Genel ve Özel Anlamlı Sözcükler

Genel ve Özel Anlamlı Sözcükler

Bazı kelimeleri duyduğumuzda bir türün tamamı yani genel olarak o türün herhangi bir elemanı aklımıza gelir . Mesela " Köpek sadık bir dosttur ." dediğimiz zaman genel olarak herhangi bir köpek anlamı çıkar . İşte bu tür kelimelere genel anlamlı kelimeler denir . Kısacası genel anlamlı kelimeler bir türün tamamını kapsayan kelimelerdir .

Bazı kelimeler ise bir türün içerisinde yalnızca bir örneği anlatmak için kullanılır . Mesela "Köpeğim Karabaş sadık bir dosttur ." cümlesinde "Karabaş" özel olarak yalnızca bir köpeği kastedecek şekilde kullanılmıştır . İşte bu tür kelimelere özel anlamlı kelimeler denir . Kısacası özel anlamlı kelimeler bir türün içerisinde yalnıca bir veya birkaç varlığı karşılayan kelimelerdir .

Bir kelime kullanıldığı örneğe göre genel anlamlı olurken , başka bir örnekte özel anlamlı olarak kullanılmış olabilir .  Mesela " Uzay gezegenleri içerisine alır ." cümlesinde " uzay-gezegen" kelimeleri arasında genelden özele bir sıralama yapılmıştır. Yani bu örnekte "gezegen" kelimesi daha özel anlamlıdır . Ancak " Gezegenler içerisinde yalnızca Dünya'da hayat vardır. " cümlesinde " gezegen-dünya" kelimeleri arasında genelden özele bir sıralama vardır . Bu defa gezegen kelimesi daha genel kullanılmıştır .

Kelimelerin kapsayıcı olarak dar anlamlıdan geniş anlamlıya doğru sıralanmasına özelden genele sıralama denir .

Örnekler :

- ses - hece - kelime - cümle - paragraf - metin ( özelden genele )

- köy - ilçe - şehir - bölge - ülke ( genelden özele )

Kelimelerin kapsayıcı olarak geniş anlamlıdan dar anlamlıya doğru sıralanmasına genelden özele sıralama denir .

Örnek :

- canlı - bitki - çiçek - lale

- Apartman - daire - oda