Eş görevli sözcükleri ve iki cümleyi birbirine bağlayan sözcüklere
bağlaç denir. Bağlaçlar da yalnız başına kullanıldıklarında anlamı olmayan
sözcük türlerindendir. Belli başlı bağlaçları şu şekilde sıralayabiliriz.
İle, ve, de,
ama, fakat, lakin, ancak, yalnız, ki, hem….hem, ne….ne, ya…..ya, çünkü, hatta,
yahut…
"İLE"
ve "VE" Bağlaçları :
Aynı görevli sözcükleri ve cümleleri bağlamak amacıyla kullanılabilir.
- Portakal ve mandalina kış meyveleridir. ( özneleri bağlamış )
- Evden çıkarken kapı ve pencereleri kapat ( nesneleri bağlamış)
- Kapıya geldi ve zili çaldı. ( Cümleleri bağlamış )
- Arkadaşı ile kardeşi beraber geldi. ( özneleri bağlamış )
Not : "ile" hem edat hem bağlaç olarak
kullanılabilir. Edat mı bağlaç mı olduğunu anlamak için ile yerine
"ve" getirilir. Anlamlı olursa bağlaç anlamlı olmazsa edattır.
- Kapı ile pencereleri güzelce sildi. ( bağlaç)
- Babası ile birlikte yola çıktı. ( edat )
Not : " İle " bağlacı kelimeye ayrı ya da birleşik olarak
yazılabilir.
- Dost ile düşmanı ayırt etmek lazım. ( ayrı )
- Dostla düşmanı ayırt etmek lazım. ( birleşik)
"DE"
Bağlacı :
"de" bağlacı cümleye şu anlamları katar.
a. eşitlik, gibilik, aynılık anlamı
- Sen de beni anlamıyorsun
b. abartma anlamı
- evleri de ev yani.
c. küçümseme anlamı
- Çalışacak da bize bakacak.
ç. Sitem anlamı
- Buralara kadar geldin de bize uğramadan döndün.
d. şaşma anlamı
- O da mı bu soruyu çözmüş ?
e. "ama" anlamı
- Bize gelmiş de fazla durmamış.
Not : Dilimizde hal eki
ve bağlaç olmak üzere iki tane "da/de" eki vardır. Bağlaç olan
cümleden çıkarıldığında anlam bozulmaz ve ayrı yazılır.
- Anahtarı unutunca kapıda kaldık. ( bulunma hal eki )
- Bu başarı senin de başarındır. ( bağlaç )
"AMA",
"FAKAT" Bağlaçları :
a. Cümlenin yönünü değiştirir.
- Çok çalıştım ama kazanamadım.
b. Koşul (şart) anlamı katar.
- Benimle gelebilirsin ama sözümü dinleyeceksin.
"ANCAK",
"YALNIZ" Bağlacı :
Yalnız sözcüğü edat ve bağlaç olarak kullanılabilir. Edat mı bağlaç mı
olduğunu anlamak için yalnız yerine "ama" getiririz. Anlamlı olursa
bağlaç anlamlı olmazsa edattır.
- Okuldan yalnız beni çağırmışlar. ( edat )
- Git yalnız nereden geldiğini unutma. ( ama )
"Kİ"
Bağlacı :
a. Neden-sonuç anlamı katar.
- Üzülmüş ki ses çıkarmadan oturdu.
b. Şaşma anlamı katar.
0 Comments:
Yorum Gönder
Deneme