Terim Anlam ve Terim Anlam İle İlgili Örnekler

Özet : 6.Sınıf Konu Anlatımı, terim anlam nedir,türkçede terim anlam nedir, 5 tane terim anlam ile ilgili örnek, 10 tane terim anlam ile ilgili örnek,terim anlam örnekleri


Terim Anlam Nedir ?

Sanat , spor , bilim , edebiyat , sağlık , siyaset vb. alanlarda o alana özgü olarak kullanılan kelimelere terim anlamlı kelimeler denilmektedir .

Terim Anlam ve Özellikleri

- Çoğunlukla gerçek anlamlı olan bu sözcüklerin mecaz anlam ya da yan anlamları yoktur .

- İlk kez ortaya atılan bir kavram yeni bir kelime ile ifade edilebileceği gibi kullanılan bir kelimeye özel bir mana yüklenip terimleştirerek de ifade edilebilir .

- Terimler halkın günlük konuşmasında yer almaz fakat halkın konuşmasındaki bazı kelimeler zamanla terim anlam kazanabilir .

- Aynı kelime farklı alanlarda terim olarak kullanılabilir . Mesela " kök " kelimesi Türkçe , matematik , tıp vb. alanlarda terim olarak kullanılmaktadır .

- Bir kelimenin terim anlamı cümle içinde kullanılınca belli olur . Hiçbir kelime yalnız başına terim değildir .

Örnekler :

- Kafiye türlerini bu yıl öğreneceğiz . ( Edebiyat )

- Hakem bayrağını kaldırarak ofsaytı belirledi . ( Futbol )

- Ülkemizde yüksek platolar yer almaktadır . ( coğrafya )

- Şovale sayesinde daha kolay resim yapabiliriz . ( resim )

- Ekvator dünyayı ikiye böldüğü varsayılan hayali bir çizgidir . ( coğrafya )

- Tiyatroda suflör oldukça önemlidir . ( tiyatro )

- Hastanın atardamarlarında sorun gözüküyor . ( tıp )

- Güreşçimiz rakibini köprüde tutmayı başardı . ( güreş )

-Dişlerine köprü yaptırmayı düşünüyor . ( tıp )

- Hakem bazen oyunun kontrolünü kaybetti. (spor)
- Türkçede kökler iki gruba ayrılır . ( Türkçe ) 

Deneme ve Makale Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar

Özet : deneme ve makale arasındaki benzerlikler ve farlılıklar, deneme ve makale arasındaki farklar, deneme ve makale arasındaki benzerlikler

 Deneme ; herhangi bir konu hakkında görüşlerin ispatlama amacı olmaksızın aktarıldığı, yazarın kendisiyle konuşuyormuş havasında yazdığı yazım türüdür .

 Makale ; bir konu hakkındaki görüşlerin kanıtlanması amacıyla yazılan, bilimsel içerikli yazılara makale adı verilmektedir .
Deneme ve makale arasındaki farklar:

 -Makale bilimsel içerikli hususları ele alırken  denemeler  her hususta yazılabilir.

 -Makalelerde savunulan fikirleri ispatlama amacı vardır, denemelerde ise ispatlamak gibi amaç  yoktur.

 -Denemelerde öznel yargılara ağırlık verilirken , makalelerde nesnel yargılar daha çokdur.

 -Denemelerde sayısal verilerden faydalanma çok kullanılmaz ancak makalelerde çokça kullanılır.

 -Denemelerde gözlem yeteneği ön plana çıkarken, makalelerde yazılan alan ile ilgili uzmanlık ve derin bir bilgi birikimi olmalıdır .

 -Herkes her hususta deneme yazabilir ancak makale yazabilmek için akademik bir kariyer gereklidir.

 -Makaleler açıklayıcı anlatım şekli ile yazılır ancak denemelerde farklı anlatım şekilleri kullanmak mümkündür .

 - Makaleler de ciddi bir üslup kullanılırken denemelerde anlatılan konuya göre üslup değişebilir .

 - Makalelerde kesin bir neticeye varmak gerekirken denemelerde böyle bir zorunluluk bulunmamaktadır .

 Deneme ve Makale Arasındaki Benzerlikler 

 - Makale ve denemelerin ortak özelliklerinden birisi her ikisinin de düşünce yazısı olmasıdır .

 - Her ikisi de gazete ve dergilerde yayınlanan yazı türleridir .

 - Her ikisinde de aynı düşünce planı uygulanır .

Düşünceyi Geliştirme Yolları

Özet : Düşünceyi geliştirme yolları ile ilgili konu anlatımı . 

Yazım amacımıza göre anlatım biçimleri belirlediğimiz gibi, anlatım biçimimize göre farklı düşünceyi geliştirme yollarından yararlanabiliriz.
Düşünceyi geliştirme yolları ve özelliklerini kısaca şöyle açıklayabiliriz.

1. Tanımlama : Bir nesne, kavram ya da herhangi bir varlığın özelliklerinin açıklanmasına tanımlama denir. Tanımlama cümlesini belirlemek için cümlede "nedir" sorusunun yanıtının olup olmadığına bakmak gerekir. Tanımlama açıklayıcı anlatım biçiminin kullanıldığı metinlerde çokça kullanılan bir düşünceyi geliştirme yoludur.

Örnek :  edat, tek başına anlamı olmayan , kullanıldığı cümle içinde anlam kazanan kelimelerdir. (edat nedir? Sorusunun cevabı)

2. Örneklendirme : Anlatılanların zihinde daha iyi canlandırılması ve anlatıların daha kolay kavranması amacıyla benzer olay ya da kavramların belirtilmesidir.

Örnek : öznel anlatım kişiden kişiye değişen düşüncelere denir. Soğuk havaları çok severim, en güzel yemek patates kızartmasıdır gibi cümleler öznel anlatıma örnektir.

3. Karşılaştırma : iki ya da daha fazla varlık, kavram ya da olayın benzer veya farklı yönleriyle kıyas edilmesine karşılaştırma denir. " tartışmacı " anlatım biçiminde çokça kullanılan bir yöntemdir.

Örnek : Günümüzde internet ansiklopedilerden daha fazla başvurulan bir kaynak durumuna gelmiştir.

4. Sayısal verilerden yararlanma: Özellikle bilimsel içerikli metinlerde kullanılan bu yöntemde anlatılanların ispatını yapmak ve inandırıcılığını artırmak için istatistiki verilerden yararlanılır.

Örnek : nüfusun gittikçe yaşlandığını ifade eden bir yazıda yıllara göre yaşlı nufus oranını veren sayılar ve grafikler kullanmak sayısal verilerden yararlanmaya örnektir.

5. Tanık gösterme : Savunulan düşüncelerin doğruluğuna okuyucuyu ikna etmek için toplum tarafından tanınmış, güvenilir insanların sözlerinden yararlanmaya denir.

Örnek : Barış konulu bir yazıda Atatürk'ün " yurtta barış, dünyada barış " sözünü kullanmak tanık gösterme yöntemine örnektir.

Edat ve Bağlacı Nasıl Ayırırız ?

Özet :  "İle " nin Edat Mı, Yoksa Bağlaç Mı Olduğunu Anlama; " Ancak " ın Edat Mı , Yoksa Bağlaç Mı Olduğunu Anlama, "Yalnız" ın Edat Mı , Yoksa Bağlaç Mı Olduğunu Anlama
1. Edatlar cümlede bir öge olarak görev yapabilirken bağlaçlar bir öge olmaz , ögeleri bir birine bağlar .

- Akşama doğru işten çıkmışlardı . ( zarf tümleci / dolaylı tümleç / yüklem )
- Annesini ve babasını çok özlemişti . ( "ve" bağlacı bu cümlede nesneleri bir birine bağlamıştır . )

2. Edatlar kelimeler arasında çeşitli anlam ilişkileri kurarken bağlaçlar kelime , kelime grupları ya da cümleleri birbirine bağlar .

- Bu adam tilki gibi kurnaz biriydi . ( "gibi" edatı cümleye benzetme ablamı katmıştır . )
- Kırmızı etek ve siyah kazak çok uyumlu olmuştu . ( sıfat tamlamaları "ve" bağlacı ile bağlanmıştır .

3. Edatlar cümleye sebep , amaç  karşılaştırma, benzetme vb. anlam ilgileri katarken bağlaçlarda böyle bir durum söz konusu değildir .

- Hasta olmamak için çok dikkat ediyordu . ( "için" edatı cümleye sebep anlamı katmıştır .)
- Çok hasta ama yine de işine gitti. ( " ama " edatı cümleye herhangi bir anlam katmamış yalnızca cümleleri bağlamıştır .)

4. Bazı kelimeler cümlede sadece bağlaç göreviyle kullanılabilir . Mesela "ve , ve ya , ya .... ya , hem ... hem  vb. " kelimeler yalnızca bağlaçtır .

5. " ile , ancak , yalnız " gibi kelimeler hem bağlaç hem de edat olarak kullanılabilmektedir .

6. Edatlar cümleden çıkarıldığı zaman cümlenin anlamı buzulur fakat bağlaçlar cümleden çıkarıldığı zaman anlamda daralma olur ancak tamamen bozulma olmaz .

- Onun gibisine rastlayamazsın . ( Bu cümlede "gibi" edatı çıkarılırsa cümle " onun rastlayamazsın " olur . Yani cümlenin anlamı bozulur . )
- Bağırdım ama duymadı . ( Bu cümlede "ama" bağlacı çıkarılınca cümle " bağırdım , duymadı " oluyor . Yani anlam daralsa da tamamen bozulmuyor . )

"İle " nin Edat Mı, Yoksa Bağlaç Mı Olduğunu Anlama

"İle " kelimesi hem edat hem bağlaç olabilir . Ayırt etmenin yolu ise çok basittir . "ile" yerine "ve" getirdiğimizde anlamlı olursa bağlaç , anlamsız olursa edattır .

- Kardeşlerim ile çok iyi geçinirim . ( "ile" yerine "ve" getirelim . "Kardeşlerim ve yolculuğu çok severim . " cümlenin anlamı bozuldu . Demek ki bu cümledeki "ile" kelimesi edattır . )

- Hasan ile Hüseyin çok iyi arkadaştır . ( "ile" yerine "ve" getiriyoruz . "Hasan ve Hüseyin çok iyi arkadaştır. " cümlenin anlamında bozulma olmadı . Demek ki bu cümledeki "ile" kelimesi bağlaçtır . )

" Ancak " ın Edat Mı , Yoksa Bağlaç Mı Olduğunu Anlama

"ancak " kelimesi hem edat hem de bağlaç olabilir . Ayırt etmenin yolu ise çok kolaydır . "ancak" yerine "sadece" kelimesini getirince anlamlı oluyorsa edat anlamlı olmuyorsa bağlaçtır .

- Bu kadar zor bir soruyu ancak sen çözebilirsin . ( Bu cümlede "ancak" yerine sadece getirelim . " Bu soruyu sadece sen çözebilirsin ." cümle anlamlı olduğu için "ancak " kelimesi bu cümlede edat görevindedir .

- Bu istediğini yaparım ancak sen de benim dediklerimi yapacaksın . ( Bu cümlede "ancak " yerine "sadece" getirelim . " Bu istediğini yaparım sadece sen de benim dediklerimi yapacaksın." cümlenin anlamı bozulduğu için "ancak" kelimesi bu cümlede bağlaç görevindedir .

"Yalnız" ın Edat Mı , Yoksa Bağlaç Mı Olduğunu Anlama

"Yalnız" kelimesi de hem edat hem bağlaç olarak kullanılabilen kelimelerden biridir . Edat mı bağlaç mı olduğunu anlamak için "yalnız" yerine "ama" getiririz. Anlamlı olursa bağlaç , anlamsız olursa edattır .

- Seni dinledim yalnız şimdi pişmanım . ( "yalnız" yerine "ancak" getirelim . " Seni dinledim ancak şimdi pişmanım ." cümlenin anlamı bozulmadığı için bağlaçtır .)
- Ben yalnız kendime güvenirim . ( "yalnız" yerine "ama " getirelim . "Ben ama kendime güvenirim . " cümlenin anlamı bozulduğu için edattır . )

Sorular

1.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "'ile'' sözcüğü bağlaç görevinde kullanılmıştır?

a.Tüm iyi niyetim ile söylüyorum bunları .

b.Araba ile uzun yollara gitmeyi severim .

c.Teknik direktör ile oyuncu tartıştı .

d.Bir hışım ile yanımızdan geçti .


2.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ''ancak'' sözcüğü edat görevinde kullanılmıştır?
a.Bu sorunu  ancak o çözebilir .

b.Selam verdim ancak beni tanımadı .

c.Sesini duydum ancak yüzünü göremedim .

d.Kek yaparım ancak beğenmezseniz üzülürüm .


3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde " yalnız " kelimesi farklı bir görevde kullanılmıştır ?

a. Beni izle yalnız bas diyene kadar bekle .
b. Onunla konuşurum yalnız samimi olamam .
c. Tanıdı yalnız tanımamazlıktan geldi .
d . Beni yalnız o anlayabilir .

Cevaplar : 1- c 2-a 3-d

 Edatlar Konu Anlatımı 

Fiilde Anlam Kayması İle İlgili Örnekler

Özet : 7.Sınıf Konu Anlatımı, 15 tane zaman ve anlam kaymasına örnek cümle, zaman kayması ile ilgili örnek cümleler, kip kayması ile ilgili örnek cümleler 

     Bir haber ya da dilek kipinin başka bir kipi kastedecek şekilde kullanılmasına " fiilde anlam kayması " denir . Fiillerde anlam kaymasının diğer adları zaman kayması ve kip kaymasıdır . Fiillerde anlam kayması şu şekillerde olabilir :

- Görülen geçmiş zaman yerine geniş zaman kullanılabilir .
  Yıllarca  çalışır ve sonunda başarır . ( çalıştı / başardı )

- Öğrenilen geçmiş zaman yerine geniş zaman kullanılabilir .
   Keloğlan bir gün padişahin sarayına gider . ( gitmiş )

- Şimdiki zaman yerine geniş zaman kullanılabilir .
    Niye böyle davrandğınızı bilirim . ( biliyorum )

- Gelecek zaman yerine geniş zaman kullanılabilir .
    Bizim takım bu haberi öğrenince çok sevinir . ( sevinecek )

- Emir kipi yerine geniş zaman kipi kullanılabilir .
    Yarın buraya gelir gerekli evrakları alırsın ( gel / al )

- Görülen geçmiş zaman yerine şimdiki zaman kullanılabilir .
   Olanları görür görmez oraya koşuyorum . ( koştum )

- Gelecek zaman yerine şimdiki zaman kipi kullanılabilir .
    Üç ay sonra yanına geliyorum . ( gelecek zaman )

- Geniş zaman yerine şimdiki zaman kipi kullanılabilir .
    Her geldiğinde bizim mekana uğruyor . ( uğrar )

- Emir kipi yerine gelecek zaman kipi kullanılabilir .
    Bu ödevi üç gün içerisinde yapacaksın . ( yap )

- Gereklilik kipi yerine gelecek zaman kullanılabilir .
    Yüzündeki yaralar stresten olacak . ( olmalı )

- Görülen geçmiş zaman yerine istek kipi kullanılabilir .
    Bir anda adamla yüz yüze gelmeyeyim mi ( geldim )

- Emir kipi yerine istek kipi kullanılabilir .
    Sorumluluklarımıza dikkat edelim . ( edin )

- Emir kipi yerine gereklilik kipi kullanılabilir .
    Aynı hatayı bir daha yapmamalısın ( yapma )

- İstek kipi yerine emir kipi kullanılabilir .
    Hayatta her istediğiniz olsun ( istek anlamı var )

- Şimdiki zaman yerine öğrenilen geçmiş zaman kullanılabilir .
   Kimi aramıştınız ? ( arıyorsunuz )

Anlam Kayması İle İlgili Örnekler

1. Adam bir de bakar ki kimse kalmamış yanında ( bakmış ki )
2. Az bekle birazdan kalkarız . ( kalkacağız )
3. Cuma günleri büyüklerimizi ziyaret ediyoruz . ( ederiz )
4. Bu tür sürprizleri her zaman yapıyor . ( yapar )
5. Tatile iki ay sonra gideriz . ( gideceğiz )
6. Sana tanıdığım süreyi iyi değerlendireceksin . ( değerlendir )
7. Babam bunu duyunca çok üzülür . ( üzülecek )
8. Her yıl köyünü ziyaret ediyor . ( eder )
9. Yarın sınava giriyorum . ( gireceğim )
10. Sana anlatılanları dinleyeceksin . ( dinle )

 Fiilde Anlam Kayması İle İlgili Örnekler-2

Fiilde anlam kayması ile ilgili test

Fiilde Anlam Kayması Konu Anlatımı