8.Sınıf Konu Anlatımı etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
8.Sınıf Konu Anlatımı etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

Tartışmacı Anlatım İle İlgili Örnek Paragraflar

Tartışmacı Anlatım İle İlgili Örnek Paragraflar

Yazarın herhangi bir konuda kendi görüşünü savunurken karşıt bir görüşü de çürütmeye çalıştığı metinlerde kullanılan anlatım biçimine tartışmacı anlatım denir  . Tartışmacı anlatımın olduğu metinlerde genellikle karşılıklı konuşma ve sohbet havası bulunur . Tartışmacı anlatımda yazar kendi düşüncesinin haklılığını ortaya çıkarmak için karşılaştırmalardan , sayısal verilerden ve tanık göstermelerden yararlanabilir . Açıklayıcı anlatımda bir düşünce açıklanırken tartışmacı anlatımda birden fazla düşünce içerisinde yazar bir düşüncenin savunuculuğunu yapar . Tartışmacı anlatım ile ilgili örnek paragraflar şunlardır :

Örnek Paragraf 1 :

Futbol mu basketbol mu daha zevklidir ? Bana göre basketbol futbola göre çok daha zevkli bir spordur . Çünkü futbolda bir oyuncu uzun süre topa dokunmadan , kendini oyundan çekerek pasif hale gelebilir . Ama basketbolda böyle bir durum söz konusu olamaz . Her oyuncu sürekli oyunun içindedir ve aktif görev almak zorundadır . Ayrıca futbol 90 dakika denir ama topun oyunda kaldığı bu sürenin ancak yarısı kadar olabilir . Ama basketbolda böyle bir durum söz konusu değildir . Sürenin her saniyesinde oyun oynanmaktadır .

Örnek Paragraf  2 :

Öğrencinin başarı olmasında azim ve çalışmanın en etkili faktör olduğunu düşünenlerdenim . Bazıları zeka daha etkilidir dese de durum asla böyle değildir . Zeka kullanılmadıktan sonra ne kadar önemli olabilir ki . Son model bir arabanız olduğunu düşünün . Her şeyi dört dörtlük olsun . Siz bu arabaya yakıt koymadıktan sonra bir adım ileri gitmesi mümkün değildir . İşte çalışmak ve azim de yakıt gibidir . Olmadığı zaman zeka ne kadar olursa olsun hiçbir faydası olmaz .

Örnek Paragraf 3 :

Şimdiki kuşak popüler müzik tutkunu . Oysaki popüler müzik adı üstünde gelip geçici olandır . Yarın unutulur gider ve insanın ne ruh dünyasına ne de düşünce dünyasına bir şeyler katar . Sanat müziği ya da halk müziği böyle değildir . Çünkü onlar milletin düşünce ve yaşayış dünyasının mahsulleridir . Herkes onlarda kendisinden bir parça bulur . Bu sebeple halk müziği ve sanat müziği popüler müzik ile kıyaslanamayacak kadar çok üstündür  .

Açıklayıcı Anlatım İle İlgili Örnek Paragraflar İçin Tıklayın 

Betimleyici Anlatım İle İlgili Örnek Paragraflar

Öyküleyici Anlatım İle İlgili Örnekler

 Tartışmacı Anlatım İle İlgili Örnek Paragraflar

Öyküleyici Anlatım İle İlgili Örnek Paragraflar

Öyküleyici Anlatım İle İlgili Örnek Paragraflar

Öyküleyici anlatım ile ilgili paragraflara geçmeden önce kısaca öyküleyici anlatımı tanımlayalım . Öyküleyici anlatım bir olay üzerine dayalı olan metinlerde kullanılan anlatım biçimidir . Öyküleyici anlatımda çoğu zaman görülen geçmiş zaman ( -di ) , öğrenilen geçmiş zaman ( -miş ) ve geniş zaman ( -ar ) kipleri ile biten cümleler kullanılmaktadır . Öyküleyici anlatımın en önemli özelliği olayların bir zaman akışı içerisinde gelişmesi ve okuyucuda bir hikaye ya da romandan alınmış izlenimi oluşturmasıdır . Öyküleyici anlatım hikaye , roman , masal , fabl vb. olaya dayalı metinlerde kullanılan anlatım biçimidir . Öyküleyici anlatım ile ilgili örnek paragraflar şunlardır :

Örnek Paragraf 1 :

Vaktiyle Maria adında babasıyla birlikte yaşayan bir kız varmış . Babası yaşadıkları mahallede bulunan bir fabrikada çalışmaktadır . Ancak fabrikada işler ters gitmeye başlayınca Maria'nın babası işsiz kalır . Kızı Maria'yı da yanına alan adam başka bir mahalleye taşınmak ve yeni bir iş bulabilmek için çocukluğundan beri yaşadığı mahalleyi terk etmek zorunda kalır .

Örnek Paragraf 2 :

Bir çakıyla bu dalların ucunu keser, kabuklarından iki kulak, bir burun çıkartır, tıpkı bir at başına benzetirdik. Bunu en güzel ben yapardım.
Kendi atımı yapıyordum. Mıstık'la diğer çocuklar sıralarını bekliyorlardı. Nasıl oldu, farkına varmadım, söğüdün kabuğu birden yarıldı. Arasından kayan çakı sol elimin işaret parmağını kesti. Sulu, kırmızı bir kan akmaya başladı. O anda aklıma bir şey geldi: Ant içmek... 

Örnek Paragraf 3 :

Yılların verdiği olgunlukla bana karşı yapılan bu haksızlığı içime sindirmeye çalışıyordum . Bu hırsızlığın benimle hiçbir alakası olmamasına rağmen beni sevmeyenlerin ortaklaşa attıkları iftiralara maruz kalmıştım . Ama sakin olmalı ve onların oyununa gelmemeliyim diye düşünüyordum . Sabırla davrandım ve onlara attıkları iftiranın bedelini ödetmeye yemin ettim .

Açıklayıcı Anlatım İle İlgili Örnek Paragraflar

Açıklayıcı Anlatım İle İlgili Örnek Paragraflar

Açıklayıcı anlatım ile ilgili paragraflara geçmeden önce kısaca açıklayıcı anlatım ve özelliklerini anlatalım . Açıklayıcı anlatım bilgi vermek amacıyla yazılan metinlerde kullanılır . Açıklayıcı anlatımda öğreticilik esastır . Deneme , makale , köşe yazısı gibi düşünce yazılarında kullanılan anlatım biçimidir . Açıklayıcı anlatımı bir kelime ifade edecek olursak bu kelime " bilgi " olurdu . Şimdi açıklayıcı anlatım ile ilgili örnek paragraflara geçelim :

Örnek Paragraf 1 :
Bazı insanlar renkleri diğer insanlar gibi algılayamaz ve daha farklı ve değişik özelliklerde görebilmektedirler . Bu duruma renk körlüğü adı verilmektedir ve bu rahatsızlığa sahip insanlar yeterli ışık altında dahi renkleri doğru göremezler . Renk körlüğünün kırmızı-yeşil , mavi-sarı , tam renk körlüğü gibi türleri vardır . Tam renk körlüğü olan insanlar hiçbir rengi tam olarak algılayamazlar .

Örnek Paragraf 2 :
Bermuda Şeytan Üçgeni Atlantik okyanusunun 500 bin mil karelik bir bölümünü kaplayan , kuş bakışı bakıldığında Miami, Bermuda ve Puarta Rico sınırları içerisinde kalan üçgen biçimini andıran bölgeye verilen addır . Bu bölge içerisindeyken son yıllarda kaybolan insan , gemi , uçak sayısı binler ile ifade edilmektedir . Bu bölgede uçak , gemi vb. araçların bir anda ortadan kaybolması ile ilgili olarak çok sayıda teori ortaya atılmıştır .

Örnek Paragraf 3 :
Aşık edebiyatı , aşık adı verilen halk ozanlarının saz eşliğinde söyledikleri halk şiirlerinden oluşan edebiyat türüdür . Aşık edebiyatı şiirleri içinde koşma , güzelleme , taşlama , koçaklama vb. türler bulunmaktadır . Aşık edebiyatında aşk , ayrılık , gurbet , hasret vb. birçok tema işlenmiştir . Karacaoğlan , Erzurumlu Emrah , Aşık Veysel ve daha birçok halk şairi bu topraklarda halkın duygularını dile getirmiştir .

Açıklayıcı Anlatım İle İlgili Örnek Paragraflar İçin Tıklayın 

Betimleyici Anlatım İle İlgili Örnek Paragraflar

Öyküleyici Anlatım İle İlgili Örnekler

 Tartışmacı Anlatım İle İlgili Örnek Paragraflar

Kısaltmaların Yazılışı İle İlgili Kurallar Nelerdir ?

Kısaltmaların Yazılışı İle İlgili Kurallar Nelerdir ?

Kısaltma bir kelime , bir kavram , bir terim vb. sözcük ya da sözcük gruplarının içerdiği bir ya da birkaç harfin alınması ile yapılan simgeleştirmeye denir . Türkçede kısaltmalar ile ilgili belli başlı kurallar şunlardır :

1. Ülke , kitap , dergi ,kuruluş ve yön adlarının kısaltması yapılırken her kelimenin ilk harfi alınır ve büyük olarak yazılır .
Örnekler :
- TDK ( Türk Dil Kurumu )
- KKTC ( Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti )
- KB ( kuzeybatı )
- TDED ( Türk Dili Edebiyatı Dergisi )

Not 1 : Bazı kısaltmaların yapılışında kısaltmanın akılda kalması için her kelimenin  ilk harfini alma kuralının dışına çıkılabilmektedir . Mesela BOTAŞ ( Boru Hatları ile Petrol Taşıma Şirketi ) kısaltması bu duruma örnek olarak gösterilebilir .

Not 2 : Gelenekselleşmiş olarak T.C. ( Türkiye Cumhuriyeti ) ve T. ( Türkçe ) kısaltmaları haricinde büyük harflerle yapılan kısaltmalarda harfler arasında nokta kullanılmaz .

2. santimetre (cm) , milimetre (mm), kilogram (kg) gibi ölçü birimlerinin kısaltmalarında uluslararası kabul gören kısaltmalar kullanılmaktadır .

3. Kitap , dergi , kuruluş  , yön adları ve ölçü birimlerinin kısaltılması dışında kalan kısaltmalarda ilk harf ve kelimeyi oluşturan temel harfler esas alınır . Kısaltılan kelime özel isim , rütbe veya unvan ise ilk harf büyük olur eğer kısaltma cins isim ise ilk harf küçük olur .

Örnekler :
- Alm . ( Almanca )
- Alb . ( Albay )
- haz . ( hazırlayan )
- çev . ( çeviren )

Not 3 :
- Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen ekler yazılırken kelimenin okunuşu dikkate alınır .  ( kg'dan , cm'yi )
- Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen ekler yazılırken kısaltmanın son harfinin okunuşu dikkate alınır . ( TDK'den , MEB'de vb. )
- Bir kelime gibi okunabilen kısaltmalara getirilen ekler yazılırken kelimenin okunuşu dikkate alınır ( ASELSAN'ın , ESTAŞ'tan vb. )

Not 4 : Sonunda nokta bulunan kısaltmalara getirilen ekler yazılırken kesme işareti kullanılmaz .  ( Alm.dan vb. )
Özel İsimlerin Yazılışı İle İlgili Kurallar

Ad Aktarması ( Mecaz-ı Mürsel ) Nedir ?

Ad Aktarması ( Mecaz-ı Mürsel ) Nedir ?

Bir kelimenin benzetme gibi bir amaç taşımadan başka bir sözcüğün yerine kullanılmasına ad aktarması ya da mecaz-ı mürsel adı verilmektedir  . Ad aktarması değişik şekillerde meydana gelmektedir . Bunlar şu şekildedir :

1. İç-Dış İlişkisi :
Bir varlığın içi söylenerek dışının kastedilmesi ya da tersi biçimde dışının söylenerek içinin kastedilmesi şeklinde olur .

Örnekler :
- Hava soğuyunca hemen sobayı yaktık .  ( soba kelimesi ile sobanın dışı değil içi kastedilmiştir . )
- Yeni bir yer bulunca evi birkaç gün içerisinde taşıyacağız . ( ev kelimesi evin içerisindeki eşyalar kastedilmiştir . )

2. Bütün-Parça İlişkisi :
Bir varlığın bir parçasını söyleyerek bütününü kastetme ya da bütününü söyleyerek bir parçasını kastetme şeklinde olmaktadır .

Örnekler :
- Evlenme teklifini yaparken tek taş almayı düşünüyorum . ( tek taş yüzüğün bir parçasıdır . Tek taş diyerek yüzüğün tamamı kastedilmiştir . )
- Köşedeki apartmanda iki yıldır kiracı olarak yaşıyorum . ( apartman sözü ile apartmanın bir dairesi kastedilmiştir . )

3. Sanatçı - Eser İlişkisi :
Bir sanatçının adı söylenerek onun eserlerinin kastedilmesi şeklinde olmaktadır .

Örnekler :
- Son zamanlarda hemen hemen her gün Ömer Seyfettin okuyorum . ( Ömer Seyfettin denilerek onun eserleri kastedilmiştir . )
- Bizim kuşak Cemil Meriç okuyarak fikri altyapısını oluşturdu . ( Cemil Meriç ile onun eserleri kastedilmiştir . )

4. İnsan - Yer İlişkisi :
Bir şehir , kasaba , köy vb . yerleşim yerinin adını söyleyerek orada yaşayanları kastetme şeklinde olur .

Örnek :
- Şampiyonluk için tüm Sivas kenetlendi . ( Sivas sözü ile şehirdeki halk kastedilmiştir . )
- Ünlü sanatçıyı görmek için tüm şehir meydana toplandı . ( şehir sözü ile şehir halkı kastedilmiştir . )

5. Şehir- Yönetim İlişkisi :
- Bir ülkenin başkenti ya da en önemli şehri söylenerek o ülkenin yönetiminin kastedilmesi şeklinde olur .

Örnekler :
- Ankara bu karara şiddetli tepki gösterdi . ( Ankara ile hükümet kastedilmiştir . )

- Berlin-Moskova arasındaki gerilim tırmanıyor . ( Berlin ve Moskova denilerek Alman ve Rus hükümetleri kastedilmiştir . )

Yapısına Göre Cümleler İle İlgili Test Soruları

Yapısına Göre Cümleler İle İlgili Test Soruları

1. Maçın ardından kazanan takımı kutladılar .
Aşağıdaki cümlelerden hangisi yukarıdaki cümle ile yapıca özdeştir ?
A) Çocuklar buzda kolaylıkla yürüyor .
B) Dağlardan inen sular bu kuyuda birikiyor .
C) Yavaş yavaş yürüdü, yolun dışına çıktı .
D) Günlerce yürüdü, bu küçük köye ulaştı .
2. Aşağıdaki cümlelerden hangisi nesnesi ortak sıralı bir cümledir ?
A) Bana söylediklerine inanamıyor , niye böyle yaptığını anlamıyordum .
B) Sonunda güneş çıktı, etrafa ışıklarını saçtı .
C) Sebzeleri içeri taşıdık , kasalara özenle yerleştirdik .
D) Yağmur yağınca her yer ıslandı , etraf çamura boyandı .
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümle yoktur ?
A) Tatili fırsat bilip şehir dışına çıktık .
B) Ayağı kırılınca uzun süre futbol oynayamadı .
C) Onu görmek için günlerce yol gittim .
D) Kapının kırık kolunu yaptırdık .
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem ortak öge olarak kullanılmıştır ?
A) Acele edince meyveler masaya , tabak yere düştü .
B) İnternet teknoloji ürünüdür , işlerimizi kolaylaştırır .
C) Hava kararınca içeri girdi , ışıkları yaktı .
D) İşten gelince elbiselerini çıkardı , dolaba yerleştirdi .
5. Aşağıdakilerden hangisi yapısına göre diğerlerinden farklı bir cümledir ?
A) Gelecek günler umut veriyor .
B) Dün yeni bir palto aldım .
C) Akıllı insan düşünmeden konuşmaz .
D) Başarı yolunda çekilen çile kutsaldır .

6. Mehmet Akif'in şiirlerinde vatan ve memleket hasretini görebilirsiniz .
Yukarıdaki cümle yapısı bakımından nasıl bir cümledir ?
A) Tek yüklemli cümle
B) Birden fazla yüklemli cümle
C) Sıralı cümle
D) Bağlacı olan cümle
7. Para akıllı adamın elinde araç olur , görmemiş adamın eline geçerse silahtan farksız olur .
Yukarıdaki sözle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir ?
A) Nesnesi ortak sıralı cümledir
B) Öznesi ortak sıralı cümledir
C) Yüklemi ortak sıralı cümledir
D) Tümleci ortak sıralı cümledir
8. Aşağıdakilerden hangisi nesnesi ortak sıralı bir cümledir ?
A) Kış geldi, her yer karla kaplandı .
B) Kitabı aldı , öğretmene uzattı .
C) Okul açıldı , öğrenciler sınıfa girdi .
D) Havalar soğudu, kalın giyinmek lazım .
9. Paralı adam her işini yapar ; parasız adam ne yapacağını şaşırır .
Yukarıdaki cümle ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir ?
A) Tek yüklemli cümledir .
B) Birden fazla yüklemli cümledir .
C) Fiilimsi olan cümledir .
D) Bağlacı olan cümledir .
10.
1) Beni görünce ne yapacağını şaşırdı .
2) Köydeki tüm evler bir bir yıkıldı .
3) Babaannemi dün akşam hastaneye götürdük .
4) Beni arar aramaz hemen yanına koştum
Yukarıdaki cümlelerden hangileri basit yapılı cümledir ?
A) 1-2 
B) 3-4
C) 2-3
D) 1-4
11. Aşağıdakilerden hangisi “tek yüklemli, birden çok yargılı cümlelere” örnek olarak gösterilebilir?
A) Uzun bir aradan sonra elektrikler tekrar geldi.
B) Ahmet amca zamanı iyi değerlendirebiliyordu.
C) Ödevlerini yaptığı için annesi tebrik etti.
D) Kolay işleri kolay adamlar çok sever.

12. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapısı bakımından diğerlerinden farklıdır ?
A) Koşarak uzaklaşan adamın arkasından bakakaldık.
B) Son yaşanan gelişmeler bizleri derinden etkiledi.
C) Adam durmadan konuşuyor, kadın ise dinliyordu.

D) Geciken otobüsten iyice umudunu kesmişti. 


Yapısına Göre Cümleler İle İlgili Test

Anlamına Göre Cümleler İle İlgili Test

Yüklemin Yerine Göre Cümleler İle İlgili Test

Yüklemin Türüne Göre Cümleler İle İlgili Test
Cevap Anahtarı
1
B
2
C
3
D
4
A
5
B
6
A
7
B
8
B
9
B
10
C




11-C 12-C

Fabl Türü ve Özellikleri Maddeler Halinde

Fabl Türünün Özellikleri Maddeler Halinde

* İnsanlar arasında yaşanan olayları, bitkiler, hayvanlar ve cansız varlıklar arasında geçiyormuş gibi göstererek bu amaçla  insanlara ahlak dersi vermeyi amaçlayan masal türleridir.
* İntak ve teşhis sanatları üzerine kurulmuş bir türdür.
* Basit ahlakı sorunlara değinildiği gibi ,  büyük ahlakı sorunlar üzerine de değinir.
* Fabllar hem nesir hem de manzum biçiminde yazılan masallardır.
*  Didaktik  (öğretici) amacı vardır.
* Günlük yaşamla ilgili öğütler ve dersler verilir.

*  Fablların sonunda verilmek istenen mesaj genelde ahlak ile ilgilidir. Verilen mesaj açık ve net olmalıdır. Fablı okuyan kimse ne okuduğunu iyi anlamalı ve kendisine bir ders çıkarmalıdır.
* Eğitimde kullanılan  önemli türlerden biri de fabllardır.
* 8 ile 12 yaş grubu arasında olan çocuklar  fabl anlatılmasını ve kendilerinin fablı okumasından büyük mutluluk duyarlar. Ayrıca çocukların gelişimine de olumlu yönde etki eder.
* Fablın amacı   verilmek istenen ana düşünceyi  sade bir şekilde , birkaç olay yardımı ile en kısa yoldan açıklamaktır.
* Çocukların ilgisini çeken önemli bir türdür.
* Soyut olan kavramları somut bir şekilde anlattığı için çocukların eğitiminde büyük bir öneme sahiptir.
* Fablı okuyanlar orada verilmek istenen mesajı anlamada güçlük çekmezler.
* Verilmek istenen mesaj fablın sonunda özdeyiş ya da atasözleri ile belirtilir.
* Özveri, yardımseverlik,  elindekiler ile yetinme gibi bir çok olumlu davranışların çocuklara kazandırılmasını sağlayan önemli bir masal türüdür.

Metin Türleri İle İlgili Konu Anlatımı

Metin Türleri İle İlgili Konu Anlatımı

Türkçe dersi öğretim programında “farklı türde metinler yazar” kazanımı içerisinde metin türleri şu şekilde sıralanmıştır:

1.Olay Yazıları : Bir olayın, yer ve zaman gösterilerek , kahramanların etrafında kurgulanmasına olay yazıları denir . Öykü ,roman , masal , tiyatro ,   destan vb . metinler  bu türe örnek olarak gösterilebilir . Olaya dayalı yazılarda  genellikle öyküleyici anlatım şekli  kullanılır . Betimleyici anlatıma da özellikle de romanlarda çokça rastlanmaktadır . Olay yazılarında serim , düğüm  ve çözüm  adını verdiğimiz olay yazısı planına dikkat etmek gerekir .

Örnek : Akşam üzeri  dışarı çıktı . Deniz kenarına doğru sakin adımlarla ilerlemeye başladı . Sahilde kendi halinde yürüyen adam dikkatini çekti . Bu adam bu saatte yalnız başına burada ne yapıyor diye merak ederek yanına koştu . Adam yanına doğru koşan kişiyi görünce bir anda dertlerine ortak olacak birini bulmanın ümidi ile ona doğru baktı . (kahramanlar, olay, yer ve zaman ögeleri  kullanılmıştır.)

2. Düşünce Yazıları : Halkı ; sosyal, siyasi , bilimsel vb. konularda bilinçlendirmek maksadıyla düşünsel temelleri olan , bir kısmı kişisel fikirler olurken bir kısmı kanıtlanabilir ( nesnel ) gerçeklere dayanarak yazılan yazılara düşünce yazıları denir . En tipik örneklerini makaleler ve denemeler oluşturur . Makale ve denemelerin yanı sıra fıkra ( köşe yazısı ) , eleştiri vb. türler de düşünce yazılarına örnek olarak verilebilir . Tartışmacı ve açıklayıcı anlatım biçimleri düşünce yazılarında çokça kullanılmaktadır . Düşünceyi geliştirme yolları içerisinde de fikre dayalı eserler olması sebebiyle sayısal verilerden yararlanma , karşılaştırma , örneklendirme gibi düşünceyi geliştirme yolları kullanılır .  Düşünce yazılarında " giriş , gelişme ve sonuç " yazı planı kullanılmaktadır . 

Örnek :  Ahlak hal ve hareketlerimizi  inanç, kültür vb. kıstaslara  göre düzenlemektir . Meşhur  bir felsefeci  ahlakın temeli "Kendine yapılmasını istemediğin  bir şeyi başkasına yapmamaktır " diyor. Hakikaten de  bir evrensel ahlak yasası olacaksa temeline kesinlikle bu düşünce konulmalıdır . ( paragraf bir fikrin  ifadesidir ve içerisinde tanık göstermeye başvurularak savunulan fikir okuyucuya kabullendirilmeye çalışılmıştır ..)

3.Bildirme Yazıları :  İnsanlarla iletişim kurmak amacıyla yazılan yazılara bildirme yazıları adı verilir . Mektup, haber yazısı, dilekçe, rapor, tutanak  vb. metinler bildirme yazılarına örnek olarak söylenebilir .

4. Şiir : Duygu, düşünce ve hayallerin coşkulu  bir biçimde  dizeler halinde ifade edildiği ; estetik şekilde  yazılmış kendi içinde türleri bulunan manzum yazılara denir .