Ad Aktarması ( Mecaz-ı Mürsel ) Nedir ?

Ad Aktarması ( Mecaz-ı Mürsel ) Nedir ?

Bir kelimenin benzetme gibi bir amaç taşımadan başka bir sözcüğün yerine kullanılmasına ad aktarması ya da mecaz-ı mürsel adı verilmektedir  . Ad aktarması değişik şekillerde meydana gelmektedir . Bunlar şu şekildedir :

1. İç-Dış İlişkisi :
Bir varlığın içi söylenerek dışının kastedilmesi ya da tersi biçimde dışının söylenerek içinin kastedilmesi şeklinde olur .

Örnekler :
- Hava soğuyunca hemen sobayı yaktık .  ( soba kelimesi ile sobanın dışı değil içi kastedilmiştir . )
- Yeni bir yer bulunca evi birkaç gün içerisinde taşıyacağız . ( ev kelimesi evin içerisindeki eşyalar kastedilmiştir . )

2. Bütün-Parça İlişkisi :
Bir varlığın bir parçasını söyleyerek bütününü kastetme ya da bütününü söyleyerek bir parçasını kastetme şeklinde olmaktadır .

Örnekler :
- Evlenme teklifini yaparken tek taş almayı düşünüyorum . ( tek taş yüzüğün bir parçasıdır . Tek taş diyerek yüzüğün tamamı kastedilmiştir . )
- Köşedeki apartmanda iki yıldır kiracı olarak yaşıyorum . ( apartman sözü ile apartmanın bir dairesi kastedilmiştir . )

3. Sanatçı - Eser İlişkisi :
Bir sanatçının adı söylenerek onun eserlerinin kastedilmesi şeklinde olmaktadır .

Örnekler :
- Son zamanlarda hemen hemen her gün Ömer Seyfettin okuyorum . ( Ömer Seyfettin denilerek onun eserleri kastedilmiştir . )
- Bizim kuşak Cemil Meriç okuyarak fikri altyapısını oluşturdu . ( Cemil Meriç ile onun eserleri kastedilmiştir . )

4. İnsan - Yer İlişkisi :
Bir şehir , kasaba , köy vb . yerleşim yerinin adını söyleyerek orada yaşayanları kastetme şeklinde olur .

Örnek :
- Şampiyonluk için tüm Sivas kenetlendi . ( Sivas sözü ile şehirdeki halk kastedilmiştir . )
- Ünlü sanatçıyı görmek için tüm şehir meydana toplandı . ( şehir sözü ile şehir halkı kastedilmiştir . )

5. Şehir- Yönetim İlişkisi :
- Bir ülkenin başkenti ya da en önemli şehri söylenerek o ülkenin yönetiminin kastedilmesi şeklinde olur .

Örnekler :
- Ankara bu karara şiddetli tepki gösterdi . ( Ankara ile hükümet kastedilmiştir . )

- Berlin-Moskova arasındaki gerilim tırmanıyor . ( Berlin ve Moskova denilerek Alman ve Rus hükümetleri kastedilmiştir . )

Sitem Cümleleri İle İlgili 10 Örnek

Sitem Cümleleri İle İlgili 10 Örnek Cümle

Sitem cümleleri birisine karşı duyulan kırgınlığın o kişinin yüzüne karşı söylendiği cümlelere verilen addır . Bu yazımızda sizden için sitem bildiren cümlelere örnekler vereceğiz .

1. Sana bunu yapmaman gerektiğini onlarca kez söyledim ama beni bir kez olsun dinlemedin .
2. Sana verdiğim görevleri zamanında yapsaydın ne olurdu yani .
3. İstanbul'a kadar geldin de beni görmeden gittin .
4. Maddi yardım yapmıyorsun bari arayıp da bir halimi sorsaydın .
5. Bu yemeği çok sevdiğimi biliyordun , biraz da bana ayırsaydın .
6. Hani bana bir daha yalan söylemeyecektin .
7. Bir kez olsun mutlu olmayı bizden esirgediniz .
8. Doğum gününe herkesi çağırmışsın da bir beni çağırmamışsın .
9. Bu projede o kadar emeğim geçti bir teşekkür bile etmedin .
10. Askerden sonra bir kere bile kendiliğinden aramadın .


Önemli : Sitem ve yakınma cümlelerini birbirine karıştırmamak gerekir . Sitem ve yakınma cümleleri arasındaki farkı öğrenmek isteyenleri aşağıdaki linki tıklamaya davet ediyoruz .

Sitem ve Yakınma Cümleleri Arasındaki Fark Nedir ?

Basit , Türemiş ve Birleşik Fiillere Örnekler

Basit , Türemiş ve Birleşik Fiillere Örnekler

1. Basit Fiillere Örnekler :
Basit fiil kök halinde ya da yalnızca çekim eki alan fiillere denir . Aşağıdaki cümlelerde altı çizili filler basit fiile örnektir .

- Dün Ankara'daki abim geldi. ( gel- fiili -di zaman ekini almıştır . zaman ekleri çekim ekidir . )
- Merak ettiklerinizi bakan gelince kendisine soracağım .( sor- fiili -acak gelecek zaman eki ve -ım 1.tk. şh. Ekini almıştır . Zaman ve şahıs ekleri çekim ekidir.)
- Bu yıl şenlikler bir hafta erken olacakmış .(ol- fiili -acak gelecek zaman eki ve -mış rivayet ekini almıştır . Kip ekleri ve ek fiiller çekim ekidir . )
- Araç iki metre ilerimde ani bir frenle durdu . ( dur- fiili -du görülen geçmiş zaman ekini almıştır . Kip ekleri çekim ekidir . )
- Ödevlerimizi zamanında yapmalıyız . ( yap- fiili -malı gereklilik kipi ve -ız 1.çğl. şh. Eki almıştır. Kip ekleri ve kişi ekleri çekim ekidir . )
- Bize gelirken ödevlerini de yanında getir. ( getir- fiili emir kipinde çekimlenmiştir. )
- Okulu bizim yaşadığımız mahalleye çok uzak bir yere yapacaklar. (yap- fiili gelecek zaman kipi ve 3. çoğul şahıs eki almıştır. )

2. Türemiş Fiillere Örnekler :

Türemiş fiiller en az bir yapım eki alan fiillerdir . Türemiş fiiller isimden fiil ya da fiilden fiil yapan ek alarak oluşabilirler . Aşağıdaki altı çizili fiiller türemiş fiile örnektir .

- Kocaman tarlanın hepsini bir günde sulamışlar . ( su- isim köküdür -la eki onu isimden fiil yaptırmıştır . )
- Akşamki halı saha maçı için iki saat önceden hazırlandı . ( hazır- isim köküdür -lan- eki onu isimden fiil yapmıştır . )
- Dürüst insanlar herkes tarafından sevilir . (sev- fiil köküdür . -il eki sev- fiilinden yeni bir fiil türetmiştir . )
- Onunla bu önemi konuyu uzun uzun görüştük . ( gör- fiil köküdür . -üş eki gör- fiilinden yeni bir fiil türetmiştir . )
- Kağıdı baştan aşağı karaladı . ( kara- isim köküdür . -la eki kara isminden fiil türetmiştir . )
- Kendisine doğru gelen çocuğu korkuttu. (kork- fiili "-ut" fiilden fiil yapım ekini almıştır.)
- Hacılar bu yıl da şeytan taşladılar. ( "taş" ismine gelen "-la" eki isimden fiil yapmıştır.)

3. Birleşik Fiillere Örnekler
a) Yardımcı Fiille Kurulan Birleşik Fiillere Örnekler :
- Dün bize telefon etti .
- Soğukta dışarıda dolaşınca hasta oldu .
- Bizi bu teklifine razı etti .
- Yaşanan olayla karşısında kendini kötü hissetti.
- Yeni gelen arkadaşına yardımcı oldu .
- Geçen hafta aldığım kalem kayboldu. 

b)Kurallı Birleşik Fiiller İle İlgili Örnekler :
- Sakin olursan konuşabiliriz . ( yeterlik fiili )
- Giden arabanın ardından bakakaldı . ( sürerlik fiili )
- Sen gidedur ben arkandan yetişirim . ( sürerlik fiili )
- Bu adet yıllardır süregeliyor . ( sürerlik fiili )
- Bir koşu bakkala gidiver . ( tezlik fiili )
- Dengesini kaybedince merdivenlerden düşeyazdı . ( yaklaşma fiili )
- Sorularıma cevap verdikten sonra, ödevlerini yapıver. (tezlik fiili)
Kurallı Birleşik Fiiller İle İlgili Videolu Konu Anlatımı



c) Anlamca Kaynaşmış ( Deyimleşmiş ) Fiillere Örnekler :
- Korkudan ödüm koptu .
- Sevinçten havalara uçtuk .
- Bu işe girmek için hemen baş vurdu .
- Bu ödevi bitirmek için söz verdi .
- Yan odada anlatılanlara kulak kabarttı. 
- Sözlerimi umursamadığını görünce tepemin tası attı. 
Yapılarına Göre Fiiller İle İlgili Örnekler ( Her konu ile ilgili 20 örnek cümle ) 

- Basit Fiillere Örnekler 
- Türemiş Fiiller İle İlgili Örnekler
- Yardımcı Fiille Kurulan  Birleşik Fiillere Örnekler

10 Tane Atasözü ve Açıklaması

10 Tane Atasözü ve Açıklaması
Bu yazımızda sizler için 10 tane atasözü ve anlamını açıklayacağız . Atasözleri kültürümüzün önemli bir parçasıdır ve her atasözü bize gökteki yıldızlar gibi ışık tutar .

1. Acele İşe Şeytan Karışır : Düşünüp taşınmadan , plan program yapmadan girişilen işlerde aksilik çıkması muhtemeldir . Bir iş yaparken önce iyi düşünülmeli daha sonra eyleme geçilmelidir .

2. Bal Tutan Parmağını Yalar : Önemli bir mevkide bulunan insanlar bu mevkinin kendine sağladığı avantajları kullanarak kendisine çıkar sağlar . Tabi ki bu ne kadar doğrudur ya da yanlıştır tartışılır .

3. Can Çıkmayınca Huy Çıkmaz : İnsanların karakterleri küçük yaşlardayken şekillenmeye başlar ve bu özellikler ölene kadar devam eder . Bu yüzden çocuklara küçük yaşta olumlu karakter özellikleri kazandırılmalıdır .

4. Davulun Sesi Uzaktan Hoş Gelir : Bir işin içinde olmayan , dışarıdan seyreden insanlara bazı şeyler kolay gelir . Ancak işin zorluğunu ancak o işin içinde olanlar bilebilir .

5. El Elden Üstündür : İnsanların bazıları kendilerini çok beğenirler ve başkalarına tepeden bakarlar . Ama şunu unutmamak lazım ki her insandan daha bilgili bir insan mutlaka vardır . Bu yüzden başkalarını dışlamak yerine onlardan yararlanmaya çalışmak gerekir .

6. İğneyi Kendine Çuvaldızı Başkasına Batır : İnsan başkasını eleştirmeden başkalarına zarar vermeden önce vereceği zararın çok daha küçük bir kısmı kendine gelse neler hissedeceğini düşünmelidir . Bunu düşünen insan başkalarına zarar veremez .

7. Aş Taşınca Kepçeye Paha Olmaz : Bir alet edevatın değeri lazım olduğu zaman anlaşılır . Bazen gereksiz gördüğümüz önemsemediğimiz şeyler yeri gelince çok kıymetli olur .

8. Meyve Veren Ağaç Taşlanır : Başarılı insanlar , çalışıp çabalamayan , yan gelip yatan insanlar tarafından kıskanılır .

9. Terzi Kendi Söküğünü Dikemez : İnsanlar başkalarının dertlerini halleder de iş kendi eksiklerine geldiğinde sonra sonra diyerek erteler .


10. Yalancının Mumu Yatsıya Kadar Yanar : Hiçbir yalan sonsuza kadar gizli kalmaz . Her yalan er ya da geç mutlaka ortaya çıkar . 

Genelden Özele, Özelden Genele Cümleler İle İlgili Test Soruları

Genelden Özele, Özelden Genele Cümleler İle İlgili Test Soruları
Genelden Özele Özelden Genele İfadeler İle İlgili Konu Anlatımı

1. Aşağıdaki tümcelerden hangisinde genelden özele doğru bir sıralama yoktur ?
A) Bugüne kadar okuduğum kitaplar içerisinde en çok Çalıkuşu'nu beğendim .
B) Kedi hayvanlar içerisinde en sevimli olanlardan biridir .
C) Mutfak eşyaları içerisinde çocuklar için tehlikeli olabilecek olanı bıçaktır .
D) Dünyadaki şehirler içerisinde en önemlilerinden birisi İstanbul'dur .
2. Aşağıdaki tümcelerden hangisinde özelden genele doğru bir anlatım bulunmaktadır ?
A) Süt ürünlerinden peynir bu yıl çok zam gördü .
B) Kongreler döneminde Sivas Kongresi özel bir yere sahiptir .
C) Yemeklerden pirinç pilavını ayrı bir severim .
D) İlkokul yıllarım öğrencilik hayatımın en güzel günleriydi .
3. Aşağıdaki tümcelerden hangisinde özelden genele bir anlatım bulunmaktadır ?
A) Pancar turşusu turşuların en lezzetlisidir .
B) Meyvelerin en lezzetlisi nardır .
C) Kar turizminin gözde yeri Uludağ'dır .
D) Dil bilgisi konularına çalışırken "fiilimsilere" çok vakit harcıyorum .
4. Aşağıdaki kelimelerden hangileri genelden özele doğru sıralanmıştır . ?
A) Papatya-çiçek-bitki-canlı
B) Van kedisi-kedi-hayvan-canlı
C) Dünya-Türkiye-İç Anadolu- Sivas
D) Harf-hece-kelime-cümle
5. " Varlık , hayvan , çiçek , köpek , Karabaş
Yukarıdaki kelimeler genelden özele doğru sıralandığında hangisi dışta kalır ?
A) Varlık
B) Çiçek
C) Köpek
D) Hayvan



6. Aşağıdaki tümcelerden hangisinde özelden genele doğru bir sıralama bulunmaktadır  ?
A) Renklerin en güzeli yeşildir .
B) Roman okurken tarihi romanlara öncelik veririm .
C) Oturma odası evin en çok kullanılan bölümüdür .
D) Ligde yer alan takımlardan biri de Sivasspor'dur.
7. Aşağıdaki tümcelerden hangisinde altı çizili kelimeler arasında özelden genele bir sıralama bulunmaktadır ?
A) Bale , modern sanatlar arasında önemli bir yere sahiptir .
B) Spor türleri içerisinde en çok ilgi göreni futboldur .
C) İstanbul'un Maltepe ilçesinde oturuyoruz .
D) İç Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Kızılırmak Bölümü'nde yer alıyor .
8. Aşağıdaki tümcelerin hangisinde genelden özele bir sıralama bulunmaktadır ?
A) Koleksiyonlarımdan biri de pul koleksiyonudur .
B) Malazgirt Zaferi Türk tarihinin önemli dönüm noktalarındandır .
C) Sınıfımız okulun en temizi seçildi .
D) Kelebek ömrü kısa olan bir hayvandır .
9. Aşağıdaki tümcelerden hangisinde özelden genele bir ifade kullanılmıştır ?
A) Yarın yanınıza gelmeye çalışacağım .
B) Kar ilginç bir yağış türüdür .
C) Gezegenler içerisinde yaşam olan tek yer dünyadır  .
D) Liselerimiz arasında en başarılısı Fen liseleridir .
10. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde özelden genele bir anlatım vardır ?
A) Temizlik ürünlerinden sabun çok kullanılmaktadır .   
B) Görsel sanatlardan tiyatro bu yıl çok ilgi gördü .
C) İnternet siteleri arasında www.dersturkce.net özel bir yere sahiptir .
D) Radyo önemli bir iletişim aracıdır .
Cevap Anahtarı
1
B
2
D
3
A
4
C
5
B
6
C
7
A
8
A
9
B
10
D