Ek Fiilin Cümleye Kattığı Anlamlar Nelerdir ?

     Ek fiilin cümleye kattığı anlamlara geçmeden önce kısaca ek fiili nedir bundan bahsedelim :

Ek Fiil : İsim kökenli kelimeleri yüklem yapan ya da basit zamanlı zamanlı fiilleri birleşik zamanlı yapan eklere ek fiil ekleri denilmektedir . Yani ek fiilin iki görevi vardır . Ek fiil ekleri “ –(i)di, -(i)miş, -(i)se ve –dır) ekleridir .

Ek Fiilin 1. Görevi ile ilgili örnekler :

- Ahmet çok başarılı bir öğrencidir . ( Öğrenci-dir , bu cümledeki öğrenci kelimesine gelen “-dir” eki öğrenci kelimesini yüklem yapmıştır . )

- Arakadaşlarına karşı çok saygılıydı . ( saygılı-y-dı, bu cümledeyi saygılı kelimesine gelen “-dı” eki saygılı kelimesini yüklem yapmıştır . )

- Babası eskiden beri çok unutkanmış . ( unutkan-mış, bu cümlede unutkan kelimesine gelen “-mış” eki unutkan kelimesini yüklem yapmıştır . )

Ek Fiilin 2. Görevi İle İlgili Örnekler :

- Olur olmaz yerlerde düşüncesizce konuşuyordu . ( konuş-u-yor-du , -yor ekinden sonra gelen –du eki basit zamanlı fiili birleşik zamanlı yapmıştır . )

- Yarın bizim eve önemli misafirler gelecekmiş . ( gel-ecek-miş , -ecek ekinden sonra gelen –miş eki basit zamanlı fiili birleşik zamanlı yapmıştır . )

- Söylediklerimi iyi dinlerse başarılı olur . ( dinle-r-se, -r geniş zaman ekinden sonra gelen –se eki basit zaamanlı fiili birleşik zamanlı yapmıştır . )

Şimdi ek fiilin cümleye kattığı anlamlara geçelim :

1 . Cümleye “şart” anlamı katar .
- Kış sert geçerse yabani hayvanlar aç kalır . (geniş zamanın şartı)
- Sözlerime kulak verirse pişman olmaz . (geniş zamanın şartı)
- Beni dinleyecekse yanıma gelsin . (gelecek zamanın şartı.)
- Kendi bildiğini yapacaksan bana bir daha soru sorma. (gelecek zamanın şartı)
- Konuyu iyice anladıysan test çözmeye başlayabilirsin. (görülen geçmiş zamanın şartı.)

2. Cümleye “küçümseme” anlamı katar .

- Okuduklarını hemen anlamışmış . (öğrenilen geçmiş zamanın rivayeti)
- Tüm soruları herkesten iyi yapmışmış.
- Bizi her türlü tehlikeden o kurtarmışmış

3. Cümleye “gereklilik” anlamı katar .

- Dinlediklerimizin hepsini not almalıydık . ( gereklilik kipinin hikayesi )
- Onu yalnız bırakmamalıymışız . ( gereklilik kipinin rivayeti )

4. Cümleye “terk edilmiş bir alışkanlık” anlamı katar .

- Eskiden buralarda çok gezerdim . ( geniş zamanın hikayesi)
- Çocukken her hafta sonu dedemi ziyaret ederdim . (( geniş zamanın hikayesi)
- Babam eskiden günde iki paket sigara içerdi.
- Gençken her gün spor yapardık

5. Cümleye “kesinlik” anlamı katar .

- Bu günlere gelmemizde en büyük etken teknoloji olmuştur . (öğrenilen geçmiş zaman + ek fiilin geniş zamanı )

6. Cümleye “başkasından duyma” anlamı katar .

- Çok derin anlamlar ifade eden cümleler kurarmış . ( geniş zamanın rivayeti )

7 . Cümleye “ihtimal” anlamı katar .

- Bu saate kadar işten gelmiştir . ( öğrenilen geçmiş zamanın hikayesi )

8. Cümleye “gerçekleşmemiş niyet” anlamı katar  .


- Geçen sene tatile bizim yazlığa gelecekti . ( gelecek zamanın hikayesi ) 
Ek Fiilin Cümleye Kattığı Anlamlar İle İlgili Test 

10 yorum:

  1. Bence anlatım ve örnekleme yeterli kullanılmış. konuyu pekiştirmek hatta sıfırdan öğrenmek için yeterli olduğunu düşünüyorum.
    Güzel ya da yeterli olmadığını söyleyenler için, zaten tamamıyla siteden öğrenmek doğru değil. Biraz kendiniz gayret edin ve öğrenmeye çalışın. Yeterli olduğunu anlayacaksınız :)

    YanıtlaSil
  2. merhaba admin cidden yararlı olmuş çoook teşekkürler,dersteyken anlamada çok zorlanmıştım

    YanıtlaSil
  3. merhaba admin cidden yararlı olmuş çoook teşekkürler,dersteyken anlamada çok zorlanmıştım

    YanıtlaSil
  4. teşekkür ederim işe yarayan bir site olmuş.

    YanıtlaSil

Deneme