Yapım Ekleri İle İlgili Konu Anlatımı

      Kök ya da gövdelere gelerek onlardan yeni kelimeler türeten eklere yapım ekleri denir. Yapım ekleri dört gruba ayrılır

1. İsimden İsim Yapan Ekler: İsim kök yada gövdelerine gelerek yeni ad soylu kelimeler türeten yapım ekleridir.

 Ör:   Kapı+cı → kapıcı

         Kır+aç →kıraç

         İngiliz+ce → İngilizce

         Oyun +cak→oyuncak

         Yalan +cı→yalancı

         Köprü+cük→köprücük

         Ev +cik→evcik

         Ot+cul →otçul

         Işıl+dak→ışıldak

         Yol +daş→yoldaş

         Bakla+gil→baklagil

         Şır+ıl→şırıl

         Çat+ır→çatır

         Çok+ul→çoğul

      Ayşe+ler→Ayşeler(Ayşegil)

        Güç +lü →güçlü

        askı+lık →askılık

        Söz +lük→sözlük

        Koca+man→kocaman

        Beyaz +ımsı→beyazımsı

        Mavi +imtırak→mavimtırak

        Edim +sel→edimsel

        Çocuk+su→çocuksu

        Yok+sul→yoksul

        Düşünce +siz→düşüncesiz

        Yaş+ıt→yaşıt

        Dört+üz→dördüz

 2. İsimden Fiil Yapan Ekler: İsim kök ya da gövdelerine gelerek fiil türeten yapım ekleridir.

   Örnekler:

Oyun+a →oyna-

Kara+ar  →karar-

Dar+al    →daral-

 Homur+da→homurda-

Geç+ik→gecik-

Hıç+kır→hıçkır-

İnce-l→incel-

Su +la→sula-

Koku+la→kokla-

Hırs+lan →hırslan-

Temiz +len → temizlen-

Çirkin +leş→çirkinleş-

Ben+imse→benimse-

Deli+r→delir-

Süs +len→süslen-

Önem +se→önemse-

Su+sa→susa-

 3.Fiilden İsim Yapan Ekler: Fiil kök ya da gövdelerine eklenerek isim soylu sözcükler türeten yapım ekleridir.

Örnekler:

Gel -ecek→gelecek

Say-aç→sayaç

Dur -ağan→durağan

Tara -k→tarak

Kur-ul→kurul

Dön-emeç→dönemeç

Bas-amak→basamak

Gez-i→gezi

Tut-anak→tutanak

Kıskan-ç→kıskanç

Bil-ge→bilge

Sil -gi→ silgi

Süz-geç→süzgeç

Dal-gın→dalgın

Somurt -gan→somurtkan

Üz -gün→üzgün

Göm-ü→gömü

Yaz- ıcı→yazıcı

Bit-ik→bitik

Işı-l→ışıl

Say -ım→sayım

konuş-ma→konuşma

Oku-mak→okumak

Öğret-men→öğretmen

Öğren- ci → öğrenci

Utan-maz→utanmaz

Dol-muş→dolmuş

Ak-ıntı→akıntı

Çiz- er→çizer

Düşün -sel→düşünsel

Bağır -ış→bağırış

Geç-it→anıt

Söyle-v→söylev

İşle-v→işlev

4. Fiilden Fiil Yapım Eki: Fiil kök ya da gövdelerine gelerek fiil soylu sözcükler türeten yapım ekleridir.

Kap-a →kapa-

Çık-ar →çıkar-

Yaz -dır→yazdır-

Yap -dır→yaptır-

Kov-ala→kovala-

Kaz-ı→kazı-

Bük -ül→bükül-

Saç -ma→saçma-(Aç fiilinin olumsuzu)

Taşı- n→Taşın-

Giy-in→giyin-

Yit-ir→yitir-

Bak-ış→bakış-

Kaç-ış→kaçış-

oyala-t→oyalat-

Bu Konunun Videolu Anlatımı İçin Tıklayın...