6.Sınıf Konu Anlatımı etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
6.Sınıf Konu Anlatımı etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

Yan Anlam Nedir ?

Bir kelimenin gerçek anlamından tamamen kopmadan yeni bir anlam kazanmasına yan anlam denir . Yan anlamı en güzel ve anlaşılır şekilde şöyle özetleyebiliriz : Yan anlam gerçek anlam ile mecaz anlam arasındadır . Sözcüğün gerçek anlamıyla benzetme , yakıştırma yoluyla oluşan anlamdır . Bu yüzden yan anlama " yakıştırmalı anlam " adı da verilmektedir . 
- Sınıf kapısının kolu kırılmıştı . ( Kapıyı açıp kapamaya yarayan kısım insandakine benzetilerek kol olarak adlandırılmıştır . )

 - Dağın başı dumanlanmıştı . ( İnsanlarda en yüksek nokta baş olduğu için dağın yüksek noktasına da baş denilerek yan anlam oluşturulmuştur . )

 - Masanın ayağı iyice eskimeye başlamıştı . ( İnsanların ya da diğer canlıların dik durmasını sağlayan uzvu ayaktır  . Masanın da dik durmasını sağlayan bu kısmına yakıştırma yoluyla ayak denilmiştir .)

 - Testerenin dişleri keskinliğini kaybetmeye başladı . ( İnsanlardaki dişlere benzediği için testerenin kesen kısımlarına da diş denilmiştir . )

 - Ayakkabının burnunu yere sürte sürte iyice eskitmişti . ( Ayakkabının ucundaki sivri kısma insandakine benzetme yoluyla burun denilmiştir . )

 - Şişenin ağzı kırılmıştı . ( Şişenin giriş kısmı insandakine benzetilerek ağız denilmiştir . )

 - Dağın eteği iyice yeşillenmişti . ( Dağın çan şeklindeki alt kısmına benzetme yoluyla etek denilmiştir . )

 - Lavabo için dirsek almaya gitti . ( benzetme yoluyla kavisli boru parçasına dirsek denilmiştir . ) 


Not : Yeni Türkçe dersi öğretim programı ile birlikte yan anlam müfredattan çıkarılmıştır . Ortaokullarda yan anlamlı kelimeler gerçek anlam içerisine dahil edilmiştir . 

İsimler İle İlgili Konu Anlatımı

İsimler İle İlgili Konu Anlatımı 

Somut ve ya soyut var olan tüm varlık ve kavramları karşılayan kelimelere isim denilmektedir . İsimlar varlıkların tanınmasını ve diğer varlıklardan ayırt edilmesini sağlar . Örneğin; her tarafı su ile çevrili olan toprak parçasına "ada" adı verilir . İsimler kolay iletişim kurabilmek için vazgeçilmez kelimelerdir . İsimler olmasaydı yukarıdaki örnekte olduğu gibi her varlığı tarif ederek anlatmaya çalışırdık ve bu da çok zor olurdu . İsimler bazı özellikleri dikkate alınarak üç grup altında toplanabilir : 
 1. Varlıklara Verilişlerine Göre İsimler : İsimleri varlıklara verilişlerine göre ikiye ayırabiliriz :

A. Özel İsimler :   Tek bir varlığı aklımıza getiren isimlere özel isim denilmektedir . Kişilere verilen isimler özel isimlere örnektir mesela . Bazılarının aklına " Mehmet " adında yüzlerce , binlerce insan var nasıl özel isim oluyor ? diye bir soru gelebilir . Evet Mehmet ismi yüzlercedir ama söyleyen kişi o an için yalnızca bir kişiyi kastederek söylemektedir . 
 Örnekler : Harun , Antalya , Türkiye , Avrupa , Türkiye Büyük Millet Meclisi
 B. Cins İsimler : Bir türün tamamını karşılayan kelimelere cins isim adı verilmektedir . Mesela Ali , Ayşe kişi isimleridir . Dünya üzerindeki tüm kişileri anlatmak için kullandığımız ortak kelimesi ise "insan" dır . İnsan sözcüğü türün tamamını kapsayan kelime olduğu için cins isimdir . Cins isimlerle ilgili bir örnek olarak da şunu söyleyebiliriz : rengi , şekli , boyutları itibariyle farklı farklı olsa da oturmamıza yarayan araçların genel adı  "sandalye" dir .
 Örnek : Çiçek , araba , kedi , bebek , ev ...

 2. Oluşlarına Göre İsimler : Oluşlarına göre isimleri ikiye ayırırız :
A. Somut İsimler : Beş duyu organımızdan en az biri ile varlığını algılayabildiğimiz varlıkların adlarına somut isim denir . Örneğin; koltuk ismi görme , dokunma duyuları ile algılanabildiği için somuttur . 
 Örnekler:rüzgar , su , defter , telefon ...
 B. Soyut İsimler : Duyu organlarımızın herhangi biri ile algılayamadığımız , varlıklarını başka yollarla ( sezgi ) hissettiğimiz varlık ya da kavramların adına soyut isim denir . Örneğin sevgi kelimesini duyu organları ile algılayamayız ancak bize karşı gösterilen davranışlara bakarak g-hissedebiliriz .
 Örnekler: sevinç , hayal , rüya , korku , hüzün , endişe ...
 3. Sayılarına Göre İsimler : İsimler sayılarına göre üçe ayrılır :
 A. Tekil İsimler : Söylendiği zaman tek bir tane varlığı aklımıza getiren isimlere tekil isim adı verilmektedir . Bu isimler çoğul eki almazlar .
 Örnekler : yastık , saat , kitap , ayna ...
 B. Çoğul İsimler : Sayı olarak birden fazla varlığı anlatan ve -lar/-ler eki alan kelimelere çoğul isim denir . 
 Örnekler : yastıklar , saatler, kitaplar, aynalar ...
 C. Topluluk İsimleri : -lar/ -ler eki almadığı için yapı olarak tekil görünmesine karşın anlam olarak çoğul olan isimlere topluluk isimleri denir . Örneğin; " sürü " kelimesi -lar/-ler eki almadığı için tekil gibi gözükmesine rağmen yüzlerce hayvan biraya gelince sürü oluştuğu için sürü kelimesine topluluk ismi deriz . 
Örnekler : halk , demet , sürü , orman , düzine ... 

Ses Bilgisi- 1 (Büyük Ünlü Uyumu, Küçük Ünlü Uyumu)

1. Büyük Ünlü Uyumu
Diğer adına kalınlık-incelik uyumu da denir. Bu kurala göre Türkçe bir kelimenin ilk ünlüsü kalın ise diğerleri de kalın, ilk ünlü ince ise diğerleri de ince olmalıdır.
 A, I, O, U → A, I, O, U
E, İ, Ö, Ü → E, İ, Ö, Ü
 Örnekler :  Kapıcılık, eğitimsizlik, korkusuz, ilgili, gözlükçülük
 Not : Büyük ünlü uyumu ile ilgili olarak bilinmesi gereken bazı özellikler vardır.
1. Bazı Türkçe kelimeler zaman içerisinde meydana gelen değişikliklerle Türkçe olduğu halde büyük ünlü uyumuna uymamaktadır. ( Anne kelimesi uymaz ama bu kelimenin aslı anadır. Elma kelimesi uymaz ama bu kelimenin aslı almadır.)
2. Yabancı dillerden dilimize girmiş bazı kelimeler büyük ünlü uyumu kuralına uymaz. ( Otomobil, televizyon, kilim gibi…)
3. Tek heceli ve birleşik sözcükler büyük ünlü uyumu kuralının dışındadır. ( Altınyayla, Türk ve ev gibi…)
4. Bazı ekler bu kurala aykırıdır. ( -ki, -ken, -leyin, -yor, - (i)mtrak, -gil )
 2. Küçük Ünlü Uyumu :
Diğer adına düzlük-yuvarlak uyumu denilen bu kuralın iki boyutu vardır.
a. Bir kelimenin ilk ünlü harfi düz ise diğer ünlülerde düz olmalıdır.
A, E, I, İ → A, E, I, İ ( Parasızlık, geçim, açık )
 b. Bir kelimenin ilk ünlü harfi yuvarlak ise daha sonrakiler ya düz geniş ya da dar yuvarlak olmalıdır.
O, Ö, U, Ü den sonra ya (A, E) ya da (U, Ü) gelir. ( Umutlar, kolaylık )

 Not : Büyük ünlü uyumuna uymayan bir kelime  küçük ünlü uyumuna da uymaz . 

 Not : Bu kural gereği Türkçe bir kelimeden ilk heceden sonra (O, Ö) bulunmaz. 

Ses Bilgisi-2 (Kaynaştırma Harfleri, Ses Düşmesi )

Kaynaştırma Harfleri :
 Türkçe kelimelerde iki ünlü harf art arda gelemez. Bu yüzden ünlü ile biten kelimelerin ünlü ile başlayan ek almaları durumunda araya bazı ünsüz harfler girer. Bu harflere kaynaştırma harfleri denir. Türkçede kaynaştırma harfleri ( y, ş, s, n ) dir. Kolay akılda kalması için YAŞASIN olarak da kodlanır.  
 Örnekler : Kapı-y-a, Bahçe-s-i, Altı-ş-ar, Oyuncu-n-un
 Not : Kaynaştırma harfleri hal eklerinden yönelme ( -a ), belirtme ( -i ) ; zaman eklerinden gelecek zaman eki (- acak ) ; isim tamlamalarında tamlayan eki olan (-ın) eklerinden önce kelime ünlü ile bitiyorsa kullanılır.
 Ses Düşmesi :
 Bu kurala ünlü düşmesi ya da orta hece düşmesi gibi adlarla farklı kaynaklarda rastlanabilir. Ses düşmesi ile ilgili özellikler şu şekillerde olabilir.
- Bazı iki heceli kelimelerimiz ünlü harf ile başlayan ek aldıkları zaman kelimenin ikinci hecesindeki ünlü düşer. Bu olaya ses düşmesi denir.
 Örnekler :
* Alın-ım → alnım
* Şekil-in → şeklin
* Karın -ım → karnım
* Kayıp- ol → kaybol
- Son harfi "k" ile biten bazı kelimelerimize küçültme eki olan (- cik ) getirildiği zaman kelimenin sonundaki "k" düşer.
 * Küçük-cük → küçücük
*Ufak-cık → ufacık

Ses Bilgisi- 3 (Ünlü Daralması, Ses Türemesi)

Geniş Ünlünün Daralması :  
Son hecesinde düz-geniş ünlüler (a ve e) bulunan bir kelime şimdiki zaman eki olan -yor ekini aldığı zaman, son hecedeki (a ve e) daralarak (ı,i,u,ü )'ye dönüşür. Bu olaya geniş ünlülerin daralması ya da sadece ünlü daralması denir.
 Örnekler :
Bekle-yor → bekliyor
Kokla- yor → kokluyor
Süsle-yor → süslüyor
Başla-yor → başlıyor
Sakla-yor → saklıyor
Başla-yor → başlıyor
 Ses Türemesi :
 Tek heceli bazı sözcükler küçültme eki olan -cık/-cik ekini aldıkları zaman kelimenin sonundaki ünsüz ile ekin başındaki ünsüz arasına ünlü bir harf girer. Bu olaya sess türemesi ya da ünlü türemesi adı verilir.
 Örnekler :
Genç-cik  → gencecik
Bir-cik → biricik
Gül-cük → gülücük
Az-cık → azıcık
Dar-cık → daracık
 Not : Ünlü türemesi bazen pekiştirmeleri yaparken de meydana gelebilir. Örneğin; sağlam kelimesi pekiştirilirken sapsağlam değil de arada "a" sesi türeterek "sap-a-sağlam" şeklinde yaparız. 


Ses Bilgisi-4 (Ünsüz Benzeşmesi ve Ünsüz Yumuşaması)

7. Sert Sessiz Yumuşaması :
Süreksiz sessizler olan p, ç, t, k ile biten bir kelime ünlü ile başlayan bir ek aldığı zaman kelimenin sonundaki p, ç, t, k  sırasıyla b, c, d, g/ğ  ünsüzlerine dönüşür. Bu ses olayına sert ünsüzlerin yumuşaması adı verilir.
 Örnekler :
Kalabalık-a → kalabalığa
Kalp-e → kalbe
Yurt-um → yurdum
Ağaç-ı → ağacı
Karanlık-ı → karanlığı
Kitap-ın → kitabın
Oyuncak-ın → oyuncağın
 Not : Ünsüz yumuşaması ile ilgili olarak bilinmesi gereken önemli noktalardan biri özel adlardır. Özel isimlerde bu kural konuşurken uygulanılır ancak yazarken ünlülerde yumuşama olmaz.
 Örnek : Serpincik'e, Hafik'e, Zeynep'in, Ahmet'e
 Not : Bazı tek heceli kelimelerde kelime p, ç, t, k ile bitse bile ünlü ile başlayan ek alsa bile yumuşama olmaz. ( at-a, ada olmaz; kat-ı, kadı olmaz )
Not : Dilimize başka dillerden girmiş kelimelerde de bu kural çoğu kelimede uygulanmaz. ( Cumhuriyet-e, Cumhuriyede olmaz; saadet-i, saadedi olmaz.)
 8. Ünsüz Benzeşmesi (Sertleşme) :
Türkçede sert sessizlerden sonra sert sessizler geldiği için ( f-s-t-k-ç-ş-h-p ) ile biten kelimelerden sonra gelen ve (b-c-d-g) yumuşak ünsüzleri ile başlayan ekler (p-ç-t-k)'ye dönüşür. Bu olaya ünsüz sertleşmesi adı verilir.
 Örnekler :
Karanlık-da → karanlıkta
Kasis-den → kasisten
Piş-gin → pişkin
Kitap-da → kitapta
Semah-da → semahta
Yarış -dık → yarıştık
Not : Bu ses olayı akılda kalması için (FISTIKÇI ŞAHAP ) diye yazılıp ünlüler çıkarılarak hatırlanabilir.
 UYARI :  Ünsüz yumuşaması ve ünsüz benzeşmesini karıştıranlar için şöyle bir ipucu verebiliriz: Ünsüz yumuşaması kökte, ünsüz benzeşmesi ise ekte olur.


Ses Bilgisi-5 ( Ulama ve Vurgu )

9. Ulama :
Ünsüz harflerden biri ile biten bir kelimenin ardından ünlü harflerden biri ile başlayan bir kelime geldiği zaman bu iki kelime birbirinin devamıymış gibi birleştirilerek okunur. Bu ses olayına ulama adı verilir.
 Örnekler :
 Kahraman ırkıma ( kahrama nırkıma gibi okunur. )
Yurdumun üstünde ( yurdumu nüstünde gibi okunur.)
Helal olsun ( hela lolsun gibi okunur.)
Ben ezelden beridir ( be nezelden beridir gibi okunur.)
Çiğner aşarım ( çiğne raşarım gibi okunur.)
 Not : Ulama yapılabilmesi için iki kelime arasında herhangi bir noktalama işareti bulunmamalıdır. Arada noktalama işareti bulunursa duraklama yapılması gerektiği için ulanarak okunmaz.
 Örnekler :
 - geldik, ancak
- yeşil, açık
- Ahmet, Ali
 10. Vurgu
Konuşurken ya da okurken bazı hece ya da kelimelerin diğerlerine göre daha baskılı okunmasına vurgu denir. Vurgu ile alakalı özellikleri şöyle sıralayabiliriz.
 a. Kurallı fiil cümlelerinde yüklemden önce yer alan kelime vurguyu üzerine alır.
- Bugün akşama doğru babam gelecek.
- Aylardır beklenen ziyaretçi yarın geliyor.
 b. Devrik cümlelerde vurgu yüklemin kendisindedir.
- Sevgili gitti bir haber bile vermeden.
- Dün kaçırdın sen o treni
 c. İsim cümlelerinde yüklem vurguyu üzerine çeker.
- Yazılmış her kitap güzeldir.
- Bizim için yaşamak bir zaferdir.
 ç. "mi" soru eki bulunan cümlelerde vurgu soru ekinden önce yer alan kelimededir.
- Bu adamı tanıdın mı?
- Sen mi çağırdın taksiyi ?
 d. Soru anlamı "mi" eki ile değil de kelime ile sağlanıyorsa vurgu bu kelimelerin üzerindedir.
- Akşam size gelen misafir kimdi?

Zamirler İle İlgili Konu Anlatımı

İsimlerin yerini tutan kelimelere ve bazı eklere zamir adı verilmektedir. Zamirlerin belli başlı özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz.
 - İsim soyludurlar
- Bir ya da birden çok adın yerini tutabilirler
- İsimlere gelen çekim eklerini çoğu zaman alabilirler.
- Cümlede yalnız başına görev üstlenebilirler.
 Zamirlerin Çeşitleri
 1. Kişi Zamirleri ( Şahıs Zamirleri ) : Kişi isimlerinin yerine kullanılan zamirlere şahıs zamirleri adı verilmektedir. Şahıs zamirleri şunlardır : Ben, sen, o, biz, siz, onlar
 Örnekler :
- Yarın ben iş yerinde olamayacağım.
- Bu işin üstesinden ancak sen gelebilirsin.
- O çok akıllı bir insandır.
- Biz çok farklı bir milletiz.
- Siz ne zaman eve gideceksiniz.
- Onlar hayattan zevk almasını bilir.
 Not : "O" kelimesi hem işaret sıfatı hem işaret zamiri hem de kişi zamiri olarak kullanılabilir. 
 2. Dönüşlülük Zamiri : Şahıs isimleri yerine kullanılması yönüyle şahıs zamirlerine benzer. İşin belirtilen kişi tarafından bizzat yapıldığını belirtmek için kullanılır. Dönüşlülük zamiri "kendi" kelimesinin şahıslara göre çekimlenmesi ile kullanılır. ( kendim, kendin, kendi, kendimiz, kendiniz, kendileri )
 Not : dönüşlülük zamiri kişi zamiri ile beraber kullanıldığında pekiştirme anlamı verir.
Örnek : Ben kendim karar verdim.
 3. İşaret Zamirleri : İşaret etme yolu ile isimlerin yerini tutan zamirlere işaret zamirleri denir. Belli başlı işaret zamirleri olarak şunlar kullanılır :
Bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar, öteki, beriki, bura, şura, ora, burası, şurası, orası, böylesi, şöylesi, öylesi
 Örnekler :
- Bunu hemen adreste yazan yere götür.
- Öteki renk olarak daha canlı duruyor.
- Şunlar en beğendiklerim.
- Burası sana göre değil.
 Not : İşaret zamirleri isimlere gelen eklerden iyelik ekini alamazlar ancak hal eklerini alabilirler.
 4. Belgisiz Zamirler : Hangi ismin yerini tuttuğu tam olarak belli olmayan zamirlerdir. Belgisiz zamirler aynı zamanda bir grup içerisinden bazılarının kastedildiği durumlarda da kullanılır. Belgisiz zamirlerin bir kısmı belgisiz sıfatlara 3. tekil kişi iyelik eki getirilerek yapılır. Mesela bazı kelimesi sıfattır bazı-s-ı kelimesi ise belgisiz zamirdir.
Belli başlı belgisiz zamirler şunlardır :
 "biri, birisi, hepsi, kimi, kimisi, hepsi, tamamı, herkes, kimse, hiç kimse, çoğu, bazısı, birkaçı, birazı, birçoğu, başkası, her biri, öteberi, şey..."
 Örnekler :
- Herkes kendine yakışanı yapar.
- Bazıları özür dilemeyi zayıflık zanneder.
- Birçoğu için anne dünyanın en değerli varlığıdır.
- Kimse başkalarının mutsuzluğu ile mutlu olamaz.
 5. Soru Zamirleri : İsimlerin yerini soru yoluyla tutan zamirlere denir. Soru zamirlerden bazıları şunlardır : "ne, kim, hangisi, nere, kaçı"
 Örnekler :
- Dün size kim geldi?
- Hangisi senin hoşuna gitti?
- Çarşıdan bize ne aldın?
- Soruların kaçı doğruydu ?
 Not : Soru zamirleri cümleye bazı durumlarda soru manası katmayabilir.
- Hangisini tanıdığını anlayamadım.  
 Not : Soru zamirleri hal eklerini alabilirler ve isim tamlamalarında tamlayan ya da tamlanan olarak görev alabilirler.
 Not : Cümlede yer alan soru kelimesinin zamir olup olmadığını anlamak için cevap verin. Verdiğiniz cevap isim ya da zamir ise soru bildiren kelime soru zamiridir.
- Sınavdan en yüksek notu kim aldı? ( cevap Ahmet, Mehmet vb. olabilir. Cevabımız isim olduğu için kim kelimesi soru zamiridir. )
 6. Ek Halindeki Zamirler : Bazı ekler de zamir olarak kullanılabilmektedir.
 İlgi Zamiri (-ki) : Örneğe dikkat edelim. "Duvarın boyası" yerine "duvarınki" dersek duvar kelimesine gelen -ki eki boya ismi yerine kullanılmış olur.
 İyelik Ekleri : İyelik ekleri kişi isimlerini kastettiği için aynı zamanda iyelik zamirleri olarak da adlandırılırlar.  Örneğin defter-im kelimesindeki -im eki ben zamirine işaret ettiği için ek halinde zamir olarak adlandırılır.

Yapım Ekleri İle İlgili Konu Anlatımı

      Kök ya da gövdelere gelerek onlardan yeni kelimeler türeten eklere yapım ekleri denir. Yapım ekleri dört gruba ayrılır
1. İsimden İsim Yapan Ekler: İsim kök yada gövdelerine gelerek yeni ad soylu kelimeler türeten yapım ekleridir.
 Ör:   Kapı+cı → kapıcı
         Kır+aç →kıraç
         İngiliz+ce → İngilizce
         Oyun +cak→oyuncak
         Yalan +cı→yalancı
         Köprü+cük→köprücük
         Ev +cik→evcik
         Ot+cul →otçul
         Işıl+dak→ışıldak
         Yol +daş→yoldaş
         Bakla+gil→baklagil
         Şır+ıl→şırıl
         Çat+ır→çatır
         Çok+ul→çoğul
      Ayşe+ler→Ayşeler(Ayşegil)
        Güç +lü →güçlü
        askı+lık →askılık
        Söz +lük→sözlük
        Koca+man→kocaman
        Beyaz +ımsı→beyazımsı
        Mavi +imtırak→mavimtırak
        Edim +sel→edimsel
        Çocuk+su→çocuksu
        Yok+sul→yoksul
        Düşünce +siz→düşüncesiz
        Yaş+ıt→yaşıt
        Dört+üz→dördüz
 2. İsimden Fiil Yapan Ekler: İsim kök ya da gövdelerine gelerek fiil türeten yapım ekleridir.
   Örnekler:
Oyun+a →oyna-
Kara+ar  →karar-
Dar+al    →daral-
 Homur+da→homurda-
Geç+ik→gecik-
Hıç+kır→hıçkır-
İnce-l→incel-
Su +la→sula-
Koku+la→kokla-
Hırs+lan →hırslan-
Temiz +len → temizlen-
Çirkin +leş→çirkinleş-
Ben+imse→benimse-
Deli+r→delir-
Süs +len→süslen-
Önem +se→önemse-
Su+sa→susa-
 3.Fiilden İsim Yapan Ekler: Fiil kök ya da gövdelerine eklenerek isim soylu sözcükler türeten yapım ekleridir.
Örnekler:
Gel -ecek→gelecek
Say-aç→sayaç
Dur -ağan→durağan
Tara -k→tarak
Kur-ul→kurul
Dön-emeç→dönemeç
Bas-amak→basamak
Gez-i→gezi
Tut-anak→tutanak
Kıskan-ç→kıskanç
Bil-ge→bilge
Sil -gi→ silgi
Süz-geç→süzgeç
Dal-gın→dalgın
Somurt -gan→somurtkan
Üz -gün→üzgün
Göm-ü→gömü
Yaz- ıcı→yazıcı
Bit-ik→bitik
Işı-l→ışıl
Say -ım→sayım
konuş-ma→konuşma
Oku-mak→okumak
Öğret-men→öğretmen
Öğren- ci → öğrenci
Utan-maz→utanmaz
Dol-muş→dolmuş
Ak-ıntı→akıntı
Çiz- er→çizer
Düşün -sel→düşünsel
Bağır -ış→bağırış
Geç-it→anıt
Söyle-v→söylev
İşle-v→işlev
4. Fiilden Fiil Yapım Eki: Fiil kök ya da gövdelerine gelerek fiil soylu sözcükler türeten yapım ekleridir.
Kap-a →kapa-
Çık-ar →çıkar-
Yaz -dır→yazdır-
Yap -dır→yaptır-
Kov-ala→kovala-
Kaz-ı→kazı-
Bük -ül→bükül-
Saç -ma→saçma-(Aç fiilinin olumsuzu)
Taşı- n→Taşın-
Giy-in→giyin-
Yit-ir→yitir-
Bak-ış→bakış-
Kaç-ış→kaçış-