Ulama Nedir ?

Ulama Nedir ?
Ünsüz ile biten bir kelimeden sonra ünlü ile başlayan bir kelime geldiğinde birinci kelimenin sonundaki ünsüz harf ile ikinci kelimenin başındaki ünlü harfin birbirine bağlanarak okunmasına ulama denir . Yazım esnasında gösterilmeyen bu kural kelimeler okunurken kolaylık sağladığı için uygulanır .

Örnekler :
Aşağıdaki mısralarda altı çizili kısımlar birbirlerine ulanarak yani bağlanarak okunur .

- Seni bulmaktan önce aramak isterim
  Seni sevmekten önce anlamak isterim
  Seni bir yaşam boyu bitirmek değil de
  Sana hep hep yeniden başlamak isterim . ( Özdemir Asaf )

- Ben senin en çok sesini sevdim
   Buğulu çoğu zaman, taze bir ekmek gibi . ( Ümit Yaşar Oğuzcan )

- Oydu bir bakışta tanıdım onu
   Kuşlar bakımından uçarı ( Cemal Süreya )

- Yaş otuz beş yolun yarısı eder.
  Dante gibi ortasındayız ömrün. (Cahit Sıtkı Tarancı )

- Desem ki vakitlerden bir Nisan akşamıdır,
   Rüzgârların en ferahlatıcısı senden esiyor, ( Cahit Sıtkı Tarancı )

Not : Aralarında noktalama işareti bulunan kelimeler okunurken ulama yapılmaz . Çünkü noktalama işaretlerinde bir miktar duraklama yapmak gerekmektedir .

Örnekler :

- Marketten peynir , ekmek , ayran , et aldım .
- Yedek kulübesinden Ekrem , Ayhan , Erhan çağırıldı .

Belirlediğiniz Bir Konuda Bir Eleştiri Yazısı Yazınız

Belirlediğiniz Bir Konuda Bir Eleştiri Yazısı Yazınız
Eleştiri türünde örnek bir metin vermeden önce kısaca eleştiri türü hakkında bilgi verelim . Eleştiri bir sanat eseri ya da bir kitap ve ya herhangi bir konunun olumlu ve olumsuz özelliklerini  ortaya çıkarmak için yazılan yazılara verilen addır . Eleştiri türünde amaç bir eserin gerçek değerini ortaya çıkarmaktır . Bu türde yazar mümkün olduğu kadar nesnel olmaya gayret göstermelidir . Eleştiri türü ile ilgili yanlış bir algı bulunmaktadır . Eleştiri türü insanlarda genellikle olumsuz bir anlam çağrıştırır ancak eleştiri olumsuz özelliklerin yanı sıra olumlu özellikleri de ortaya çıkarma çabasıdır . Şimdi eleştiri türü ile ilgili bir örnek verelim :

Evlilik Programları


Son dönemde birçok televizyon kanalının vazgeçilmez programlarından bir tanesi de evlilik programları oldu . Bu programlar öz itibari ile yani hizmet etmek istediği amaç itibari ile kutsal bir görev üstlenmektedir . Akraba çevresi olmayan , kendine uygun eş bulamayan insanlar bu programlar sayesinde kendine uygun eş bulabilmektedir . Ancak maalesef bu kadar iyi niyetli bir düşünce ile ortaya çıkmalarına rağmen zamanla misyonlarını kaybetmişler ve bir reyting aracı haline gelmişlerdir . Daha fazla kazanç sağlamak adına da çoğu zaman ilişkiler tartışma ortamına çekilmeye ve evlendirmekten ziyade evlendirmemeye çalışma faaliyetine dönüşmektedir . Bu yönüyle kültürümüze zarar vermektedir .

6. Sınıf Edat, Bağlaç, Ünlem İle İlgili Test

6. Sınıf Edat , Bağlaç , Ünlem  İle İlgili Test Soruları
Edat , Bağlaç , Ünlem İle İlgili Test-1
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde " ve " bağlacı isim tamlamasında tamlayanları bağlama görevi ile ilgili kullanılmıştır ?
A) İnsanlar iyiyi ve güzeli aramalıdır .
B) Bu işletmede kapı ve pencere camı üretilmektedir .
C) Buraya gel ve yere attığın eşyaları topla !
D) Kalbim kırık ve düşüncelerim darmadağın oldu .
2. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bir edat kullanılmıştır ?
A) İnsanlarla anlaşmak zor olabiliyor .
B) Bugün dışarı çıkabilir miyim ?
C) Beni tanıyana kadar çok zaman geçti .
D) Yarınlar çok güzel olacak .
3. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde ünlem kullanılmıştır ?
A) Şu zor zamanlarımda ah bir yanımda olabilseydin .
B) Her gece gözlerim uykuya hasret kaldı .
C) Dünya daha yaşanılası bir yer olacak .
D) Kapalı kapılar ardında pazarlıklar sürüyor .
4. " Bu zor zamanlarımda ancak sen beni anlayabilirsin . "
Yukarıdaki cümlede altı çizili edatın cümleye kattığı anlamı aşağıdaki cümlelerin hangisinde karşılayan bir sözcük kullanılmıştır ?
A) İşlerimi bitirene kadar yanımda bekle .
B) Sonsuzluk gibi bir histi bu .
C) Yaşadıklarımı sadece sen hissedebilirsin .
D) Memlekete bu defa tren ile gideceğim .
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ve" bağlacı sıfatları bağlamak için kullanılmıştır ?
A) Yanımıza geldi ve ödevlerimizi sordu .
B) Arabanın ve evlerin fiyatı çok yükselmeye başladı .
C) Adam etrafındakilere sert ve soğuk bakıyordu .
D) Etrafta yeşil ve pembe çiçeklerden başka bir şey yoktu .

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat kullanılmamıştır ?
A) Yıllardan beri bu günü beklemiştim .
B) Sorularıma verdiği yanıtlar bir şairinki gibiydi .
C) Bugün yağmurun altında saatlerce gezdik .
D) Akşama kadar tüm işlerin bitmesi gerekiyor .
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ile" sözcüğü bağlaç olarak kullanılmıştır ?
A) Her yıl babası ile köye gidiyorlar .
B) Annesiyle babası ona karşı çok anlayışlıdır .
C) Bu yollardan ancak at arabasıyla geçilebilir .
D) Kendisiyle ilgili bazı sorunları bulunmakta .
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlem işareti gereksiz kullanılmıştır ?
A) Ey özgürlük seni de göreceğim bir gün !
B) Çocuk pencerenin önünde aman düşmesin !
C) Ah geçen yıllarım ne kadar da güzelmiş !
D) Ayağı kanayan çocuk "ah" dedi !
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "için" edatı cümleye amaç anlamı katmıştır ?
A) Başı ağrıdığı için ödevlerini yapamadı .
B) Alışveriş yapmak için markete gitti .
C) Çok konuştuğu için annesi uyardı .
D) Annesi öldüğü için yalnız kaldı .
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ilgeç ( edat ) kullanılmamıştır ?
A) Bugüne dek hiç hasta olmadım . 
B) Arı gibi çalışkan bir çocuktu .
C) Günlük ancak 50 soru çözebiliyorum .
D) Kahvaltıda peynir ile katmer yedik .
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlem işareti doğru olarak kullanılmıştır ?
A) Yeter , söz milletin !
B) Dışarıda müthiş bir patlama oldu !
C) Karşı apartmandan şiddetli bir gürültü geldi !
D) Kalabalık bir anda dağıldı !
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ki" bağlaç olarak kullanılmıştır ?
A) Yarınki toplantıya biz de katılalım .
B) Bugünkü yemek daha güzel olmuş .
C) Duydum ki beni çağırtmışsın .
D) Seninki yine çok sinirli gözüküyor .
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "yalnız" kelimesi edat olarak kullanılmıştır ?
A) Uzun zamandır yalnız yaşıyordu .
B) Adam bu evde yalnız kalmıştı .
C) Arabayı alırım yalnız parasını gelecek ay veririm.
D) Buralarda yalnız onun sözü dinlenir .
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "kadar" edatı cümleye yaklaşık anlamı katmıştır ?
A) Ölüm kadar soğuk bir yüzü vardı .
B) Bahçeye yüz kadar elma fidanı diktik .
C) Karanlık çökene kadar burada olmalısın.
D) Düne kadar beni hiç dikkate almazdın .
15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ancak" bağlaç olarak kullanılmıştır ?
A) Buralara ancak senede birkaç kez kar yağar .
B) Defterimi ancak sen okuyabilirsin .
C) Herkesi dinle ancak kendi kararını ver .
D) Okula ancak zil çaldıktan sonra girebilirsiniz .
Cevap Anahtarı
1
B
2
C
3
A
4
C
5
D
6
C
7
B
8
D
9
B
10
D
11
A
12
C
13
D
14
B
15
C



" Eskici " Metnindeki İsim Tamlamaları

" Eskici " Metnindeki İsim Tamlamaları

Eskici metnindeki isim tamlamalarına geçmeden önce kısaca isim tamlamaları ve özellikleri hakkında bilgi verelim :

İsim Tamlaması Nedir ?

En az iki ismin çeşitli ekler alarak bir varlığın adını karşılamak için kullanılmasına isim tamlaması denir. Bazı isimleri tek kelime ile ifade etmek mümkün olmaz . Böylesi durumlarda isim tamlamaları imdadımıza yetişir . İsim tamlamalarında birinci kelimeye " tamlayan " , ikinci kelimeye " tamlanan " denir . İsim tamlamaları üçe ayrılır :

1. Belirtili İsim Tamlamaları : Hem tamlayanın hem de tamlananın ek aldığı tamlamalara belirtili isim tamlamaları denir .

Örnekler :

Ev-in dış -ı
Koltuk-un renk-i
Irmak-ın su-y-u

2. Belirtisiz İsim Tamlamaları : Tamlayanın ek almadığı tamlananın ek aldığı isim tamlamalarıdır .

Örnekler :

Akşam güneş-i
Kapı kol-u
Dert küp-ü

3. Zincirleme İsim Tamlaması : En az iki isim tamlamasının iç içe geçmesi ile oluşan isim tamlamalarına denir .

Örnekler :

Çocuğun oyuncağının rengi
Müdür odasının kapısı
Çay bardağının kulpu

" Eskici " Metninde Yer Alan İsim Tamlamaları ve Çeşitleri

- komşu-nun yardım-ı (belirtili isim tamlaması)
- halası-nın yan-ı ( belirtili isim tamlaması )
- Filistin-in ücra bir kasaba -s- ı  ( belirtili isim tamlaması )
- Cankurtaran simitler-i ( belirtisiz isim tamlaması )
- güverte yolcular-ı ( belirtisiz isim tamlaması )
- portakal bahçeler - i ( belirtisiz isim tamlaması )
- halası-nın yan-ı ( belirtili isim tamlaması )
- entarileri-nin üst-ü  ( belirtili isim tamlaması )
- deniz alt-ı ( belirtisiz isim tamlaması )
- saçları-nın orta-sı ( belirtili isim tamlaması )
- yer sofra-sı ( belirtisiz isim tamlaması )
- ev-in avlu-su ( belirtili isim tamlaması )
- ayakkabılar-ın alt-ı ( belirtili isim tamlaması )
- Türk çocuğu ( belirtisiz isim tamlaması )
- gözleri-nin ak-ı ( belirtili isim tamlaması )
- o-nun iş-i ( belirtili isim tamlaması )
- göğsü-nün orta-sı ( belirtili isim tamlaması )
- cehennem-in bucak-ı ( belirtili isim tamlaması )
- komşusu-nun oğul-u ( belirtili isim tamlaması )
- hasta otomobil-i  ( belirtisiz isim tamlaması )
- yurdu-nun dere-si ( belirtili isim tamlaması )
- çiriş çanak-ı ( belirtisiz isim tamlaması )
- dışarı-nın renk-i ( belirtili isim tamlaması )
- gözleri-nin dolduğu ( belirtili isim tamlaması ) 

Yön İsimlerinin Yazımı İle İlgili Kurallar

Yön İsimlerinin Yazımı İle İlgili Kurallar

Yön isimlerinin yazımı ile ilgili kurallar şu şekildedir :

- Yer - yön bildiren doğu , batı , kuzey , güney , orta , kuzeydoğu , kuzeybatı , güneydoğu , güneybatı gibi kelimeler özel isimlerden önce kullanıldıklarında büyük harfle başlar , yalnız kullanıldıklarında ya da yer adından sonra kullanıldıklarında ise küçük harfle başlar .

- Annem ve babam yaz tatilinde Güney Amerika'yı görmek istiyor .
- Hayatım boyunca Amerika'nın güneyindeki ülkeleri merak etmişimdir .

- Türk milleti bu topraklara Orta Asya'dan gelerek yerleşmiş .
- Atalarımızın yurdu Asya'nın ortasındaki bozkırlardır .

- Bu yıl Kuzey Avrupa şiddetli kar yağışının etkisi altında kaldı .
- Bu yıl Avrupa'nın kuzeyinde şiddetli yağışları etkili oldu .

- Gelecek yıl Batı Afrika'da salgın hastalıkların artmasından endişe ediliyor .
- Gelecek yıl Afrika'nın batısında salgın hastalıkların artmasından endişe ediliyor .

Not : Yer-yön bildiren kelimeler bir medeniyeti kastedecek şekilde kullanılıyorsa ya da bir insan topluluğunun yerini tutuyorsa büyük harfle başlar .

-  Terör konusunda Batı iki yüzlü bir tavır ortaya koymakta . ( " Batı " sözcüğü Avrupa medeniyeti anlamında kullanılmıştır . )
- Geçen yıl Doğu sürekli kötü haberler duymak zorunda kaldı . ( " Doğu " sözcüğü bu bölgede yaşayan halkların yerine kullanılmıştır . )

- Osmanlı Devleti son dönemlerinde Batı'nın tesiri altında kalmıştır . ( " Batı " sözcüğü Avrupa medeniyeti anlamında kullanılmıştır . )