Öznel ve Nesnel Yargılar İle İlgili Çalışma Kağıdı

Doğruluğu veya yanlışlığı herkes için geçerli olmayan düşünceleri ifade eden yargılara öznel yargılar denir .

 Doğruluğu ya da yanlışlığı kişiden kişiye değişmeyen yani tartışılmaz olan yargılara nesnel yargılar denir .

 Öznel yargılara örnekler :

 - Sıcak günlerde deniz kenarında gezmek çok güzel olur .

 - Futbol oyunu dünyadaki en zevkli spordur .

 Nesnel Yargılara Örnekler :

 - Su sıfır derecenin altında donar .

 - Dünyanın en kalabalık ülkesi Çin'dir .


Aşağıdaki " Dosya İndir " linkine tıklayarak "Öznel ve Nesnel Yargılar " ile ilgili çalışma kağıdını indirebilirsiniz .

İkilemeler ve Oluşum Biçimleri

Özet : İkileme nedir ? ve ikilemelerin oluşum biçimleri nelerdir ?

İkileme Nedir ?

Anlatıma güç kazandırmak maksadıyla , anlamı güçlendirmek ve pekiştirmek için sözcüğün tekrar edilmesi veya birbirine karşıt ya da yakın anlamlı iki kelimenin yan yana kullanılmasına ikileme denilmektedir .
İkilemeler farklı biçimlerde oluşabilir :

1. Bir kelimenin tekrar edilmesiyle oluşanlar

yavaş yavaş , azar azar , hızlı hızlı , koşa koşa , ağır ağır , tatlı tatlı

Örnek Cümleler

- Arabalar önümüzden yavaş yavaş geçti .
- Önüne gelen yemekleri azar azar ye .
- Kediler mahallede hızlı hızlı koşuyor .
- Okuldan koşa koşa çıktı .
- Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden .
- Köşe başında tatlı tatlı konuşuyorlardı .

2. Karşıt ( Zıt ) anlamlı kelimelerin tekrar edilmesiyle oluşanlar

aşağı yukarı , az çok , ileri geri ,iyi kötü , gece gündüz , sabah akşam

Örnek Cümleler

- Bu mahallede aşağı yukarı yirmi yıldır oturuyoruz .
- Onun nasıl biri olduğunu az çok biliyoruz .
- Benim hakkımda ileri geri konuşmayı bırakın .
- Geçimimizi iyi kötü sağlıyoruz .
- Gece gündüz demeden çalışıyor .
- Sabah akşam demeden elinden gelen gayreti gösterdi .

3. Biri anlamlı biri anlamsız kelimeler ile oluşanlar

saçma sapan , ufak tefek , para mara , eğri büğrü , tek tük

Örnek Cümleler

- Ne kadar da saçma sapan düşüncelerin var .
- İşin bitmesi için ufak tefek ayrıntılar kaldı .
- Bu saatten sonra para mara derdim olmaz .
- Bir çizgi çek eğri büğrü olmasın .
- Bu gün tek tük müşteri geldi .

4. Her ikisi de anlamsız sözcüklerin tekrar edilmesiyle olanlar

abuk subuk , ıvır zıvır ,apar topar , fosur fosur , mırın kırın

Örnek Cümleler

- abuk subuk sözlerle insanların kafasını karıştırıyorlar .
- Ivır zıvır ne varsa çantaya doldurmuş .
- Haberi alınca apar topar hazırlanıp yola çıktık .
- Saatlerdir fosur fosur uyuyor .
- Mırın kırın etme de söylediklerimi yapıver .

5. Yansıma sözcüklerden oluşanlar

tıkır tıkır , şırıl şırıl , çatır çatır , lıkır lıkır , fokur fokur

Örnek Cümleler

- İşler tıkır tıkır ilerliyor .
- Şelaleden sular şırıl şırıl akıyordu .
- Bizim takım çatır çatır oynuyor .
- Sütü lıkır lıkır içti .
- Çaydanlıktaki su fokur fokur kaynıyor .

6. Yakın anlamlı sözcüklerden oluşanlar

eş dost , yalan yanlış , doğru dürüst ,sağ salim , mal mülk

Örnek Cümleler

- Eş dost düğünümüze herkes katıldı .
- yalan yanlış bilgilerle bizi kandırmaya çalışıyor .
- Hiçbir zaman doğru dürüst konuşmayı öğrenemeyeceksin .
- Sonunda sağ salim eve ulaşmayı başardık .
- Bu dünyada mal mülk ne varsa yalan .


Not : İkilemeler arasında herhangi bir noktalama işareti kullanılmaz .

 İkilemelerin Yazımı İle İlgili Test 

İçinde Fiilimsi Bulunan 40 Atasözü

Değerli www.dersturkce.net  okurları sizler için bu yazımızda içerisinde fiilimsiler bulunan atasözlerini derledik . Atasözlerinin içinde fiilimsi geçen kelimelerin altları çizilerek yanlarına hangi fiilimsi türü olduğu parantez içerisinde yazılmıştır .

1.       Akacak kan damarda durmaz . (- acak , sıfat-fiil)
2.       Giden kağnının gölgesinde oturulmaz . ( -en , sıfat-fiil)
3.       El için kuyu kazan evvela kendi düşer . ( -an , sıfat-fiil)
4.       Taşıma su ile değirmen dönmez . ( -ma , isim-fiil)
5.       Atlar nallanırken kurbağalar ayak uzatmaz . ( - ken , zarf-fiil )
6.       Kışta açan çiçeklerin ömrü az olur . ( -an , sıfat-fiil )
7.       Erken öten horozun başı kesilir . ( - en , sıfat-fiil )
8.       Ummadık taş baş yarar . ( -dık , sıfat-fiil )
9.       Alışmış kudurmuştan beterdir . ( -mış , sıfat-fiil )
10.   Gelen gideni aratır . ( -en , sıfat-fiil )
11.   Danışan dağı aşmış , danışmayan düz yolda şaşmış . ( - an , sıfat-fiil )
12.   Az veren candan çok veren maldan . ( -en , sıfat-fiil )
13.   Can çıkmayınca huy çıkmazmış . ( -ınca , zarf-fiil )
14.   Damlaya damlaya göl olur . ( -a...-a , zarf-fiil )
15.   Esirgenen göze çöp batar . ( -en , sıfat-fiil )
16.   Fare çıktığı deliği bilir . ( -dık , sıfat-fiil )
17.   Gelen gideni aratır . ( - en , sıfat-fiil )
18.   İyilik eden iyilik bulur . ( -en , sıfat-fiil )
19.   Ne oldum dememeli ne olacağım demeli . ( -me , isim-fiil )
20.   Öfkeyle kalkan zararla oturur . ( -an , sıfat-fiil )
21.   Perşembenin gelişi çarşambadan bellidir . ( -iş , isim-fiil )
22.   Rüzgar eken fırtına biçer . ( -en , sıfat-fiil )
23.   Üzüm üzüme baka baka kararır . ( -a...-a , zarf-fiil)
24.   Yağ yiyen köpek tüyünden belli olur. ( - en , sıfat-fiil )
25.   Bal demekle ağız tatlanmaz . ( -mek, isim-fiil )
26.   Cami ne kadar büyük olsa imam bildiğini okur . ( -dik , sıfat-fiil )
27.   Canı yanan eşek atı geçer . ( - an , sıfat-fiil )
28.   El elin eşeğini türkü çağırarak arar . ( -arak , zarf-fiil )
29.   Görünen köy kılavuz istemez . ( -en , sıfat-fiil )
30.   Gülü seven dikenine katlanır . ( -en , sıfat –fiil )
31.   Gün doğmadan neler doğar . ( -madan , zarf-fiil )
32.   Hamama giren terler . ( -en , sıfat-fiil )
33.   İşleyen demir pas tutmaz . ( -en , sıfat-fiil )
34.   Kaçan balık büyük olur . ( - an , sıfat-fiil )
35.   Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez . ( - ecek , sıfat – fiil )
36.   Meyve veren ağacı taşlarlar . ( - en , sıfat – fiil )
37.   Minareyi çalan kılıfını hazırlar . ( -an , sıfat-fiil )
38.   Can çıkmadıkça huy çıkmaz . ( - dıkça , zarf – fiil )
39.   Arayan mevlasını da bulur belasını da . ( -an , sıfat – fiil )
40.   Yuvarlanan taş yosun tutmaz . ( - an , sıfat-fiil )

    İsim Fiiller İle İlgili Bol Örnek

"Şeftali Bahçeleri " Metnindeki İsim , Fiil ve Fiilimsiler

Özet : Şeftali bahçeleri adlı metinde geçen fiilimsiler ve türleri


Irmağa giden ( sıfat-fiil ) yol kasabadan(isim )  kurtulunca (zarf - fiil )  göz alabildiğine (sıfat - fiil )  uzanan  ( sıfat - fiil ) sayısız şeftali bahçeleri (isim ) arasından geçerdi . (fiil ) Haziran içinde bile taşkın dere ayaklarının çamurlu , ıslak tuttuğu ( sıfat - fiil )  bu gölgeli yerlerde otlar bütün bir yaz mevsimi  (isim ) yeniden yeniye sürer(fiil )  ,


kızgın güneş ağaçların tepelerinde (isim ) meyveleri pişirirken (zarf-fiil ) rutubetli toprakta (isim)  birbiri ardına yoncalar (isim)  fışkırır , çayırlar kabarırdı (fiil) . Suların serinliği , taze kokusu , gölgelik (isim) ve bereket içinde bahar  , bu bahçeler içinde ta kışa kadar uzanıp (zarf - fiil ) giderdi .



Her tarafa taşkın bir şeftali kokusunun dolup ( zarf - fiil ) sindiği ( sıfat - fiil ) durgun sıcak günlerde işsizler ( isim )  takım takım kasabaya inerler ( fiil ) , ırmakta yıkandıktan ( zarf - fiil ) sonra gelip ( zarf-fiil)  gölgeli çimenlerde yatarlardı . Yüksek dallardaki fazla olgun , ballı şeftaliler saplarından kurtularak (zarf - fiil ) dolgun , yumuşak bir sesle yerlere , çimenler içine , yatanların üzerine durmacasına yavaş yavaş dökülürdü ( fiil ) . Toplamakla biter tükenir şey değildi ; ürünün yarısı dallarda kalır , böylece pişip ( zarf - fiil ) oldukça ( zarf - fiil )  teker teker , ağır ağır toprağa düşer ( fiil ) , karışır , kaybolurdu ( fiil ) .  

Anlamına Göre Fiiller İle İlgili Test Soruları

Özet : 

 - Anlamına göre fiiller ile ilgili test soruları 

 - İş , oluş , durum filleri ile ilgili test soruları 

 Kısa Bilgi :

 Anlamına göre fiiller iş , oluş ve durum fiilleri olmak üzere üçe ayrılır .
Anlamına göre fiiller ile ilgili hazırlamış olduğumuz test soruları . 
Soruların doğru cevaplarını işaretledikten sonra en alttaki gönder butonuna basarak doğru sayılarınızı ve puanınızı görebilirsiniz .

 Aşağıdaki link(ler)e tıklayarak konuyla ilgili diğer yazılara ulaşabilirsiniz ...

 Anlamına Göre Fiiller İle İlgili Konu Anlatımı 



Panel Nedir ? Özellikleri Nelerdir ?

Özet :Bir panel programında başkan, katılımcı ve dinleyicilerin nelere dikkat etmeleri gerekir?

Panel Nedir ?

Bir konunun birkaç kişi tarafından , dinleyiciler huzurunda  karara varmadan , sohbet  havası içinde, farklı  yönleriyle ortaya konmasına ve türlü görüşlerin , eğilimlerin ortaya çıkarılmasına panel adı verilmektedir .  

Panelde bir başkan olur . Başkan konuşmacıların ortasında bulunur  . Konuşma yapacak olanlar bir masanın etrafına otururlar  . Panelde 3 - 6 arasında konuşmacı yer alır  . Küçük bir salonda ve az sayıda dinleyici önünde yapılan panellerde genellikle mikrofon kullanılmaz   . Fakat geniş bir salonda ve kalabalık bir dinleyici kitlesi önünde yapılan panellerde mikrofon kullanmak gerekir .
Panelde konuşmacıların sözlerinin bitmesinin ardından dinleyiciler konuşmacılara sorular sorabilir  . Panel konularına birkaç örnek şu şekilde verilebilir :
Trafik yoğunluğu nasıl önlenebilir ? Öğretimde notla değerlendirme olmasa eğitim gerçekleşebilir mi ? Okuldan uzaklaşmaya sebep olan etmenler ne olabilir ?

Panelde katılımcıların ( konuşmacıların ) dikkat etmesi gerekenler nelerdir ?

- Konuşmacı kıyafeti ve tavırlarıyla konuya hakim olduğu izlenimi vermeli ve ciddi görünmelidir .
- Konuşma esnasında elbiseleriyle uğraşma , sürekli mikrofonu düzeltme gibi dikkat dağıtıcı hareketlerden kaçınmalıdır .
- " Başınızı ağrıtacağım , biraz heyecanlıyım vb. " konuşmasının etkisini azaltacak sözlerden uzak durmalıdır .

Panelde başkanın dikkat etmesi gerekenler nelerdir ?

- Başkan tartışılacak konuyu ortaya koymalı ve iyi bir giriş yapmalıdır .
-  Konuşmacılara sırasıyla söz hakkı tanımalıdır .
- Panelin bitiminde konuyu toparlayabilmelidir .
- Şartlar müsait olduğunda dinleyenler soru sorma hakkı tanıyabilmelidir .
- Konuşma yapacak olanlara rahat bir konuşma ortamı hazırlamalıdır .

Panelde dinleyicilerin dikkat etmesi gerekenler nelerdir ?

- Dinleyiciler konuşmacıların dikkatini dağıtıcı hareketler yapmaktan kaçınmalıdır .
- Soru bölümüne geçilmeden önce soru sormak gibi bir girişimde bulunmamalıdır.
- Konuşmacılara sorulan sorular açık ve net olmalıdır .
- Sorulan sorular özel olmamalı konuyla ilgili olmalıdır .

Yakın Anlamlı Kelimeler İle İlgili Test

Özet : Yakın anlamlı kelimeler ile ilgili test soruları , yakın anlamlı kelimeler ile ilgili sorular 

 Bu testimizde yakın anlamlı kelimeleri kavramaya yönelik sorular hazırladık . 
Her soru 10 puan değerindedir . Testin sonunda " Gönder " butonuna basarak doğru ve yanlış sayılarınızı görebilirsiniz. 

 Puanınızı yorum kısmına yazarak testi çözenlerle paylaşabilirsiniz .

 Aşağıda "yakın anlamlı kelimeler " ile ilgili benzer yazılara tıklayabilirsiniz .

 Yakın Anlamlı Kelimeler İle İlgili Konu Anlatımı 

Ortak Kök Nedir ?

Özet : ortak kök nedir ? ortak kök ile ilgili örnekler

Ortak Kök Nedir ?

Aynı kökün hem isim kökü hem de fiil kökü olarak kullanılabilmesine ortak kök denir . Ortak kökler arasında anlam ilişkisi mutlaka bulunmalıdır .

Örnekler :

- Kirlenen duvar için boya aldı .  ( Bu cümlede boya duvar boyamak için kullanılan sıvı maddenin adıdır . )

- Kirlenen duvarı boyadı . ( Bu cümlede boya - boya kullanılarak yapılan iştir . Yani yukarıdaki cümlede boya isim olarak kullanılırken bu cümlede fiil olarak kullanılmıştır . )

- İki ülke arasındaki savaş sonunda bitti . ( Bu cümlede savaş kelimesi  iki ülkenin bir birine karşı giriştiği silahlı hareketin adı olarak yani isim olarak kullanılmıştır . )

- İki ülke uzun süredir savaşıyor . ( Bu cümlede savaş - iki ülkenin birbirine karşı yaptığı silahlı eylem olarak yani fiil olarak kullanılmıştır . Her ikisi arasında da anlam ilgisi olduğu için ortak kök olurlar . )

Ortak Kök
İsim Soylu olarak kullanımı
Fiil olarak kullanımı
Eski
Eski arabamız daha güzeldi.
Arabamız artık çok eskidi.
Ekşi
Ekşi elma yemeyi severim .
Bu yemekler iyice ekşimiş .
Güven
Güvenimi çok sarstın .
Sana artık güvenmiyorum .
Kuru
Kuru odunları bahçeye taşıdık .
Astığım çamaşırlar kurumuş .

Not : Sesteş kökler ile ortak kökleri birbirine karıştırmamak gerekir . Sesteş kökler arasında herhangi bir anlam ilişkisi bulunmazken ortak kökler arasında belirgin bir anlam ilgisi bulunmaktadır .

Örnek :


- Çay kelimesi sesteş kök olur . Çünkü çay 1. içecek adı 2. Küçük derelerin adıdır . Yani iki anlam arasında hiçbir ilişki bulunmamaktadır . Ancak boya kelimesi ortak kök olur . Çünkü boya isim olarak da kullanılabilir , fiil olarak da kullanılabilir ve iki şekilde de ortak bir anlam vardır . 
Bu Konunun Videolu Anlatımı İçin Tıklayın ...

Sesteş Kök Nedir ?

Özet : sesteş kök nedir ? sesteş kök ile ilgili örnekler

Sesteş Kök Nedir ?

Yazılışları ve okunuşları aynı olmasına rağmen anlam olarak bir birinden tamamen farklı olan kelimelere sesteş kelimeler denir . Köklerde de aynı yazılıp aynı şekilde okunan ama tamamen farklı anlama gelen köklere sesteş kökler denilmektedir .

Örnek :

- Gelecek hafta saçlarımı sarıya boyatacağım . ( Bu cümlede saç kelimesi başımızın üzerinde yer alan kılların adı olarak kullanıldığı için isimdir . )

- Elindeki bilyeleri etrafa saçtı .  ( Bu cümledeki saç- kelimesi ise bir şeyleri etrafa dağıtmak , atmak gibi bir anlamda kullanılmıştır . )

- Babam market alışverişi için yüz lira ayırdı . ( Bu cümlede yüz kelimesi bir sayının adı olarak kullanılmıştır yani isimdir . )

- Havuzda saatlerce keyifle yüzdük . ( Bu cümlede yüz - kelimesi suyun içerisinde ilerlemek anlamında kullanılmıştır yani fiildir. )

- Araba çarpmanın etkisi ile yan döndü . ( Bu cümlede yan kelimesi bir cismin yüzeyinin adı olarak kullanıldığı için isimdir . )

- Tarihi konak dakikalar içerisinde yandı . ( Bu cümlede yan kelimesi bir şeyin alev almasıanlamında kullanılmıştır yani fiildir . )

Sesteş Kök
İsim
Fiil
Kaz
Kaz
Bir hayvan adı
Kaz-
Toprağı eşmek
At
At
Bir hayvan adı
At -
Fırlatmak
Yaz
Yaz
Bir mevsim adı
Yaz -
Yazı yazmak
Kır
Kır
Doğa, tabiat
Kır-
Parçalamak

Not : Bir sözcüğün mecaz anlamda kullanılması sesteş kök demek değildir .

Örnek :

- Bugün hava çok soğuk . ( soğuk bu cümlede gerçek anlamdadır . )

- Bana karşı soğuk davranıyor .  ( soğuk bu cümlede mecaz anlamdadır . )

Kökler İle İlgili Test Soruları-1

Özet : Kökler ve kök çeşitleri ile ilgili hazırlanmış test soruları 

 Aşağıdaki testte isim kökler ile ilgili sorulara yer verilmiştir . 

 Test 10 sorudan oluşmaktadır ve her soru 10 puan değerindedir . 

 Testin bitiminde kaç puan aldığınızı yorum bölümüne yazarak paylaşabilirsiniz ?

 Kök Nedir ? Kök Çeşitleri Nelerdir ?

 İsim Kökleri Konu Anlatımı

 Fiil Kökleri Konu Anlatımı