeceksin .

- Sonunda sağ salim eve ulaşmayı başardık .

- Bu dünyada mal mülk ne varsa yalan .

Not : İkilemeler arasında herhangi bir noktalama işareti kullanılmaz .

İkilemelerin Yazımı İle İlgili Test