Fiilde Anlam Kayması İle İlgili Örnekler

Özet : 7.Sınıf Konu Anlatımı, 15 tane zaman ve anlam kaymasına örnek cümle, zaman kayması ile ilgili örnek cümleler, kip kayması ile ilgili örnek cümleler 

     Bir haber ya da dilek kipinin başka bir kipi kastedecek şekilde kullanılmasına " fiilde anlam kayması " denir . Fiillerde anlam kaymasının diğer adları zaman kayması ve kip kaymasıdır . Fiillerde anlam kayması şu şekillerde olabilir :

- Görülen geçmiş zaman yerine geniş zaman kullanılabilir .
  Yıllarca  çalışır ve sonunda başarır . ( çalıştı / başardı )

- Öğrenilen geçmiş zaman yerine geniş zaman kullanılabilir .
   Keloğlan bir gün padişahin sarayına gider . ( gitmiş )

- Şimdiki zaman yerine geniş zaman kullanılabilir .
    Niye böyle davrandğınızı bilirim . ( biliyorum )

- Gelecek zaman yerine geniş zaman kullanılabilir .
    Bizim takım bu haberi öğrenince çok sevinir . ( sevinecek )

- Emir kipi yerine geniş zaman kipi kullanılabilir .
    Yarın buraya gelir gerekli evrakları alırsın ( gel / al )

- Görülen geçmiş zaman yerine şimdiki zaman kullanılabilir .
   Olanları görür görmez oraya koşuyorum . ( koştum )

- Gelecek zaman yerine şimdiki zaman kipi kullanılabilir .
    Üç ay sonra yanına geliyorum . ( gelecek zaman )

- Geniş zaman yerine şimdiki zaman kipi kullanılabilir .
    Her geldiğinde bizim mekana uğruyor . ( uğrar )

- Emir kipi yerine gelecek zaman kipi kullanılabilir .
    Bu ödevi üç gün içerisinde yapacaksın . ( yap )

- Gereklilik kipi yerine gelecek zaman kullanılabilir .
    Yüzündeki yaralar stresten olacak . ( olmalı )

- Görülen geçmiş zaman yerine istek kipi kullanılabilir .
    Bir anda adamla yüz yüze gelmeyeyim mi ( geldim )

- Emir kipi yerine istek kipi kullanılabilir .
    Sorumluluklarımıza dikkat edelim . ( edin )

- Emir kipi yerine gereklilik kipi kullanılabilir .
    Aynı hatayı bir daha yapmamalısın ( yapma )

- İstek kipi yerine emir kipi kullanılabilir .
    Hayatta her istediğiniz olsun ( istek anlamı var )

- Şimdiki zaman yerine öğrenilen geçmiş zaman kullanılabilir .
   Kimi aramıştınız ? ( arıyorsunuz )

Anlam Kayması İle İlgili Örnekler

1. Adam bir de bakar ki kimse kalmamış yanında ( bakmış ki )
2. Az bekle birazdan kalkarız . ( kalkacağız )
3. Cuma günleri büyüklerimizi ziyaret ediyoruz . ( ederiz )
4. Bu tür sürprizleri her zaman yapıyor . ( yapar )
5. Tatile iki ay sonra gideriz . ( gideceğiz )
6. Sana tanıdığım süreyi iyi değerlendireceksin . ( değerlendir )
7. Babam bunu duyunca çok üzülür . ( üzülecek )
8. Her yıl köyünü ziyaret ediyor . ( eder )
9. Yarın sınava giriyorum . ( gireceğim )

Konuşma Yanlışları - 3

3. Bilmemekle İlgili Konuşma Yanlışları

Bilmemekten kaynaklanan konuşma yanlışları şunlardır :

Konuşma Yanlışlarını Bilmemek : Konuşma yanlışlıkları ve bu yanlışların nasıl düzeltileceği konusunda bilgi sahibi olmayan insanların konuşmaları yanlışlıklarla doludur .

Konuşma Kurallarını Bilmemek : İyi bir konuşmanın kurallarını bilmeden yapılan bir konuşma muhakkak ki güzel olmayacaktır . Kişi konuşma kurallarını bilmemesine sığınmamalı iyi bir konuşmanın kurallarını öğrenmelidir .

Konuşma Türlerini Bilmemek : Günlük bir konu hakkında konuşurken bilmediği bir konuyu biliyormuş havasında konuşmak , konuşmayı sen ben havasına sokmak , konuşurken konuyu kişlik boyutuna indirmek , karşıdaki kişinin sözünü kesmek , hoşgörüsüz ve sabırsız olmak ; konulu konuşmalarda  ya da topluluk önünde yapılan konuşmalarda is ekonuyu saptırmak , inandırıcı olmamak gibi hususlar konuşma türlerini bilmemekten kaynaklanır .

Konuşma türlerinin tamamında ortak özellik " inandırıcı " olmaya çalışmaktır . İnandırıcı olmayan bir konuşma güzel değildir .


Planlı Konuşmayı Bilmemek : Bir törende ve ya bir topluluk karşısında konuşma yapacak olanlar konuşmalarını bir plan etrafında hazırlamalıdır . Konuşma planında konuya nasıl girileceği , hangi konular üzerinde durulacağı , konuşmanın nasıl sona erdirileceği gibi hususlar üzerinde durulur . İyi bir konuşmanın anahtarı planlı konuşma becerisinden geçer .

Konuşma Yanlışları - 1 Konuşma Yanlışları - 2
Konuşma Yanlışları - 3

Sebep-sonuç, Amaç-sonuç , Koşul-sonuç, İçerik, Üslup , Aşamalı Durum Örnekleri

Özet : 10 tane amaç-sonuç 10 tane neden-sonuç cümlesi 10 tane koşul cümlesi 10 tane içerik cümlesi 10 tane uslup 10 tane aşamalı durum bildiren cümle

10 Tane Sebep-Sonuç Cümlesi

1. Ders çalışamadığı için sınavda başarılı olamadı .
2. Babası kızdığı için akşamları dışarı çıkamıyor .
3. Kimseyi rahatsız etmeyelim diye sessizce çıktılar .
4. Çok kar yağınca maçlar iptal edildi .
5. Kaynak yetersizliğinden işler bitirilemiyor .
6. Okulların kapanmasıyla tatil yerleri canlandı .
7. Sinirli olduğu için doğru kararlar veremiyordu .
8. Kardeşini çok sevdiği için her şeye tahammül ediyordu .
9. Sana kızgınım çünkü beni çok üzdün
10. İşler iyi gitmediğinden dükkanı kapattık .

10 Tane Amaç - Sonuç Cümlesi

1. İstediği bölüme gidebilmek için çok çalışmış .
2. Gördüklerini anlatmak üzere mahkemeye başvurdu .
3. Daha sağlıklı olayım diye spor yapıyor .
4. Hocanın gözüne girmek maksadıyla dah çok gayret gösteriyor .
5. İyi bir adam olsun diye sürekli nasihat ediyorum .
6. Kalem almak için kırtasiyeye gittik .
7. Yakınlarını ziyaret etmek üzere yurt dışına çıktı .
8. Daha çok kazanmak için yeni bir işe girdi .
9. İyileşeyim diye Allah ' a dua ediyor .
10. İnsanları anlamak için çok uğraşıyorum .

10 Tane Koşul - Sonuç Cümlesi

1. Sorumluluklarını yaparsan parka gidebilirsin .
2. Müzik dinleyebilirsin ama kimseyi rahatsız etmeden.
3. Yarın getirmek üzere kitabımı alabilirsin .
4. Ben sana her istediğini alırım yeter ki beni üzme.
5. Meyve sebze yersen sağlıklı bir çocuk olursun .
6. Beni anlamadıkça sana yeni bir sözüm yok .
7. Yemeğe gelirim ama hesabı ben ödeyeceğim .
8. Çok kitap okursan paragraf sorularını rahat çözersin .
9. Beni üzmezsen sana sürprizim var .
10 . Uslu durursan hediyeyi alırsın .

10 Tane İçerik Cümlesi

1. Kitapta Suriye ' de yaşanan dram anlatılıyor .
2. Şiirlerinde çoğunlukla aşk ve ayrılık temalarını ele alıyor .
3. Onun şiirlerinde Anadolu insanın tüm temizliği vardır .
4. Yazar iç dünyasındaki bunamlımları ve tezatları anlatıyor .
5. Romanlarında kadın olmanın zorluklarını ele alıyor .
6. Eserlerinde hümanist konular ön plana çıkmakta .
7. Çalıkuşu romanında Anadolu ' ya giden idealist bir öğretmen anlatılmaktadır .
8. "Toprak Ana" Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarını anlatmaktadır .
9. Şiirlerinde hayata bakışına dair izler bulmak mümkündür .
10 . Yazar bu eserinde modern zamanlardaki insanın yalnızlığını dile getiriyor .

10 Tane Üslup Cümlesi

1. Eserlerinde kolay anlaşılır bir dil kullanmayı tercih ediyor .
2. Divan edebiyatı aşırı santlı ve ağır dili sebebiyle yüksek zümre edebiyatı olarak adlandırılmıştır .
3. Yunus Emre yüzyıllar öncesinde açık ve anlaşılır bir dil kullanmayı başarabilmiştir .
4. Akıcı olmayan bir anlatım ne kadar da sanatlı olsa halka birşey veremez .
5. Yazılarında okuyucuyla konuşuyormuş gibi bir hava yakalamayı başarmış .
6. Nef ' i iğneleyici dili ile dikkat çeken bir şair olmuştur .
7. Hikayelerindeki kahramanlar yöresel bir ağızla konuşturulmuştur .
8. Eserde ağır bir dil kullanması anlaşılırlığını zorlaştırmıştır .
9. Yazılarında atasözü , deyim ve kalıplaşmış ifadelerden çok fazla yararlanmıştır .
10. Devrik cümleler bu eserde dikkatimizi çeken en önemli ayrıntı oldu .

10 Tane Aşamalı Durum Bildiren Cümle

1. Kazadan sonra her geçen gün biraz daha iyileşiyor .
2. Bu mevsimde havalar gittikçe soğumaya başlar .
3. Ülkemizin ekonomisi her geçen yıl büyümeye devam ediyor .
4. Irmağın suyu giderek azalıyor .
5. Bu seviyeye çalışa çalışa ulaştı .
6. Bir şairin değeri yıllar geçtikçe daha iyi anlaşılır .
7. Yeni okuluma giderek ısınmaya başladım .
8. Ülkemiz her yıl biraz daha kuraklaşıyor .
9. Çocuk her geçen gün daha da şirinleşiyor .

10 . Zorlukların üstesinden adım adım geldi . 

Fiilimsilerin Fiiller ve İsim Soylu Sözcüklerden Farkı

Özet : Fiilimsilerin fiiller ve isim soylu sözcüklerden farkını kavrar. 

Fiilimsilerin Fiiller ve İsim Soylu Sözcüklerden Farkı


Adından da anlaşılacağı gibi fiilimsiler fillere benzemekle beraber fillerden ayrı yani farklı olan  kelimelerdir. Fiilimsilerin fiil ve isim soylu sözcüklerden farklarını şu şekilde sıralayabiliriz :

- Fiilimsiler bir cümlede yan cümle adını verdiğimiz kısmı oluştururken fiiller cümlenin temel cümle kısmını oluşturur .

Örnek : Komşumuz düşünerek buradan geçti. ( "düşünerek" yan cümle, "geçti" fiildir. )

- Fiilimsiler fiil özelliklerini kaybettiği için ek fiil alarak yüklem olabilirler , fiiller ise kip ve kişi eki alarak yüklem olurlar .

Örnek :

*Ailesini  görünce çok şaşırdı . ( şaşır- fiili -di zaman eki ile çekimlenerek yüklem olmuştur. )
* Hayatı değerli ve anlamlı kılan küçük şeylere sevinmektir. ( sevinmek fiilimsisi ek fiilin geniş zamanını ( - dır ) alarak yüklem olmuştur. )

- Yüklemi fiilimsi olan cümleler yüklemin türüne göre isim cümlesi iken , yüklemi fiil olan cümleler fiil cümlesidir .

- Tüm fiilimsi ekleri yapım ekidir ve fiilimsi eki alan tüm kelimeler türemiştir . Ancak unutmamak gerekir ki fiilden türeyen isimlerin tümü fiilimsi değildir . Bunu ayırt etmenin en kolay yolu olumsuzluk ekidir . Fiilimsilerde fiil anlamı devam ettiği için olumsuzları yapılabilir ama fiilden isim olan kelimelerin olumsuzu yapılamaz . 

Örnek : Duymak fiilimsidir ve duymamak şeklinde olumsuzu yapılabilir fakat  saygı  fiilden türemiş bir isimdir ve say-ma-gı  şeklinde olumsuzu yapılamaz.

- Fiilimsiler kişlere göre çekimlenemez ancak fiiller çekimlenebilir . 



Örnek : Sus- fiili sustum, sustun, sustu… gibi çekimlenirken "susmak" fiilimsisi çekimlenemez.


Destekleyici ve Açıklayıcı İfadeler

Destekleyici ve Açıklayıcı İfadeler Nelerdir ?

     Anlattıklarımızın daha anlaşılır olmasını sağlayan bazı ifadeler vardır . Bu gibi ifadelere açıklayıcı ve destekleyici ifadeler denir .

     Açıklayıcı ve destekleyici ifadeler şunlardır : Yani , başka bir deyişle , açıkçası , üstelik , özellikle , örneğin , örnek olarak , hatta , gerekirse vb .

Örnekler :

- Her zaman özgüvenimiz olmalı yani kendimize güvenmeyi bilmeliyiz .

- Bu kadar kızacağını düşünmemiştim doğrusu ben de çok şaşırdım .

- Müzi ruhun gıdasıdır başka bir deyişle müzik hayatımızın anlamıdır .

- Kimin bu şakayı yaptığını bilmiyordum ama açıkçası tahmin ediyordum .

- Sınıfın en zekilerinden di hatta en zekisiydi diyebilirim .

- Bazı kitapları tekrar tekrar okumak gerekir . Örneğin " Sol ayağım " böyle bir kitaptır .

- Hayallerimiz gerçekçi olmalıdır . Yani ulaşılamayacak hedefler hayal kırıklığına neden olabilir .
- Su o kadar temizdi ki adeta dibi görünüyordu .

- Bizim takım maçı kazandı daha doğrusu rakibini sahadan sildi .


- Bazı huylarımı hiç sevmiyorum hatta nefret ediyorum .

Konuşma Yanlışları - 2

2. Söyleyişle İlgili Konuşma Yanlışları

Kelimeleri , Sesleri Uzatmak :

" eee, eee!" şeklinde sözcüklerin ya da seslerin uzatıldığını görürüz . Hatta bazıları bunu neredeyse her kelimesinin sonunda tekrar etmeye başlar .
Bu tarz bir konuşma şekli konuşanın söyleyeceklerini hatırlayamaması , dikkatsizliği vb. sebeple olabilir . Böyle bir konuşmacıyı dinleyenler konuşmanın bir an önce bitmesi için adeta dua ederler .

Sözcükleri Yinelemek :

Konuşurken gerekmediği halde bazı sözcükleri tekrar etmenin alışkanlık haline geldiği insanlar vardır . Konuyu iyi bilmemek , alışkanlık  ya da anlatım yetersizliği sebebiyle ortaya çıkan bu durum konuşmayı olumsuz yönde etkiler .

Kaba , Argo Sözler :

Görgüsüz , eğitim almamış , kibarlığa aykırı sözlere  " kaba söz " ; genellikle kabadayı diye tabir edilen tiplere yakışan sözlere ise " argo " denir . Çoğu zaman bu sözler samimi insanlar arasında bile hoş karşılanmayabilir . Bu tür sözler güzel konuşmada olamaz .

Sözü Gevelemek :

Boş laflarla sözü uzatıp asıl amacı bir türlü söylememe ya da söyleyememeye " geveleme " denir . Sadede gelmeden lafı uzatıp durmak , sürekli konuyu dağıtmak güzel konuşmaya uygun değildir .

Konuşma Yanlışları - 1 Konuşma Yanlışları - 2
Konuşma Yanlışları -3

Konuşma Yanlışları - 1


     Güzel konuşmayı " konuşma yanlışları yapmadan yapılan konuşma olarak " olarak tanımlayabiliriz . Konuşma yanlışları üç ana başlık altında incelenebilir :

- Davranışlarla İlgili Konuşma Yanlışları
- Söyleyişle İlgili Konuşma Yanlışları
- Bilmemekle İlgili Konuşma Yanlışları 

1. Davranışla İlgili Konuşma Yanlışları

Bir kimse ya da olay karşısında takınılan tutuma davranış adı verilir . Davranışlar sözlerle , eylemlerle ya da hem sözlerle hem eylemlerrle gerçekleşir . Yanlış davranışların konuşma ile ilgili olanları şunlardır :

Kendini Beğenmek

    Kişinin kendisi dışındakilere göre kendini daha üstün görmesine kendine beğenme denir . Kendini beğenme konuşmalarda karşıdaki kişileri dinlememe, dinlese bile onların sözlerin sözlerine değer vermeme şeklinde gerçekleşir . Bu tür insanlarla kimse konuşmak istemez . Bu kişiler başkalarına dilleri ile saldırdıkları için konuşmaları da son derece kırıcı olur . İnsan yaptığı güzel şeyleri elbette beğenebilir ancak bu başkalarını küçük görme şeklinde olmamalıdır .

Kendini Yetersiz Bulmak

Kişinin kendisini değersiz ve eksik görmesi durumu da bir konuşma yanlışıdır . Böylesi insanlar kendini beğenme de olduğu gibi karşısındakini değil bizzat kendini küçük görür . Bu tr insanlar konuşmalarında kendine güvenden uzak ve ezik bir tutum sergilerler

Bencillik

Bencilik kendisini ve çıkarlarını aşırı derecede düşünmek demektir . Bu tür insanlar hep " BEN" kavramını ön plana çıkarır . Bir ortamda sürekli kendisinden bahsedilmesini ister . Bu tutum ise konuşmalarının başkaları tarafından dinlenilmemesine ve sıkıcı olmasına sebep olur .

Çok Konuşmak ( Gevezelik )

Sürekli konuşan , başkalarının konuşmasına fırsat vermeyen , yerli yersiz , gerekli gereksiz devamlı konuşmak isteyen insanlara geveze denir . Her insan kendi konuşma süresi kadar karşısındakine de konuşma hakkı tanımalıdır . gevezelik bu kurala aykırı davranılması sebebiyle bir konuşma yanlışıdır . Böyle insanlar sürekli konuştuğu için karşısındaki insanları sıkar .

Alaycılık

Karşısındaki insanların konuşmalarıyla dalga geçme huyuna alaycılık denir . Konuşmalarında alaycı davranış sergileyen insanlar karşısındakini küçük düşürür ve insanları kendinden uzaklaştırır .

Eleştiriler , Yersiz Çıkışlar

Beklenmedik bir anda , çoğu zaman da kişinin kendisi ile alakalı olmamasına rağmen bir anda yaptığı sert, kırıcı konuşmalara " yersiz çıkışlar " denir . Bir düşüncenin yanlışlığını düşünerek yapılan ama eleştiri kurallarına uymayan kaba, sert çıkışlara eleştiri denir . Bu tutumlar üslup sorunu oluşturduğu için ve karşıdaki insanı kırıcı nitelikte olduğu için konuşma yanlışlarıdır .

Boşboğazlık

     Sır olarak söylenen şeyleri bile bir anda söyleyiveren , yerli yersiz konuşan insanlara " boşboğaz " denir . Bu tip insanların niyetleri kötü olmasa bile yanlış bir konuşma tutumu içerisinde oldukları için insanlar tarafından dışlanırlar .

Kırıcılık

Kaba ve sert konuşmalara kırıcı konuşma denir . Kırılan bir cam nasıl ki eski haline getirilemezse kırılan bir insan da eskisi gibi olamaz . Bu sebeple kırıcı konuşmamak gerekir .

Sözü Kesme , İlgisizlik

Bir kişi ile konuşurken kafadan başka şeyler geçirmek ve sürekli "ne dediniz " gibi sorular sormak ilgisizliğin , birisi konuşurken devamlı araya girmek , onun sözünü bitirmesini engellemek de başkasının sözünü kesmenin belirtileridir .  Sebep ne olursa olsun birinin konuşmasına karşı ilgisizlik ve sözünü kesme gibi davranışlar son derece yanlıştır . Doğru olan sabır ve saygı ile dinlemek ve uygun yerde sorularımız varsa sormaktır .

Yapmacıklık

Tavır ve davranışlardaki sahteciliğe yapmacıklık denir . Yapmacık konuşmalar samimiyetten uzak olur .

Övünmek

Bir yönü ile kendini diğer insanlardan üstün görme ve bunu sürekli dillendirmeye övünmek denir . Bu gibi insanlar konuşurken genellikle " övünmek olmasın da ..." gibi ifadelerle söze başlarlar . Övünmek iyi bir davranış değildir . Bu yüzden konuşmalarımızda övünmekten kaçınmalıyız .

Dedikodu Yapmak

Ortamda bulunmayan biri hakkında konuşmaya dedikodo denir . Dedikodu yapılan insn eleştirilir , kınanır ve onun davranışları yargılanır . Bu durum hoş bir konuşma tutumu değildir .

Tehdit

Bir kişiye göz dağı vermek onu korkutmak gibi söz ve davranışlara tehdit adı verilir . Bu davranışlar ve konuşmalar kabalığa dayandığı için son derece yanlıştır .

Kişilik Yapmak

Konuşmayı " ben - sen " şekline sokmaya denir . Yani konu dışına çıkarak tarafların birbirlerinin kişiliğine yönelik sataşmalarda bulunmasına denir . Konuşmalarda konu dışına çıkılarak kişilik karıştırılmamalıdır .

Tartışmak

Tartışmayı iki boyutlu olarak düşünebiliriz . Panel , sempozyum vb. türlerde tartışma gerçeği ortaya çıkarıcı bir rol üstlenir ve faydalıdır . Bir de insanların birbirine saldırması şeklindeki tartışma vardır ki bu son derece yanlıştır .

Kesin Konuşmak

Hep benim dediğim doğrudur şeklindeki ya da insanları bir düşünceye inanmaya zorlamaya " kesin konuşma " denir . Hoşgörüden uzak ve kaba bir dil kullanıldığı için bu da yanlış bir konuşma tutumudur .

Konuşma Yanlışları - 1 Konuşma Yanlışları - 2
Konuşma Yanlışları -3